Topuz'dan soru önergesi

CHP Muğla Milletvekili Fevzi Topuz, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yazılı olarak yanıtlanması istemiyle TBMM Başkanlığı'na bir soru önergesi verdi.

Topuz, Sayıştay'ın, 2008 yılında 113 milyar liraya ulaşan Hazine'nin iç borçlanma sisteminde önemli sorunlar bulduğunu, iç borçlanmayı "piyasa yapıcısı" adı verilen bankalarla gerçekleştiren Hazine'nin, "bu bankaların seçiminde kanunen önceden belirlenmesi gereken kriterleri belirlemediğini" tespit ettiğini belirtti.

Topuz, Sayıştay'a göre Hazine'nin ihalelerde bankalara gereğinden fazla "rekabetçi olmayan teklif" verme hakkı tanıyarak faizin olabildiğince düşük çıkmasına neden olduğunu, ihaleler öncesi borçlanacağı tutarı belirlemediğini, ihale sonuç-karar gerekçelerini belgelendirmediğini ve bankaların ihalelerde anlaşmasına ilişkin önlem almadığını ifade ederek Hazine'nin iç borçlanma sistemiyle ilgili "Hazine Müsteşarlığı, iç borçlanma işlemlerinde 'Piyasa Yapıcılığı Sistemini' ve 'İhale Yöntemini' benimsemiştir. Bu sistem çerçevesinde, müsteşarlık 'piyasa yapıcısı' (PY) olarak adlandırılan ve önceden belirlenmiş birtakım kriterlere göre seçilmesi gereken finansal aracılarla çalışmaktadır. Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ihaleleri tüm katılımcılara açık olmakla birlikte, piyasa yapıcısı bankalar birtakım hak ve yükümlülüklere sahip bulunmaktadırlar" bilgisi verildiğini kaydetti.

Türkiye'de Piyasa Yapıcı sisteminin 2000 tarihinde 19 banka ile uygulamaya konulduğunu anımsatan Topuz, "Bu dönem için önceden belirlenmiş kriterler mevcuttur ve bu kriterlere göre bankalar seçilmiştir" tespitinin de Sayıştay raporunda yer aldığını, ayrıca, Kasım 2000'de çıkan kriz nedeniyle 2 Eylül 2002'ye kadar ara verilen sistemin, AKP iktidarından hemen öncesine gelen bu tarihten sonra her yıl yenilenen sözleşmeler ile sürdürüldüğünü ifade etti. Topuz, Başbakan Erdoğan'ın şu soruları yanıtlamasını istedi:

"-Piyasa yapıcısı bankaların seçiminde kanunen önceden belirlenmesi bir zorunluluk iken neden bu kriterler belirlenmemiştir?

-Bir anlamda Hazine ihaleleri başıboş kalmıştır. İhalede rekabet etmek yerine ortalama fiyatı yükseltmeye gidilebilir. Bu sorunu nasıl aşmayı planlıyorsunuz?

-Kesim çizgisi çekilirken stratejik ölçütler, ihtiyaç duyulan finansman programı miktarı, piyasa koşulları, kamuoyuna duyurulan borçlanma stratejisi, ihale teklif miktarı ve teklif yapısı kavramlarından hangisinin ne aşamada ve ne amaçla kullanıldığı bilgisi ihale bazında mevcut olmaması eksiklik olarak görmüyor musunuz?

-Bankaların ihalelerde anlaşma yapıp yapmadıklarına yönelik bir araştırma yaptırttınız mı?"