Ulucanlar’da devlet mahkûm

Anayasa Mahkemesi, “Hayata Dönüş” adı altında 1999 yılında Ulucanlar Cezaevi’ne yapılan ve 10 kişinin öldüğü operasyon konusunda devleti mahkûm etti. Yüksek Mahkeme, operasyonda ölen Abuzer Çat’ın yakınlarının yaptığı başvuruyu, katliama ilişkin 161 jandarma görevlisi hakkında 15 yıl 8 aydır süren ceza davasının sonuçlanmaması nedeniyle, başvurucuların “yaşam hakkının usul yönünden ihlal edildiğine” hükmetti. Mahkeme, iki başvurucuya 25’er bin, diğer başvuruculara ise 20’şer bin TL olmak üzere toplamda Abuzer Çat’ın yakınlarına 190 bin TL tazminat ödenmesine karar verdi.

Ankara’da bulunan Ulucanlar Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda 26 Eylül 1999 tarihinde “Hayata Dönüş Operasyonu” adı altında katliam yapıldı. Siyasi mahkûmların başlattığı direnişe karşı yapılan operasyon sonucu 10 mahkûm hayatını kaybederken, 100’ün üzerinde tutuklu ve hükümlü ise yaralandı. Yaşanan ölümlerle ilgili 161 jandarma görevlisi hakkında dava açıldı, ancak bu zamana kadar bir türlü sonuçlanmadı. Yine devlet aleyhinde açılan tazminat davaları ise reddedildi. Ulucanlar’da ölen Abuzer Çat’ın 9 yakını, ceza ve tazminat davalarından sonuç alamadıkları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.

Oybirliğiyle devlet mahkûm

Yüksek Mahkeme, oybirliğiyle başvurucuların anayasanın 17. maddesinde güvence altına alınan yaşam hakkının usul yönünden ihlal edildiğine hükmetti. Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği yönündeki şikâyeti de mahkeme kabul edilebilir buldu. Mahkeme, başvuruculardan Hüseyin ve Fatma Çat’a 25’er bin TL, diğer 7 kişiye ise 20’şer bin TL tazminat ödenmesine hükmetti. Mahkeme, yaşam hakkının esas yönünden ihlal edildiğine ilişkin şikâyeti ise “başvuru yollarının tüketilmemesi” yani, ceza davasının sonuçlanmadığı gerekçesiyle kabul edilemez buldu. Yaşam hakkına yönelik esas inceleme ise ceza davası bittiğinde karara bağlanacak.