Liselere girişte kaos büyüyor... Okul bulamayan öğrenciyi komisyon yerleştirecek

Milli Eğitim Bakanlığı, liseye geçiş için yeni sistemde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “TEOG kaldırılsın” talimatını verdiği gün yayımladığı yönetmelikten de geri adım attı. 5 ay önce fen, sosyal bilimler ve proje okullarına sadece 5 şube şartı getiren MEB, sistem değişince bu şartından da vazgeçti. Önceki gün yapılan yönetmelik değişikliğiyle artık çok tercih edilen okullara fazladan sınıflar açılabilecek. Ayrıca sınavsız olarak adresine yakın okullara yerleşemeyen öğrenciler de kurulacak komisyonla aynı ilçedeki boş okullara yerleştirilecek. Yerleştirmeler tercih edilen okul türü ve Ortaokul Başarı Puanı (OBP) esasıyla yapılacak.

Yığılmalara karşı

MEB, yeni Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nde ‘geçici madde’ krizi yaşansa da yapılan değişikliklerin bu sene uygulanması konusunda kararlı olduğunu açıkladı. Bakanlık, merkezi sınavla öğrenci alan liseler ve yerleştirme sistemleri dışında yönetmelikte birçok yeni madde ile liseye geçiş sistemini düzenledi.

Bakanlık sınavsız adrese dayalı yerleştirilmelerde yığılmalara karşı da bir dizi önlem alma gereği duydu. Sınıf mevcutlarını 40’a kadar artırmayı planlayan bakanlık yine de yerleşemeyen öğrencileri komisyonlara havale edecek. ‘Nitelikli’ okullarda da artık fazladan sınıf açılabilecek. Bakanlık merkezi sınavın ve adrese dayalı yerleştirme sisteminin eksik kalan parçalarını da hazırlığı devam eden kılavuz ve yönergelerle açıklayacak.

Sınıflar yetmezse

“Ortaöğretim kayıt alanı” adı verdiği sistemle adrese dayalı sınavsız yerleştirmeleri yapmayı planlayan bakanlık, okullara yığılmaları önlemek amacıyla sınıf mevcutlarını 40’a kadar artırmasının dışında yönetmeliğe ikinci planlar da ekledi.

Sistemin açıklanması öncesinde Başbakan Binali Yıldırım “Herkes istediği okula gidecek” dese de okulda kontenjanların dolması durumunda çocukların yeni okullarını MEB’in kurduğu komisyonlar belirleyecek. Adreslerine yakın yaptıkları tercihlere yerleşemeyen çocuklar, bu komisyonla aynı ilçedeki boş kontenjanı bulunan okullara yerleştirilecek. Komisyonlar, milli eğitim müdürünün görevlendireceği şube müdürü başkanlığında, özel eğitim hizmetleri kurulu başkanı, bakanlığın ortaöğretim, mesleki ve teknik eğitim, din öğretimi ve özel öğretim kurumları genel müdürlüklerine bağlı birer okul müdüründen oluşturulacak. Yerleştirmeler tercihe ve OBP üstünlüğüne bağlı olarak yapılacak. Öğrenciler tercih etmedikleri okul türüne yerleştirilemeyecek.

Özel okullardan devlet okullarına geçmek zorunda kalan çocuklar için de değişiklik gerçekleştirildi. Ders yılı sonunda ödemesi yapılmayan/ yapılamayan çocukların kayıtları okullar tarafından yenilemeyince bu komisyon devreye girerek çocuklar devlet okullarına yerleştirilecek. Bu kapsamda okulların kontenjanlarının da gözetilmesini isteyen MEB, bu çocukları da adrese dayalı olarak tercihlerine göre yerleştirecek.

Sınır kalktı

Bakanlığın dikkat çeken bir diğer değişikliği de fen lisesi, sosyal bilimler lisesi ve proje okullarına getirilen şube sınırı için gerçekleşti. Bakanlığın, Erdoğan’ın “TEOG kaldırılsın” talimatını verdiği günün sabahı olan 16 Eylül 2017’de yayımladığı yönetmelikteki önemli maddeleri 5 ay sonra yeniden değiştirmesi dikkat çekti.

Erdoğan’ın emri öncesinde yönetmeliğe “Fen, sosyal bilimler, özel program ve proje uygulayan eğitim kurumları ve spor liselerinde hazırlık sınıfı ve 9’uncu sınıfa her yıl alınacak öğrenci sayısı 5 şubeyi geçemez” maddesi ekleyen MEB, sistem değişince kurallarını da değiştirdi. Yeni yönetmelikle bu okullara sadece 5 şube açılması şartı kaldırıldı. Bakanlık artık ‘’nitelikli’’ okul sayılan liselere merkezi sınavla öğrenci alsa da çok tercih edilen okullarda daha fazla sınıf açarak öğrenci alabilecek.

Politik riski var

Eğitim Sen Genel Başkanı Feray Aytekin Aydoğan, MEB’in daha önce açıkladığı çember sistemine ilişkin itirazlarının haklı çıktığını belirterek “Adrese dayalı yer değiştirmenin ‘tercihe bağlı’ yapılması ve yerleştirme yetkisinin komisyonda olması on binlerce mağduriyete neden olmakta ve ‘her öğrenci istediği okula gidecek’ ifadesini bir kez daha fiilen ortadan kaldırmaktadır.

Yerleştirmede tek ölçünün tercih olması ve yerleştirme yetkisinin komisyonda olması sınavla yerleşemeyecek sessiz ve çaresiz çoğunluğun yaşayacağı belirsizliği artırmaktadır. Ayrıca söz edilen ‘yerleştirme komisyonuna’ verilen yerleştirme ve ‘dengeli dağıtım yapma’ işinin içerisinden geçmekte olduğumuz dönemde yaratacağı olumsuz sonuçları öngörmemek mümkün değildir. Komisyonun politik bir merkezin yerel izdüşümü olma riski yüksektir” dedi.