'Yüzyılın Projesi' Merkür retrosuna takılır mı?

CHP'nin seçim sürprizi "Merkez Türkiye" projesinin sunumuna en ilginç tepki Sözcü gazetesi astroloji yazarı Dinçer Güner'den geldi. Güner'in konuyla ilgili tweetleri şöyle:

-CHP büyük projeyi Merkür Retrosunda açıklıyor... Bravo! Başka gün kalmadı çünkü...

-CHP'nin projesi, ya çok yanlış anlaşılacak ya da istedikleri gibi her kanala ulaşmayacak, ses getirmeyecek... Retro'nın cilveleri...

Güner takipçilerinin tweetlerine verdiği yanıtlarda Ekmeleddin İhsanoğlu'nun cumhurbaşkanlığı adaylığının duyurulmasının da Merkür retrosunda yapıldığını, "CHP'nin Merkürü"nün Başak'ta olduğunu ve retro olmadığını, ve açıklama için doğru zamanın "4-5 gün önce" olduğunu yazdıktan sonra konuyu şu tweetlerle kapadı:

-Gerci secimler Retro'da yapilacak... basli basina fiyasko !

-Yuzyilin projesi- Umarim retro Merkur kurbani olmaz! Insanlar akil tutulmasi yasamaz ve algilayip-anlayabilirler !

(Şekil 1- Merkür retrosu tehlikesi! )

Eğer bu denilenlerden hiç bir şey anlamadıysanız endişe etmeyin, çünkü ortada anlaşılacak bir şey yok. Belki CHP astrolojiye gönül vermiş inançlı milyonların oylarına da talip olduğundan bu topa girmez diyen Cumhuriyet Uzay, bir kamu hizmetine daha imza atıyor ve konuyu açıklığa kavuşturuyor.

İki değişik dönme hareketinden bahsedeceğiz. Sıkı durun da başınız dönmesin.

Tek bir gece boyunca tüm yıldızlar, tıpkı gündüz vakti Güneş'in yaptığı gibi, topluca doğudan batıya doğru gidiyor gibi görünürler. Bu Dünya'nın kendi ekseni çevresindeki 24 saatte tamamlanan dönmesinden kaynaklanır. Bu yazıdaki konumuz bu dönme değil. Gelelim öteki dönmeye:

Merkür bir gezegendir. İçlerinde Dünya'nın da olduğu diğer gezegenler gibi Güneş'in çevresinde döner. Bu dönüş gezegen Güneş'e ne kadar yakınsa o kadar hızlı olur. Bildiğiniz gibi Dünya'nın Güneş'in etrafında bir tur attığı süre bir yıldır. Merkür içinse bu süre sadece 88 gündür.

Güneş'i saymazsak, yıldızlar, Güneş Sistemi'nin içindeki cisimlere oranla, bize çok, çok uzaktırlar, ve bizim bakış açımızdan kendi aralarındaki mesafeleri değişmiyor gibi görünür. Sanki devasa bir kürenin ortalarında bir yerdeymişiz, yıldızlar da bu "gökküre"nin iç duvarına yapıştırılmış ışık kaynaklarıymış gibi. Bu durumda Dünya'nın sabit olduğunu sanan bir insan yukarıda sözünü ettiğimiz ilk dönme hareketini böyle bir gökkürenin merkezinde Dünya olmak üzere 24 saatlik bir devir yapmakta olduğunu düşünerek açıklayabilir mesela.

Şimdi yıl boyunca her gün öğle vakti Güneş'e bakıp (sakın bunu yapmayın!) gökküre üzerinde hangi noktada olduğunu inceleyelim. (Tabii atmosfer yüzünden gündüz yıldızları göremeyiz ama diyelim bu sorunu çözdük!) Ne görürüz?

Şekil 2'de gördüğünüz gibi biz (yani Dünya) yıl boyunca Güneş çevresindeki yörüngemizde dönüyor olacağımızdan her günkü gözlemimizde Güneş'i gökküre üzerinde (hep aynı yönde, ve aynı miktarda) biraz hareket etmiş olarak göreceğiz. Gökküre üzerindeki yıldız grupları ardarda "Koç", "Oğlak" vs. isimlerle adlandırılmış olduğu için yıl boyunca zamanları geldikçe Güneş'in birer birer bunlara "girip çıktığını" göreceğiz, bir yıl tamamlandığında da her şey başlangıçtaki gibi olacak.

(Şekil 2- Dünya'dan bakıldığında Güneş yıl boyunca gökküre üzerinde hareket ediyor gibi görünür.)

Peki Güneş'e değil, diğer gezegenlere, özelde de CHP'nin dikkat etmediği söylenen Merkür'e baktığımızda ne görürüz? Merkür Güneş'in yörüngesinde olduğu için gökyüzünde onun yakınında görünmek zorundadır, yani Güneş'in yukarıda açıkladığımız burçlar alemindeki (sanal) yolculuğu sırasında Merkür de esasen aynı yönde onu takip edecektir. İşte o yönde gidişe astrologlar anlaşılan "Merkür'ün ilerlemesi" diyorlar.

Ama durun bir dakika. Merkür Güneş'in arkasına takılmış, tıpış tıpış peşinden yürüyor değil. Onun çevresinde dönüyor. Yani gökyüzündeki hareketi tıpatıp Güneş'inkinin aynısı olmayacak, eğer Güneş'i sabit alırsak bizim bakış açımızdan bir o yana bir bu yana gidecek, eğer gökküreyi sabit alırsak da genelde Güneş'le aynı yönde gitmekle beraber arada bir yön değiştirip "gerileyecek", (işte "retro" dedikleri bu!) sonra yine "esas" yönüne dönecek. Şu video bu olayı epeyce iyi anlatıyor: https://www.youtube.com/watch?v=rIqraUY1kW4

Videoda gökkürenin üzerinde Güneş'in yolu yatay çizgiyle, Merkür'ün yörüngesi de beyaz elipsle gösterilmiş. Güneş'in turu üzerinde her 15 derecede bir dikey çizgi var. Bu açılar burçların yerlerini bulmak için kullanılabilir, mesela 30 derece ile 60 derece arası Boğa burcu. Görüldüğü gibi Merkür, yörüngesindeki konumuna göre arada bir gerileyip sonra yine ilerliyor.

Peki bunun insanların akıl tutulması yaşamasıyla veya CHP'nin projesinin anlaşılıp anlaşılmamasıyla bir ilgisi var mı? Tabii ki yok. Neden olsun ki? Merkür'ün retrosunun veya Satürn'ün bilmemnesinin (eğer gece onları gözlemeye çalışırken üşütüp hastalanan gökbilimcileri saymazsak) insanların sağlığı üzerinde hiç bir etkisi yok. İletişim, ulaşım, teknoloji konularında işlerin Merkür retrosu sırasında ters gideceğine ilişkin inanış, tıpkı astrolojinin diğer iddiaları gibi, insanların kendilerini kandırma yeteneklerinin bir sonucu, başka bir şey değil. Merkür retro değilken ters giden şeylerin bir listesini yapın, sonra bir kez daha görüşelim!

Ama "Sen koskoca YÖK'ten iyi mi bileceksin, İstanbul Aydın Üniversitesi'nin "Astroloji Sertifika Programı"na onay verdiklerine göre bir bildikleri vardır!" derseniz, o zaman boynumu büker, susarım.

Twitter: @say_cem