Spor ve Vitamin

Sağlıkları ve formları değerli olanlar, Tavman'ın Fit Dünyasından merhabalar. Geçtiğimiz haftalarda sizlerden gelen yoğun e-mail soruları arasında önemli bir konuya deyinmek istiyorum. Vitamin ve mineral konusu.

Vitamin ve mineraller, metabolik fonksiyonların sürdürülebilmesi için gerekli olduğundan dolayı, vücudumuz için son derece önemlidirler. Vitamin-mineral eksikliği özellikle büyük şehirlerde yaşayan kişilerde dengesiz ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve stres sayesinde sık rastlanan sorunlardan biri haline geldi. Vücudun ihtiyacının karşılayabilecek optimum miktarda vitamin ve mineral alabilmek için günde en az 5-6 porsiyon sebze-meyve yenilmesi gerektiğini duyuyoruz.  Bu besin maddelerinin yeterince alınmaması durumunda halsizlik, sürekli yorgunluk, kas krampları, konsatrasyon bozukluğu gibi pek çok sorunla karşılaşmanız muhtemel.

Sadece besinlerle ihtiyacımız olan vitamin ihtiyacı karşılanırmı?

Günde 5-6 porsiyon sebze-meyve yiyebiliyorsanız, evet. Tabii yediğiniz sebze ve meyvelerin organik ürünler olduğundan emin olmanız şartıyla. Bir ürünün organik olması, yetiştiği toprağın bakir olması ile başlaadığınıda hatırlatırım. Haydi diyelimki organik, yediğiniz meyveden 100 mg vitamin alacağım diye 100 gr şeker almadığınıza emin olmayıda unutmayın. (Örnek: Portakal suyu)

Kaç tip vitamin vardır? Bunun ne önemi vardır?

A, D, E ve K vitaminleri yağda çözünen vitaminlerdir. B kompleks vitaminleri ve C vitaminleri ise suda çözünen vitaminlerdir. Yağda çözüne vitaminler vücutta depolanabilir oyüzden daha dikkatli alınmalıdır. Suda çözünen vitaminler ise daha masumdur. Depolanmaz ve fazlası idrar yoluyla atılır.

Vitamin tabletleri nezaman alınır? Uzun süre kullanılırmı?

Yağda çözünen vitaminleri yemeklerden sonra, suda çözünen vitaminleri ise bol su ile almak emilimlerini artırabilir. Multivitamin takviyelerini kahvaltı sonrası bol su ile almakta yarar vardır. Bu sayede multivitamin desteklerinin size sağlayacağı enerjiden gün içerisinde yararlanabilirsiniz. Multivitamin formüller günlük gereksinim duyduğunuz vitamin ve mineralleri karşılamak amacıyla formüle edilmiş ürünler olduğu için, düzenli olarak uzun süreli kullanılabilirler.

Vitaminler, ‘serbest radikaller’ ile nasıl savaşır?

Yaşam için şüphesiz oksijene muhtacız. Ancak oksijen sandığınız kadar zararsız bir şey değil. Vücutta oksijen kullanımı, kimyasal reaksyonlar sonucu serbest radikal denen kararsız oksijen molekülleri oluşturur. Serbest radikaller hücrelere ve hücre içi yapılara zarar verirler. Hücrelerdeki serbest radikallerle mücadele etmek ve moleküllerin onarımını sağlamak için antioksidanlar kullanılır. Hem vücudun kendi antioksidanların sağlıklı çalışması, için A, C, E gibi vitaminler ve çinko, selenyum gibi mineraller alınmalıdır.

Düzenli aktif yaşam için gereken vitamin takviyeleri?

Arz, talep ilişkisi. Spor ile daha fazla besin, oksijen, su, vitamin ve minerallere bir talep oluşur. Sporcular, vitamin ve mineral ihtiyaçlarını diyetle karşılayamadıklarını ve ya normal bireylere nazaran daha fazla vitamin ve mineral gereksinimleri olduğunu düşündüklerinden dolayı, genellikle multi vitamin tabletleri kullanmaktadırlar. Çünkü gerekli olan vitamin mineral desteği, kısıtlı kalorik alım içeren beslenme sisteminize uymayabilir. B- kompleks vitaminler, enerji üretiminde, kan hücresi üretiminde ve protein sentezinde görev aldıklarından dolayı sporcular için önem taşırlar. Enerjisi kısıtlı bir diyet tüketen sporcularda bu vitaminler açısından yetersizlik söz konusu olabilmektedir. Egzersiz vücutta serbest radikal dediğimiz dokulara zarar veren maddeleri artıran faktörlerden birisidir. Vücudumuzun antioksidan savunmasını özellikle A, C ve E vitaminleri ile selenyum ve çinko gibi mineraller güçlendirir. Enerjisi yeterli, tahıl ürünleri, sebze ve meyveden zengin bir diyet tüketiyorsanız, tabletlere ihtiyacınız yoktur. Fakat, kalorik alımınız kısıtlı ise, bu besin maddelerini uygun miktarlarda içeren bir multi-formülasyon spor yapan kişiler için takviye programının temelini oluşturur. Ek olarak egzersiz sonrası vücudun zayıflamasını engellemek için 500 miligram C vitamini takviyesinin yararlı olabileceğini gösteren çalışmalar vardır. Ayrıca kasları desteklemek için gerekli olan magnezyum mineralini de günde 300 miligram civarı alabilirsiniz.

Neden kadın ve erkekler için özel multivitaminler vardır?

Erkeklerin ve kadınların yapısal farklılıklarına bağlı olarak günlük vitamin, mineral ve besin ihtiyaçları birbirinden farklılık gösterir. Bu sebeple vitamin ve mineral dozları kadınların ve erkeklerin ihtiyaçlarına göre ayarlanmış multivitamin takviyeleri bulunmaktadır. Bu takviyelerde ayrıca kadın ve erkek sağlığına yönelik özel bitkisel ekstreler de vardır

Birden fazla besin takviyesini bir arada kullanabilir miyim?

Buna karar vermeden önce doktorunuzun kontrolü çok önemlidir. Eğer kronik bir hastalığınız veya rutin bir medikasyon altında değilseniz, besin takviyelerinin birkaçının beraber kullanılmasının bir problemi yoktur.