Tahliye olan çocukların yüzde 60’ı cezaevine geri dönüyor

Çocuk adalet sisteminin çocuklar yararına iyileştirilmesine ve bu yönde kalıcı politikalar oluşturulmasına katkı sağlamaya yönelik çalışmalar yürüten Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı (TCYOV), çocukların hapse girmemesi ve tahliye sonrası geri dönmemeleri için model geliştirmek ve uygulanmasını sağlamak amacıyla “Yeniden” projesini gerçekleştirdi.

110 ÇOCUKLA GÖRÜŞME 

Vakıf yönetim kurulu başkanı Nevin Özgün’ün verdiği bilgilere göre, araştırmada Konya ve İstanbul’da adli sistemle ilişkilenmiş 12-24 yaş arasındaki 110 çocuk ve gençler görüşmeler yapıldı. 

Özgün, “Çocuk kendini her zaman haksızlığa uğramış hissediyor çünkü yargılandığı süre içerisinde muhatap olduğu süreçler, çocuğa hiçbir zaman güven ve ‘ben seni anlıyorum’ duygusunu vermiyor. O yüzden de o haksızlık ve intikam döngüsü içerisinde çocuğun hayatı zaten kayboluyor. İçeride var olan iletişim yani çocuğu içeride ne kadar boş bırakırsak, eğitim, sosyal, kültürel faaliyetler ne kadar az olursa çocuğun diğer çocuklarla olan iletişimi kontrolsüz bir biçimde gelişiyor ve kendi kafalarında, kendi dünyalarında orada başka bir suç dünyası oluşuyor. İçerideki çocukların tahliye olurken ‘Bu yatak benim buraya dokunmayın, ben geri geleceğim’ anlayışıyla da çıktıklarını gözlemledik’’ dedi. 

İçerideki çocuklar tahliye olurken “Bu yatak benim, buraya dokunmayın, ben geri geleceğim” anlayışıyla dışarı çıkıyor. 

YENİDEN SUÇA SÜRÜKLENİYORLAR

18 ay süren proje sonuçları, öneriler, tespitler şöyle: 

- Yeniden projesi kapsamında hazırlanan araştırma raporunda ortaya konduğu üzere gerek çocuk yargılamasında gerekse de infaz sisteminde standardizasyon sağlanamamıştır. 

- Adli sistemin işleyişi “çocukların yüksek yararı” ilkesiyle çelişebilmekte ve çocuklar üzerinde olumsuz etkiler bırakmaktadır. 

- Tahliye sonrası çocuklar, uygun destek mekanizmalarına erişemedikleri için yeniden suça sürüklenerek adli sisteme ve infaz kurumlarına geri dönmektedir. 

- Yeniden projesi ile tutukluluk deneyimi yaşamış olan veya yaşayan çocuklara ve gençlere sosyal ve adli destek verilmesi amaçlanmıştır. 

- Suça sürüklenen çocuklar hakkında alınacak tüm kararlarda çocuk odaklı çalışma yürütülmesi gerekmektedir. Bu kararlarda, çocuğun suça sürüklenmesine neden olan sebepler de dikkate alınmalıdır.

Sisteme giren çocuk sayıları 2019

Çocuk mahkemeleri: 56 bin 300

Çocuk ağır ceza: 54 bin 300

Mahkemelere gelen: 107 bin 127

Karara bağlanan: 57 bin 037

Çocuk ağır ceza: 10 bin 949

Karara bağlanan: 5 bin 622

ÇOCUKLARA ÖZGÜ BİR BAKANLIK OLMALI

Bunlar yapılmalı;

- Okul müfredatında ceza hukuku bilincine yönelik içeriklerin olması ve okuldaki meslek gruplarına, ailelere ceza hukuku hakkında bilgilendirici eğitimlerin verilmesi bu konudaki farkındalığı artıracaktır. 

- Çocuk alanında çalışan tüm meslek elemanlarına, çocukla sağlıklı iletişim kurmalarına destek olmak adına bütüncül bir çocuk politikası dahilinde pedagojik eğitim verilmelidir.

- Çocukların durumlarının değerlendirmesinin çocuk mahkemelerinde yapıldığı, tutuklamanın son tedbir olarak uygulandığı etkili destek mekanizmaları oluşturulmalıdır. 

- Çocuklara özgü bir bakanlık kurulmalı ve bu bakanlık tüm çocukların ihtiyaçlarını kapsayıcı bir yapıda olmalıdır.  

- Çocuk ile ilgili olan devlet kurum ve kuruluşlarında uzmanlaşmış çocuk birimlerinin oluşturulması ve bu birimlerin işlerliklerinin çocuk politikasının ilkelerine uygun olması önem teşkil etmektedir. 

- Bu birimler çocuk dostu adalet anlayışı benimseyerek çocukların tüm süreçte aktif rol almaları sağlayarak topluma sağlıklı ilişkiler geliştirmelerini destekleyecektir.

- Mevcut ceza infaz kurumları, çocukların suç ile tekrar ilişkilenmelerini önlemesi üzerine çalışmalı ve topluma sağlıklı şekilde dahil olmalarına olanak sağlayacak programlar yürütmelidir. 

- Bu kurumların çocukların topluma yeniden dahil edilmesine, eğitim ve sağlıklı sosyalleşme programlarının sunulmasına yönelik bir tutum benimsemeli ve bu yönde hizmet sunması sağlanmalıdır. 

- Çocukların tahliye sonrası suç ile yeniden ilişkilenmesini önlemek amacıyla izleme mekanizmalarının oluşturulması gerekmektedir.