Vitrindekiler... (19.06.2021)

Kayıp Tanrılar Ülkesi / Ahmet Ümit / Yapı Kredi Yay. / 504 s.

Ahmet Ümit’ten polisiyeyi arkeoloji ve mitolojiyle harmanlayan usta işi bir roman. Berlin Emniyet Müdürlüğü’nün cevval başkomiseri Yıldız Karasu ve yardımcısı Tobias Becker, göçmenlerin, işgal evlerinin ve sokak sanatçılarının renklendirdiği Berlin sokaklarından Bergama’ya uzanan bir macerada, yaşamı ve insanları yok etmeye muktedir sırların peşinde bir seri cinayetler dizisini çözmeye çalışıyor. Soruşturmanın Türkiye ayağında sürpriz bir ismin olaya dahil olmasıyla heyecanın dozu gitgide artıyor. Kayıp Tanrılar Ülkesi, Zeus Altarı ve Pergamon Tapınağı’nın gölgesinde mitlere günümüzde yeniden yaşam verirken, suçun çağlar ve kültürler boyu değişmeyen doğasını bir tokat gibi yüzümüze çarpıyor.

Büyük Bir Aşk Hikayesi / Susanna Tamaro / Çev.: Eren Cendey / Can Yay. / 216 s.

Denizlerin, rüzgârların ve yağmurların bir araya getirdiği; zamanın savurduğu ve birleştirdiği iki insan: Edith ve Andrea. Biri denizlere âşık, düzenli bir yaşama sahip, sakin Andrea. Ötekisi dağlara tutkun, yaşama ve dünyaya merakını kaybetmemiş, yüksek idealler ve mükemmeliyet arayışındaki Edith. Andrea mükemmel yaşamın yapbozundaki eksik parçacığın huzursuzluğuyla kavrulur, Edith ise fırtınalı bir denizle cebelleşirken güvenli bir limana sığınma fikrini reddeder. Gelgelelim yaşamın her zamanki şaşırtıcılığıyla bir araya getirdiği bu iki insan için artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacaktır. Susanna Tamaro, yaşam, aşk, sevgi, keder, kader, yas ve kayıp gibi insanlığın en temel dertleri ve kaygıları hakkında düşünmeye davet ederken kadın-erkek ve ebeveyn-çocuk ilişkisinin, ışık ile karanlığın, gerçek ve belirsizliğin sınırlarında geziniyor.

İslam Tarihi - Emeviler Abbasiler / Bahriye Üçok / Kırmızı Kedi Yay. / 280 s.

Türkiye’nin ilk kadın ilahiyatçısı Bahriye Üçok, öğretmenlik yıllarının ürünü kitabında, İslam tarihini bütün bir İslam devletleri tarihini anlatmaktan çok Emeviler ve Abbasiler odağında ele alıyor. Bu iki yönetici soyun gayretleriyle üç kıta üzerinde Müslümanlığın nasıl yayıldığı, ayrılıkların nasıl doğduğu, Cahiliye döneminden beri var olan kabile rekabetlerinin zaman zaman nasıl canlandığı ve kimi başarılı halifeler sayesinde büyük olayların nasıl önlendiğini örneklerle sebep-sonuç ilişkisiyle ele alıyor. Gerek Emevilerin gerek Abbasilerin fetihler sonucu karşılaştıkları eski imparatorlukların etkisiyle, nasıl çok büyük bir uygarlığın temsilcileri durumuna geldiklerini aktarırken, musikiden resme, mimariden spora ve en önemlisi “kadın”a yönelik dönemin sosyal yaşantısına ilişkin önemli detaylara da yer veriyor. Bahriye Üçok, aydın kimliğini yok saymadan, kitabı özelinde İslam’ın yasakları konusunda Türk toplumunun kimi kesimlerinde yerleşmiş yaygın dinsel bilgileri düzeltmeye yarayacak bilgi ve belgeleri de aktarıyor.

Sanatta Maneviyat Üzerine / Wassily Kandinsky / Çev. Gül Yılmaz / Yitik Ülke Yay. / 116 s.

Sanatta Maneviyat Üzerine, Wassily Kandinsky’nin (1866–1944) 1910 yılında yayımlanan, sanat ve yaşam üzerine derinlikli düşüncelerini bir araya getiren, iç dünyasını; sanata, estetiğe, felsefeye, hatta insana ve sokağa bakış açısını ortaya koyan, modern sanatın gelişiminde öncül bir çalışma. Sanatı, geleneksel bağlarından koparıp özgürleştiren sanat hareketinin öncü kuramlarının yer aldığı yapıtta, resimdeki tinsel devrim olarak nitelendirilebilecek, maddesel olandan uzaklaşıp soyuta yönelen dışavurumculuğun temelleri atılıyor. Kandinsky, biçim ve rengin kendine özgü dilini ifşa ediyor.

Kayıp Adalet / Cezasızlık ve Korunan Failler / Derleyen: Gökçer Tahincioğlu / İletişim Yay. / 207 s.

Derlemede, Lice Davası’ndan Hrant Dink davasına, 12 Eylül davasından Berkin Elvan davasına uzanan geniş bir alanda suç işleyenlerin nasıl korunup kollandıkları ve almaları gereken cezaları neden almadıklarını sorgulanırken aynı zamanda adaletsizliklerin bir daha yaşanmaması için verilen mücadeleye ortak olunuyor. Kitapta; Levent Pişkin, Lice davasını; Murat Uyurkulak, Hrant Dink cinayeti davasını; Burcu Karakaş, 12 Eylül davasını; Karin Karakaşlı, Vartinis katliamı davasını; Gökçer Tahincioğlu, 2006 ilkbaharında Diyarbakır’da öldürülen çocukların davasını; Ali Duran Topuz, Berkin Elvan davasını; Yıldırım Türker, Silopi’de yataklarında uyurken öldürülen iki çocuğun davasını; Kemal Göktaş, JİTEM davalarını yazıyor.

Antoine Bloyé / Paul Nizan / Çev. Hüseyin Can Akyıldız / Sel Yay. / 247 s.

Fransız edebiyatçı Paul Nizan'ın demiryolu işçisi babasından esinlenerek kaleme aldığı, burjuvaziye, makinelerin sunduğu konfordan başka bir vaadi olmayan topluma, insanın yitip gittiği mide bulandırıcı dünyaya karşı bir başkaldırı niteliğindeki Antoine Bloyé, kişinin kendi sınıfına ihanetinin romanı. Nizan işçi sınıfından burjuva sınıfına geçiş yapmış bir adamın umut, korku ve pişmanlıklarını, düşüncelerindeki yalpalamaları resmedip lanetleyerek işçi sınıfının kültürel mirası ve baskıcı burjuva kültürü sorunsallarını elle tutulur hale getiriyor. Antoine'ın hikâyesi, aile ve toplum kurallarının boğucu havasıyla sarmalanan okuru aynı zamanda silkelenmeye davet ediyor.

Teşkilat-ı Mahsusa (Umûr-ı Şarkiyye Dairesi) Tarihi Cilt III-I: 1918 / Ahmet Tetik / Türkiye İş Bankası Kültür Yay. / 480 s.

Cihan Harbi’nin son yılında, dönemin askeri ve sivil idarecileri, “tutunma kuvvetini” güçlü kılmak için gayret gösterirler. Çok milletli Osmanlı Devleti’ne yönelik olarak, harici hasımlar ile yerli işbirlikçilerinin harp öncesindeki gibi, “tutunma kuvvetini” zayıflatıp yok etme taarruzları, şimdi daha da şiddetlenmiştir. “Umûr-ı Şarkıyye Dairesi” idareci ve mensupları, bu kuvveti ayakta tutma mücadelesini devam ettirmektedirler. Teşkilat-ı Mahsusa Tarihi ’nin III. cildinin bu ilk kısmı Umûr-ı Şarkıyye Dairesi’nin, İspanya-Fas, Trablusgarp, İran, Hicaz ile Rumeli’deki faaliyetlerini kapsıyor ve belgelerdeki gerçekleriyle dünü aydınlatıyor.

Beşir Ağa Osmanlı Hareminin Baş Hadım Ağası / Jane Hathaway / Çev. Ahmet Fethi Yıldırım / VBKY / 152 s.

Osmanlı tarihçisi Jane Hathaway çalışmasında, 18. yüzyılın önemli Osmanlı simalarından Topkapı Sarayı’nda haremin baş hadım ağası ve döneminde efsanevi bir kitap koleksiyoncusu olarak tanınan Beşir Ağa’nın 90 yılı aşan yaşamı Osmanlı arşivlerinden ve birincil kaynaklardan yapılan araştırmalar ve tarihi kanıtlarla inceleniyor. İmparatorluk genelinde vakfettiği camiler, okullar, kurduğu kütüphaneler, çok sayıda Kur’an, hadis ve hadis şerhi derlemelerinin yanı sıra, kelâm ve fıkıh kitaplarıyla ünlü olan Dârüssaâde ağası (baş hadım ağa) Beşir Ağa’nın siyasi ve askeri konuların yanı sıra Osmanlı ilim ve kültür yaşamına katkılarına yer veriliyor.

Balıkçı ve Oğlu / Zülfü Livaneli / İnkılâp Kitabevi / 140 s.

Livaneli’nin Ege balıkçılarının ve hayal kurmaktan bile mahrum bırakılan göçmenlerin kaderine eğildiği romanı aile, aşk, ebeveynlik, evlat, kadın dayanışması, dostluk, göç, doğa üzerine çağdaş bir epope. Yazar, “göçmenliği” balıkçı Mustafa, Mesude ve Samir bebek üzerinden anlatıyor. O güne dek sıcak evlerinde televizyondan izledikleri haberlerden aşina oldukları ölü insan bedenleri ve yarı ölü bir bebek evliliklerinin tam ortasına düşerek bir bomba etkisi yaratıyor; aile ilişkilerini bambaşka bir çehreye büründürüyor. Balıkçı ve Oğlu, Ege’nin tarihinden bugününe, balık çiftliklerine ve rant hırsıyla dağlara, kıyılara saldıran şirketlerin yarattığı ekolojik yıkıma ilişkin de çok şey söylüyor.

Ölüm: Ölümün Kapısında / Jill Thompson / Çev. Egemen Görçek / İthaki Yay. / 208 s.

Herkesin favori Gotik kızı, Ölüm, kız kardeşleri Hezeyan ve Keder ölüler için çılgın bir parti düzenleyince kendi diyarında kalacak yer bulamıyordu neredeyse. Bütün bunlar ise Lucifer Sabahyıldızı tahtından ayrılıp Cehennem’in anahtarını Ölüm’ün kardeşine, Sandman’e verdiğinde başlamıştı. Rüya ne yapacağına karar vermek için düşünüp taşınırken Cehennem’in günahkâr sakinleri özgür kalmışlardı. Ölüm’ün şansına, hiçbiri nereye gideceğini bilemeyip onun dairesinde soluğu almıştı. Günü kurtarmak da tabii ki yine Ölüm’e kalacaktı. Ankhın gücü galip gelecek mi?

Abdullah Aydın - Bir Sıra Neferi / Nuri Günay / Nota Bene Yay. / 304 s.

Abdullah Aydın’ın 1944’te Artvin’in Yukarımaden köyünde başlayan yaşam öyküsünün yanı sıra Artvin’in 1945 sonrasına ilişkin pek çok konuya ışık tutuyor. Demokrat Parti’nin yarattığı iklimin ve 27 Mart Darbesi’nin toplumsal yaşamdaki etkileri, Aydın’ın anlatımlarıyla okurlarla buluşuyor. 1960’ların Ankara’sına, gençlik hareketinin mayalandığı yıllara, 68 devrimci hareketine, o yılların kültür-sanat, edebiyat dünyasına, 12 Mart ve sonrasına, yükselen devrimci harekete ve 12 Eylül yılları, TÖS, TÖBDER, Eğit-Sen ve Eğitim Sen’le süren eğitim emekçilerinin mücadelesine ilişkin pek çok bilgi paylaşılıyor. Abdullah Aydın’ın yaşamı üzerinden toplumsal tarihin izinin de sürüldüğü kitapta ayrıca Halkevlerinin 1980 öncesine ve 1980 sonrasındaki yeniden kuruluş sürecine ilişkin bilgiler, 90’ların mücadeleleri, 2000’li yıllar ve günümüz de ele alınıyor.

Barbarların Baharı / Jonas Luscher / Çev.: Regaip Minareci / Tekin Yay. / 136 s.

Tunus dinarıyla ödeyecekleri düğün faturası, Londra’da sterlin karşılığında satın aldıkları evlerinin tutarını o dakikada geçmişti… Preising, İsviçreli ünlü bir iş adamıdır. Yine iş amaçlı gittiği Tunus gezisinde ortaklarından birinin kızına eşlik etmek amacıyla iki İngiliz’in eski bir Berberi köyü üzerine kurulu şatafatlı bir otelde verecekleri düğün davetinin ortasında bulur kendini. Jonas Lüscher, bu kısacık romanında hem Arap Baharı’nın hakkını teslim ediyor, hem borsası ve piyasası çökmüş bir Batı’nın medeniyet zırhını nasıl da çarçabuk üzerinden atabildiğini gösteriyor.

Mitoloji: Kahramanın Yolculuğu / David Adams Leeming / Çev.: Ilgın Yıldız / Say Yay. / 408 s.

Mitoloji: Kahramanın Yolculuğu, birçok kültürün mitlerindeki evrensel temalara vurgu yaparak mitoloji konusuna farklı ve etkili bir yaklaşım sunuyor. James Frazer, C. G. Jung, Karl Kerényi ve alanın önde gelen isimlerinin, mitlerin evrensel anlam arayışımızda bütün toplumlara nasıl hizmet ettiğini gösteren metinlerine yer veren bu antoloji, kahramanın doğumundan sınav ve arayışlarına, düşüş ve yükselişine, ölümüne ve yeniden doğumuna uzanan geniş kapsamlı bir mit araştırması. Leeming, kadın kahraman mitlerinin yanı sıra Navajo, Endonezya, Hint, Çin ve Afrika masallarından örnekler de sunuyor.

Pandemi / Salgında Hayatta Kalma Rehberi / Michael Greger / Çev.: Füsun Doruker / Altın Kitaplar / 424 s.

Dr. Michael Greger, Pandemi, kitabında salgınlara neden olan virüsler ve bunlarla mücadele yöntemlerini mercek altına alıyor. Dünya tarihinin en ölümcül patojenlerinin bir kısmının kökenini araştırarak, evrimlerinin izini süren Dr. Greger, tüberkülozdan kuş gribine, HIV’den koronavirüse dek birçok hastalığın çıkış noktası olan insan ve hayvan etkileşimine değinirken, salgınların küresel düzeylere taşınmasındaki insan faktörüne de dikkat çekiyor. Pandemi sırasında kendimizi nasıl koruyabileceğimizin yanı sıra küresel anlamda daha büyük bir felaketle karşılaşma ihtimalini azaltmak adına insanlığın üzerine düşen görevleri de detaylandırıyor.