Rakip çeteden erkekle çiftleşmek isteyen dişi firavun fareleri, kavga çıkartıyor

Afrika’nın bazı bölgelerinde bulunan bu küçük canlılar, gruplar halinde geziyor ve yaklaşık 20 hayvandan oluşan topluluklarını nadiren terk ediyor. Bu yüzden şeritli firavun fareleri, genellikle kendi soyundan biriyle çiftleşiyor.

Biyolojik antropolog Michael Wilson, söz konusu türdeki dişilerin, kızgınlık veya doğurganlık dönemlerine girer girmez kendi grubundan bir erkek tarafından takip edildiğini ve bu yüzden diğer gruplardan eş bulmaya yatkın oldukları halde bunun gerçekleşmesinin hayli zor olduğunu söyledi.

Independent Türkçe'nin CNN'den aktardığına göre, İngiltere'den araştırmacılarsa, zebra kuyruksüreni adı verilen firavun faresi türünün Uganda’daki popülasyonunun verilerini inceledi. Böylece dişilerin, aynı gruptan erkeklerle çiftleşme sorununa kurnaz bir yol geliştirdiğini keşfetti.

Çalışmada, gruplar arasındaki hemen hemen bütün kavgaların, dişileri kızgınlık ve doğurganlık döneminde olan gruplar tarafından başlatıldığı ve genellikle dişilerin kendi grubunu, düşmanla karşılaşacakları yere götürdüğü ortaya kondu.

Dişilerin, rakip gruplar arasında kasıtlı olarak kavgalar çıkarttığı ve ortaya çıkan kaosu düşman çetedeki erkeklerle kaçıp çiftleşmek için kullandığı belirtildi.

Çalışmanın yazarlarından olan Exeter Üniversitesi Ekoloji ve Koruma Merkezi’nden Evrimsel Biyoloji Profesörü Michael Cant, söz konusu türün şiddet içeren çatışmalarını zaten bildiklerini ancak yaptıkları araştırmayla bunların nedenini öğrendiklerini belirtti ve şu ifadeleri kullandı:

"Dişiler, yabancılarla çiftleşerek genetik fayda elde etmek adına kavga başlatıyor. Ancak bunun bedelini yalnızca erkekler ödemiyor. Grup bir bütün olarak bundan zarar görüyor."

25 yıldır Uganda’daki grupları inceleyen Cant, aralarındaki mücadele hakkında “Biz bunu, şeritli firavun faresi savaşı diye adlandırıyoruz” dedi.

SEÇİLİM DEĞERİNİ ARTIRMA

Araştırmacılar, dişilerin grubun diğer üyelerinde meydana gelen zararı hiç önemsemediğini ve bu stratejiyle seçilim değerini artırmalarını sağladığını ifade etti.

Çalışmanın diğer bir yazarı olan Cambridge Üniversitesi’nden Evrim ve Davranış Profesörü Rufus Johnstone, şeritli firavun faresi grupları arasındaki şiddetin, diğer hayvanlara kıyasla neden bu kadar çok şeye mal olduğunun sömürücü liderlikle açıklanabileceğini belirtti ve ekledi:

"Bu kavgaların neden olduğu ölümler; aslanlar, şempanzeler ve tabii ki insanlar gibi en savaşçı memelilerde görülenlere benziyor."

Söz konusu liderlik modelinde, grubun başını çeken kişi savaşı başlatsa da kendileri çok az katkıda bulunuyor. Diğer üyeleriyse daha büyük risklere maruz bırakıyor.

Araştırmacılar, dişilerin kavgaları başlatmalarına rağmen, sonuçlarından etkilenmediklerini ve 16 yıllık dönemde, ölenlerin neredeyse tamamının erkek olduğunu belirtti.

35 türden oluşan bu familyaya, Afrika, Güney Asya ve Güney Avrupa'da rastlanılırken Türkiye'deki tek temsilcisi firavunfaresi.

Araştırmaysa 9 Kasım’da, saygın bilim yayını PNAS’ta yayımlandı.