Ömrü kısaltan 9 etmen arasında sigara içmek ilk sırada

Derleyen: RITA URGAN

Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan bir araştırma kapsamında incelemeye alınan 57 toplumsal ve davranışsal etmen arasında en ölümcül etki yaratan unsurların başında sigara içmek, boşanma ve aşırı alkol tüketiminin geldiği saptandı. Araştırmada ABD’de 1992 ile 2008 yılları arasında 13,.611 yetişkinden toplanan veriler incelenerek 2008 ile 2014 yılları arasında yaşamlarını yitiren deneklerde hangi unsurların etkili olduğu incelendi. Araştırmayı yürüten British Kolombiya Üniversitesi’ne bağlı kineziyoloji (kasbilim) bölümü öğretim üyelerinden Eli Puterman, “Görünüşe bakılırsa, sağlık ve mortalite (ölüm hızı) konularının gerçek boyutuyla kavranması yaşam süresine dayalı bir yaklaşımı gerektiriyor. Örneğin, yalnızca insanların işsiz olup olmadıklarını sormak yerine, çalışmamızda işsizliğin 16 yıllık geçmişini masaya yatırdık. Gözden kaçabilecek unsurları daha geniş bir zaman diliminde inceledik” diyor. 57 etmen arasından ölümle en yakından bağlantılı olan 9 etmenin önem sırasıyla şunlar olduğu görüldü:

- Halihazırda sigara içiyor olmak.

- Geçmişte bir boşanma yaşamış olmak.

- Son dönemlerde parasal sıkıntılar yaşamış olmak.

- Geçmişte işsiz kalınan bir dönemin olması.

- Daha önce sigara içmiş olmak.

- Yaşam doyum düzeyinin düşük olması.

- Hiç evlenmemiş olmak.

- Gıda yardımı geçmişi olmak. (Düşük gelir grubundaki bireylere yapılan gıda yardımı)

- Olumsuz duygulanım.

Veriler, ortalama yaşın 69,3 olduğu, yaşları 54 ile 104 arasında değişen kişilerin katıldığı ABD Sağlık ve Emeklilik Araştırması adlı ulusal bir çalışmadan elde edildi. Bu araştırmalarda -söz gelimi, gıda güvensizliği ve aile içi şiddet gibi- olası tüm sıkıntılı durumlar ele alınmamış olmakla birlikte, elde edilen yeni bulgular çeşitli etmenlerin birbirleriyle bağlantılı olarak nerede yer aldıklarını gözler önüne seriyor.

Puterman bu veriler ışığında alınacak önlemlerin ve politika değişikliklerinin önemine dikkat çekiyor. Sigaranın ölüm hızını belirleyici en büyük etmen olduğu 40 yıldır biliniyor. İnsanların yaşamlarında giderek çok daha fazla olumsuzluklara açık hale gelmesi, sosyal adaletsizliğin ve eşitsizliğin artması da yaşam süresinin kısalmasını etkiliyor.