Yaşam Dergisi

2 yıl önce Şanlıurfa’nın 15 kilometre kuzeydoğusunda Göbeklitepe'de sürdürülen arkeolojik kazılarda, “yerleşik bilgileri alt üst edecek buluntulara” rastlanılmıştı.
11 bin 500 yıllık bir tarihi mirast barındırıyor yaşadığımız topraklar...Öyle kolay kolay her ülkeye nasip olacak bir değer değil bu...İnançlar, dinler, diller, ırklar, kültürler cümbüşü... Korunması, özenle dünyanın gelecek nesillerine aktarılması gereken bir miras... Göçlerin, ticaret yollarının, savaşların, sanatın tarihini barındırıyor içinde. Belleği yüklü topraklarımızın. Hepsinin ayrı bir efsanesi var. Ahdamar Kilisesi'nden Kaz Dağları'na Efes'den Harran'a, eski Safranbolu Evleri’nden Nemrut Dağı'nın zirvesine, sular altında Hasankeyf'den üç büyük imparatorluğa başkent olmuş İstanbul'a kadar...
Yalnız mekanlar mı? Ya doğa, denizler, göller, flora?.. Ya değişik kültürlerde biçimlenen gelenekler, farklı lezzette farklı mutfaklar?

Peki bu tarihi ve kültürel zenginliğe, bu eşsiz mirasa sahip çıkmada ne kadar özenliyiz? Bu sorunun yanıtını biz değil, önce UNESCO verdi.     

Bugün Türkiye’den 9 kültürel varlık UNESCO'nun "Dünya Mirası" listesinde.  Ancak listede  yer alan eserlere yönelik yeterli korumanın sağlanması da şart. Ve Türkiye  bir türlü başarılı olamıyor. 9 tarihi yerden 5'inde notumuz kırık. Üstelik UNESCO İstanbul’un tarihî alanlarını korumak için acilen harekete geçilmezse eserleri ‘Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesi’ne alacağı uyarısında bulundu.

Bu işin bir yönü...

Plansız sanayileşme, imar rantına dayalı "kentsel dönüşüm” adına yapılanlar, doğanın bilinçsizce yok edilmesi ise diğer cephe...

Aslında Türkiye tarihi ve kültürel varlıkların korunması yönünde uluslararası anlaşmalara da taraf olan bir ülke. Belli ki sorun imza atmakta değil, uygulamada.

Bu konuda ise toplumun her kesimine görev ve sorumluluk  düşüyor. Özel sektörün artık toplumsal sosyal sorumluluk projeleri kapsamında tarihi ve külterel mirasa sahip çıkmayı da ele aldığını görüyoruz. Kimileri arkeolojik kazılara sponsor oluyor, kimi tarihi bir binanın yaşatılmasına... Kimi kültür elçileri yetiştiriyor, kimileri doğanın korunmasına yönelik projelerin içinde... Güzel şeyler bunlar, sayılarının da artması gerek.  Üstelik sürdürülebilir kalkınma için olmazsa olmaz kriterler.

Öte yandan ise talan ve tahribat düzeni sistematik bir biçimde hala sürüyor. Rant tatlı, cari açık devasa boyutlarda, imara dayalı ekonomik büyüme ise işin en kolayı? Bu mantık değişmedikce ve bu mantığı değiştirecek toplumsal baskı oluşmadıkça düzen bir şekilde sürüp gidecek. Tabii doğanın izin verdiği yere kadar....

Kimbilir belki de ünlü şair Ahmet Muhip Dranas’ın dediği gibi: Körelen belki de biziz... Kalbimiz...  

DERGİDEN: 

• Tarihi kentler birliği (Oktay Ekinci)
• Tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkmayı beceremedik bir türlü... (Özlem Yüzak)
• 10.000 yıl öncesine yolculuk: Aşıklı Höyük
• Kentsel dönüşüm... Ama nasıl? (Özlem Yüzak)
• Kaz Dağları'ndaki kültürün bekçileri kim?
• Nadir eserler Teknosa ile geleceğe taşınıyor
• Sürdürülebilir yaşam festivali başlıyor
• Bafa Gölü'ne suni teneffüs
• Gönülden Ödüller 2008 sahiplerini buldu