Polonya’da tanıdık sorun... Kaçinski hukuka direniyor

AB üyesi Polonya’da, geçen yıl hem parlamento hem cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan aşırı muhafazakâr Hukuk ve Adalet Partisi’nin (PiS), tüm yetkileri elinde toplama dayatmasının yarattığı yasal kriz derinleşiyor. Hükümetin Anayasa Mahkemesi’ni işlemez hale getirmek için çıkardığı değişiklikler Anayasa Mahkemesi tarafından reddedildi. Avrupa Konseyi’nin anayasal konularda danışma organı olan Venedik Komisyonu da hazırladığı raporunda, Anayasa Mahkemesi’nde yapılan değişikliklerin hukukun üstünlüğü, demokrasi ve insan haklarını tehdit ettiğini belirtti. Ancak hükümet her iki kararı da “tanımadığını” açıkladı.

Hukuk vurgusu

Anayasa Mahkemesi Başkanı Andrzej Rzeplinski, basit çoğunluk değil üçte iki çoğunlukla, 9 değil 13 yargıçla karar alınmasına yönelik değişiklikleri reddetme kararını “anayasaya aykırılığı”, “Anayasa Mahkemesi’nin bağımsızlığı ve diğer güçlerden ayrılığına müdahale ederek, dolayısıyla hukukun üstünlüğü ilkesini çiğneyerek, doğru ve dürüst işlemesini engellemesiyle” gerekçelendirdi.

Hükümette görev almasa da Polonya’nın asıl karar alıcısı kabul edilen PiS lideri Jaroslav Kaçinski, Venedik Komisyonu’nun görüşünü “yasal açıdan saçmalık” diye niteledi. Kaçinski, Anayasa Mahkemesi reformlarından hükümetin geri adım atmayacağını söyledi. Muhalefet partisi Modern’in lideri Ryszard Petru ise “Hükümet derhal Anayasa Mahkemesi’nin kararına uymazsa, tarihin en büyük kriziyle, bir anayasal darbeyle karşı karşıya kalacağız” uyarısı yaptı.

Mahkemeye destek

Muhalifler haftalardır “Demokrasi elden gidiyor” protestoları yapıp AB’yi yardıma çağırıyor. Anayasa Mahkemesi’ne destek vermek için dün on binlerce Polonyalı Facebook’ta seferber oldu. Anayasa Mahkemesi’nin kararını 24 saat içinde 52 bin Polonyalı Facebook’ta paylaştı. Başbakan Beata Szydlo’dan kararı Resmi Gazete’de yayımlayarak bağlayıcı hale getirmesini de talep etti. Hükümet binası önünde toplanan kalabalık da projeksiyonla kararı binanın duvarına yansıttı.