Nafaka kadının hakkı!

Tanıştınız, âşık oldunuz evlendiniz, mutlu, umutlu yıllarınız oldu... Bu arada çocuklara kendiniz bakmak istediniz. Belki çalışma yaşamından koptunuz. Ya da  zaten çalışmıyordunuz.

Tabii esas olan ekonomik anlamda bağımsız olmadan evlenmemek. Ama oldu ya evlendiniz... Gel zaman git zaman işler değişti... Evlilik yürütülemez hale geldi. Dünyanın sonu değil netekim. Belki dostlukla, konuşarak belki küfür kıyamet bir şekilde adliyenin yolunu tuttunuz. İşte bu dönemde girecek nafaka hayatınıza...

Nafaka, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek tarafın geçimi için, diğer taraftan maddi gücü oranında süresiz olarak isteyebileceği ödemeye deniyor genel olarak.

TARTIŞMALAR VAR

Bu süresiz olma hali son yıllarda biraz tartışma yarattı. Zira bir ya da birkaç yıl evli kalmış bir çiftin boşanması halinde, ekonomik olarak zayfın olanın ömür boyu desteklenmesi sıkıntı yarattı. Burada ekonomik olarak zayıf olandan ağırlıklı olarak kadını anlamak gerekiyor. Çünkü, ülkenin sosyokültürel yapısı nedeniyle kadının erkekten zengin olduğu evliliklere genel olarak rastlamıyoruz. Böylece hem “seni evinin kadını yapacağım, çalışmana gerek yok” dilleri dökülerek evlenilen kadınla iki yıl sonra boşandığında da “İki yıl evli kaldık, 42 yıl nafaka mı ödeyeceğim” yakınmalarına dönüştü. Oysa, zaten kendi gücü ile geçinebilecek bir kadın zaten erkekten herhangi bir tazminat ya da nafaka istemeyecektir. Ama, çocukların yaşam maliyetleri, eğitimi ve benzeri durumlar için de tabii ki bir destek gerekir. Ve neyse ki Medeni Kanun’la bu düzenlenmiştir.

HER TÜRÜ HAK

4721 sayılı Türk Medeni Kanun’a göre dört çeşit nafaka düzenlemesi söz konusu.

* Yoksulluk nafakası: Türkiye Medeni Kanun’un (TMK) 175, 176, 177 ve 178. maddelerinde düzenlenmiş yoksulluk nafakası. Boşanma durumunda bunu talep etmek için bazı koşulların oluşması gerekiyor. Örneğin, taraflardan biri nafaka talebinde bulunmalı. Talep eden eşin kusursuz ya da daha az kusurlu olması. Nafaka isteyen eşin yoksulluğa düşmesi ve nafakanın bunu ödeyecek eşin mali gücü ile orantılı olması...

* İştirak nafakası: Velayeti kendisine verilmeyen eşin, ergin olmayan çocuk lehine herhangi bir talep olmaksızın da hakim tarafından hükmedilebilen nafaka türü. Yani hakim velayeti anneye veriyor ve babayı da nafaka ödemeye hükmediyor. Talep olmasa bile hakim bunu yapabilir ve bu türde eşlerin kusurlarının bir önemi yok. Bu nafaka türündeki amaç; ergin olmayan çocuğun yetiştirilmesi, sağlık, barınma, eğitim benzeri giderlerine velayet kendisine verilmeyen eşin mali gücü oranında katılmasını sağlamak. İştirak nafakası kural olarak çocuğun 18 yaşını doldurması, evlenmesi ya da mahkeme kararı ile ergin kılınması ya da vefatı ile son bulur.

Ancak çocuk ergin olmasına rağmen eğitim hayatına devam ediyorsa, eğitim hayatı sonuna kadar iştirak nafakası ödenmeye devam edilir. Nafakanın ne kadar olacağına hakim karar verir.

* Tedbir nafakası: Boşanma veya ayrılık davası açılınca hâkim, davanın devamı süresince gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri re'sen alır hükmü gereğince tedbir nafakasına hükmedilebilir. Tedbir nafakası, boşanma süresince ayrı yaşanması halinde hatta 196. madde uyarınca da açılmış bir boşanma davası olmaksızın ve tarafların birlikte yaşamalarına rağmen tedbir nafakasına hükmedilebilir.

* Yardım nafakası: TMK’nın 364 ve 365 maddelerince düzenlenmiş olup aslında konumuzla çok ilgisi yok. Yardım nafakası ancak ve ancak birlikte yaşayıp yaşamamalarına bakmaksızın kan hısımlarının birbirlerine yardım etme yükümlülüklerini korumak için düzenlenmiş bir uygulama. Yardım nafakası, yoksulluğa düşecek alt soy, üst soy ve kardeşlere talep halinde dava tarihinden itibaren bağlanan nafaka türü.