NATO toplantısında 'Afganistan' uzlaşısı

Tarihinin en büyük ve en karmaşık operasyonunu Afganistan'da sürdüren, ancak asker ve itibar kaybı bu yıl da devam eden NATO, çözüm arayışlarını Budapeşte'de de gündemde tutuyor.

Afganistan'daki Taliban rejiminin çökmesinin ardından, 2001 yılı sonunda düzenlenen Bonn Konferansında geçici yönetime destek amacıyla, "BM Güvenlik Konseyi otoritesi altında görev yapacak, gönüllü ülkelerin askerlerinden oluşan bir uluslararası koalisyon" şeklinde kurulan Afganistan'daki Uluslararası Destek Gücü (ISAF), 11 Ağustos 2003 tarihinden bu yana NATO tarafından yönetiliyor.

ISAF 30'dan fazla ülkenin 50 bin kadar askeriyle çalışmalarını sürdürürken, NATO'nun, Afganistan'da sadece bu yıl başından bu yana 230 kadar askerini kaybettiği belirtiliyor.
Budapeşte toplantılarına davet edilen Afganistan Savunma Bakanı Abdurrahim Vardak, NATO'nun, Afganistan'daki uyuşturucu ticaretine karşı mücadeleye de katılması çağrısını tekrarlarken, NATO Avrupa Kuvvetleri Komutanı (SACEUR) Amerikalı general John Craddock'tan destek buldu.

Craddock, Taliban'ın uyuşturucu ticaretinden her yıl 100 milyon dolar elde ettiğini, ISAF'ın bu ülkedeki uyuşturucu laboratuvarlarını imha etmesi gerektiğini söyledi.
Amerikalı general, küresel uyuşturucu üretiminin yüzde 92'sinin kaynak bulduğu Afganistan'da bu mücadeleye askeri katkının kaçınılmaz hale geldiğini anlattı.

Craddock, Taliban'ın silah ve teçhizat temin etmesinin, NATO askerlerini öldürmesinin engellenmesi için uyuşturucuya karşı mücadeleye katılımı şart gördüğünü belirtti.
NATO'nun uyuşturucuya karşı mücadeleye katılmasında tereddütlü olan Almanya, Portekiz, Romanya, Yunanistan, Belçika ve İtalya gibi müttefikler, bu çerçevede sivil can kaybının artabileceği endişesini taşıyor. Ayrıca halkın büyük bir kesiminin uyuşturucu üretimi çerçevesinde gelir sağladığı, bunun engellenmesinin kırsal alanda tepkiler getireceği düşünülüyor.

ABD, Kanada, Hollanda, İngiltere gibi ülkeler ISAF'a uyuşturucuya karşı mücadele konusunda yeşil ışık yakılmasından yana tavır koyuyorlar. ISAF'a, uyuşturucu kaçakçılığına karşı mücadeleye katılımında yeşil ışık yakılabilmesi için 26 müttefikin oy birliği gerekiyor. Budapeşte'de uzlaşma olasılığı görülmüyor ve bir "çıkmaz" oluşturan bu durumun aşılması için, "sadece istekli müttefiklerin katılabileceği" bir çerçeve üzerinde duruluyor.

NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer, toplantıların dünkü bölümünde uzlaşma sağlanamadığını, konunun ''karmaşık'' olduğunu söylerken, Fransa Savunma Bakanı Herve Morin, ISAF'ın BM tarafından verilen görevi aşmaması gerektiğini, uyuşturucu üretimine ve ticaretine karşı mücadeleye katılma halinde Afgan halkının tepkilerinin çekilebileceğini, zor duruma düşüleceğini ifade etti.

ABD Savunma Bakanı Robert Gates, Taliban'ın mali kaynaklarını oluşturan uyuşturucu şebekelerinin imha edilmesinin gereği üzerinde durdu ve bu alanda taraf olmak istemeyen müttefiklerin, isteyenleri engellememeleri için çözüm istedi.

Savunma bakanlarının toplantılarının bugünkü son bölümünde, NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer'in önerisi ele alındı. Bu öneri, ISAF'a, uyuşturucu ticaretine karşı mücadeleye katılması için yeşil ışık yakılması, operasyonlara arzu eden müttefiklerin katılmasına olanak tanınması çerçevesine oturtulmuş gözüküyordu.

NATO Sözcüsü James Appathurai, müttefiklerin, uyuşturucuya karşı mücadeleye katılımı konusunda ISAF'a yeşil ışık yakılmasında uzlaşma sağladıklarını duyurdu.
Sözcünün ayrıntılı açıklama yapması bekleniyor.