Taksim Cumhuriyet Anıtı'nın restorasyonu başladı

İskele kurulan ve yarı şeffaf branda ile çevrilen anıttaki çalışmaların, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'na kadar bitirilmesi planlanıyor. Restorasyon çalışmaları boyunca brandanın önüne, anıtın birebir gösterildiği büyük boy resimler yerleştirilecek. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Tarihi Çevre Koruma Müdürü Cem Eriş, anıtın röleve, restitüsyon, restorasyon ve çevre düzenleme projesinin 2007 yılında hazırlandığını söyledi.

Eriş, projenin 2 Numaralı Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylandığını belirterek, proje kapsamında yapılan malzeme analizleriyle, anıttaki tahribat, malzeme kayıpları ve kirlenmelerin tespit edildiğini anlattı. Bunların giderilmesi için gerekli koruma önlemlerinin belirlendiğini ifade eden Eriş, ayrıca özel ve resmi törenlerde çelenk koymak üzere, anıta rahat yaklaşım ve kaidenin korunmasını sağlamak amacıyla peyzaj projeleri hazırlandığını kaydetti.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yapı İşleri Müdür Yardımcısı Fatih Duman da proje uygulamasının kendi müdürlüklerince gerçekleştirildiğini belirterek, amaçlarının anıtın özgünlüğünü korumak olduğunu söyledi. Duman, restorasyon çalışmaları kapsamında malzeme değişimi yapılmadan var olan malzemeyi en üst düzeyde koruyacak ve sağlamlaştıracak bir uygulama yapılacağını aktardı. Anıt üzerinde yapılan gözlemlerde, Verona kırmızısı olarak adlandırılan taşlarda ve yeşil renkli serpantinlerde pudralaşma, bağlayıcı kayıpları ve bununla birlikte yüzeylerde yoğun erozyonlar ve parça kayıpları tespit edildiğini dile getiren Duman, ''Anıtta genel olarak büyük bir tahribat yok'' dedi.

Fatih Duman, bronz heykellerde oluşan korozyonla birlikte anıtın taşlarının üzerinde yağışların oluşturduğu bakır oksit lekeleri ve asit yağmurlarının taşlar üzerinde karbon kirlenmeleri ve tabakalaşma oluşturduğunu anlatarak, anıtı oluşturan taş blokların yıllar içerisinde oluşturduğu küçük hareketlerin de derzlerde boşalmalara neden olduğunu kaydetti.
 

Temizlik çalışmaları hassas mekanik yöntemle yapılacak

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yapı İşleri Müdür Yardımcısı Duman, bronz heykellerin heykeltıraş gözetiminde öncelikle el aletleriyle hassas mekanik yöntemle temizleneceğini, sonraki aşamada bakır kirlenmesi gibi lekelerin çıkarılabilmesi için kimyasal temizlik yapılacağını söyledi. Temizliği tamamlanan bronz heykellere kimyasal koruyucu sürüleceğini ifade eden Duman, anıttaki tüm temizlik işleri bittikten sonra da raporda belirtilen oranlarda malzeme kullanılarak sağlamlaştırma işleminin yapılacağını bildirdi.

Anıtta oluşan çatlakların enjeksiyon yöntemiyle doldurulacağını aktaran Duman, anıtın kurşun örtüsünün yağmur sularından zarar görmemesi için yenileneceğini ve kuşkonmazların da tekrar elden geçirileceğini söyledi. Duman, restorasyon projesi ve uygulaması ile çevre düzenlemesi için 250 bin TL kaynak ayrıldığını ifade ederek, çalışmaların 90 iş günü içerisinde bitirilmesinin hedeflendiğini sözlerine ekledi.

Taksim Cumhuriyet Anıtı

Cumhuriyeti simgeleyen anıt, Pietro Canonica tarafından bronz ve taş kullanılarak 2.5 yılda tamamlandı. Halkın maddi katkılarıyla yapılan anıt, parçalar halinde 45 sandık içerisinde İtalya'dan vapurla İstanbul'a getirildi. 84 ton ağırlığındaki anıt, 23 günde monte edildikten sonra 8 Ağustos 1928'de törenle açıldı. Talimhane Caddesi ve İstiklal Caddesi-Sıraselviler aksı üzerine yerleştirilen anıtın yerleşim planlamasında önünde tören yapılacağı dikkate alınarak çevre düzenlemesi yapıldı.

Dairesel bir meydanın ortasında yükselen anıtın, iki yüzündeki bronz figürler, geleneksel mimariden esinlenerek oluşturulmuş kemerli taş bir kaide içerisinde yer alıyor. 11 metre yüksekliğindeki anıtın bir yüzü Kurtuluş Savaşını, diğer yüzü ise Cumhuriyet Türkiye'sini simgeliyor. Anıtın kuzey yüzünde Mustafa Kemal, askerlerinin önünde görülürken, diğer yüzünde ise sivil giysileri ile Mustafa Kemal Atatürk yanında İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak, askerler ve halkla birlikte betimlenerek, genç Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu canlandırılıyor. Anıtın bu yüzünde Atatürk'ün ardında bulunan Ukrayna asıllı Sovyet general Mihail Frunze ve Kliment Voroşilov'un heykeli, Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye'ye yapılan Sovyet yardımına duyulan minnettarlığı da anlatıyor. Anıtın Harbiye'ye yönelik bölümünde ise 30 Ağustos Zaferi canlandırıldı ve Atatürk'ün Kocatepe Savaşı, askerler ve kadınlar ile gösterildi. Atatürk'ün buradaki heykeli, Milli Mücadele sırasında Ethem Hamdi'nin çektiği fotoğraf esas alınarak canlandırıldı.

Anıtın yan yüzlerinde ise birer asker heykeli, üstlerindeki madalyonlarda ise iki kadın portresi yer alıyor. Anıtın bu dar yüzleri altında birer ayna taşı ve önlerinde mermer yalaklar bulunuyor. Sanatçı bu yalakları akacak su ile meydan çeşmelerini anımsatan bir proje için oluşturmuş, ancak sonradan su ögesi kullanılmamış.