Nikâh için sabıka kaydı önerisi

TBMM Kadına Yönelik Şiddet Komisyonu’nca hazırlanan taslak rapor, evlenme dosyasına konulacak belgeler arasına “sabıka kaydı”nın eklenmesini öngörüyor. Komisyonun raporu, Sivas’taki bir cezaevinde “pembe oda” görüşmesi sırasında eşinin boğazını keserek öldüren mahkûm olayından hareketle, “kadına yönelik olarak işlenen şiddet suçları” ile “cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar”dan mahkûm olanlar için bu odalarda görüşmelerin sınırlandırılmasını da istiyor. “Ensest” için Türk Ceza Yasası’nda (TCK) özel bir düzenleme yapılmasının ve “ağır suç” kapsamına alınmasının da talep edildiği raporda, “fuhuşu meslek edinenlere özel konukevi yapılması” da öngörülüyor. “Kuran kurslarında çocukların anlayacağı dilde kadın erkek eşitliği, kadına yönelik şiddet ve mahremiyet eğitimleri verilmeli” önerisi dikkat çekti.

641 sayfa

TBMM Kadına Yönelik Şiddet Komisyonu’nun taslak raporu hazırlandı. Toplam 641 sayfadan oluşan raporda yer alan bazı “çarpıcı” tespit ve öneriler şöyle:

- Evlenme dosyasına “sabıka kaydı”nın eklenmesine yönelik düzenleme yapılmalı.

- Okulöncesi eğitimden itibaren yaş gruplarına uygun yöntemlerle ders müfredatına sağlıklı iletişim, çatışmaları barışçıl yolla çözme, öfke kontrolü, stresle baş etme, davranış değişikliği eğitimi, toplumsal cinsiyet eşitliği, kadına yönelik şiddet, aile içi şiddet ve çocuk hakları konularının ünite olarak eklenmeli.

Pazarlarda mücadele

- Yerel yönetimler, o bölgeye has özellikler göz önüne alınarak kadına yönelik şiddetle mücadele etmesi ve bu kapsamda reklam ve ilan panolarının kullanılması, semt pazarlarında şiddet mağduru kadınlara yer ayrılması gibi uygulamalarda etkin rol oynamalı.

- Çocukların şiddet içeren video oyunlarına erişimi engellenmeli.

- Öncelikle eğitim, tıp, hukuk, sosyal bilimler ve siyasal bilgiler fakülteleri olmak üzere açıköğretim dahil tüm fakülte ve yüksekokulların eğitim müfredatına toplumsal cinsiyet eşitliği, insan hakları ve kadına yönelik şiddet dersi dahil edilmeli.

- Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde din hizmetlerinin yerine getirilmesinde özellikle kadın din görevlisi sayısı artırılmalı.

- Vali yardımcıları ile belediye başkan yardımcılarından en az biri kadın olmalı.

- Kadın akademisyenlerin sayısı artırılmalı.

‘Koruma’ tepkisi

- 6284 sayılı Ailenin Korunması Yasası’nda belirtilen “çağrı üzerine koruma” tedbiri fayda sağlamadı. 23 kadın koruma altındayken öldürüldü. Bunun yerine elektronik takip yöntemi derhal benimsenmeli.

- Eşine şiddet uygulayanlara verilen “uzaklaştırma” kararının süratli bir şekilde yerine getirilmesi için bu karar e-mail, SMS’le de iletilmeli.

‘Ensest suç sayılsın’

- Ensest kavramı TCK kapsamında ayrı başlık altında suç olarak düzenlenmeli.

- Ensestin varlığı halinde mağdurun bu duruma katlanması “rıza” olarak değerlendirilmemeli, bu suç resen soruşturma ve kovuşturmaya tabi kılınmalı.

- Eşe karşı cinsel saldırı suçunun da şikayete bağlı olmaktan çıkartılarak re’sen soruşturma ve kovuşturmaya tabi olması yönünde mevzuatta düzenleme yapılması.

- Kadınların güvenliklerinin sağlanabilmesi amacıyla; tarafların yalnız kaldıkları ve koğuşlara göre müdahalenin sınırlı olduğu bölümlerde gerçekleştirilen eş görüşmesi ödülü mahkum olanlar yönünden kaldırılmasına ilişkin mevzuatta düzenleme yapılmalı.

- Eş görüşme odalarında bulundurulacak eşyalar kesici ve delici olmayan ya da bu hale getirilemeyenler arasından seçilmeli.

Özel konukevi

- Şiddet mağduru profili dikkate alınarak alkol ve madde bağımlılığı, fuhşu meslek edinmiş, göçmen/mülteci/sığınmacı, çok çocuklu ve engeli olan gibi farklı hizmet modellerine ihtiyaç duyan kadınlara yönelik ihtisaslaşmış kadın konukevleri oluşturulması.

Çocuklara mahrem eğitimi

- Çocuklara küçük yaşlardan itibaren profesyonellerce güvenli ilişkiler (güvenli dokunuşlar, güvenli mesafeler, kişilere göre mahremiyet alanları ve vücudun mahrem yerleri) konusunda bilinç artırıcı eğitimler verilmeli.

- Kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddete neden olan medyadaki toplumsal cinsiyet kalıp yargılarını ortadan kaldıracak ulusal bilgilendirme kampanyası düzenlenmeli.

- Toplumsal cinsiyet rollerini oluşturan, pekiştiren oyuncaklar ile şiddeti özendiren dijital oyun ve oyuncakların kullanımını önlemeye yönelik ilgili bakanlıklarla protokoller yapılmalı.

- Dini gün ve gecelerde, basın ve yayın organlarınca yapılan dini içerikli programlarda aile birliği, kadına karşı şiddet, kadının toplum içindeki yeri ve önemi konularına daha çok yer verilmeli.

- Kuran kurslarında çocukların anlayacağı dilde kadın erkek eşitliği, kadına yönelik şiddet ve mahremiyet eğitimleri verilmeli.

Markalar için öneriler

- Gençler tarafından çok tercih edilen özel sektöre ait markalarda kadına yönelik şiddetle ilgili temalar tanımlanmalı ve ürünlerinde bu temalar kullanılmalı.

- Medya kadınları sürekli kurban ya da mağdur bireyler gibi temsil etmemeli.

- Şiddet haberlerinde “canlandırma” yapılması yasaklanmalı.

- TRT bünyesinde eşitliği sağlamaya yönelik bir özdenetim mekanizması kurularak TRT’nin programları takip edilmeli.

- Sigaraya karşı gösterilen sansür uygulamasına benzer bir uygulama silaha karşı da gösterilmeli.