Ferzan Özpetek’in Elmaslar’ı (Diamanti/ 2024) yönetmenin ilkleri başardığı bir yapım: Özpetek oyuncu oldu, 18 ünlü İtalyan aktris oynadı, film 63 ülkede gösterime girdi, İtalya’da 2024’ün en çok izlenen, yönetmenin bugüne dek en çok izlenen filmi oldu.
Özpetek’in senaryosunu Carlotta Coradi ile Elisa Casseri’yle birlikte yazdığı Elmaslar, dünyadaki tüm kadınlara övgü, hayranlık niteliğinde. On yıldır sadece kadınlar üstüne bir film çekmeyi planlayan sinemacı asistanlık yaptığı yıllardan esinlenir.
Açılış, günümüzde yönetmenin evinde başlar, oyuncularına yeni projesinden söz eder, senaryo okumaları başlar. Ardından iki kız kardeşin yönettiği Canova Kostüm Evi’ne, 70’lere döneriz. Alberta ve Gabriella birbirlerinden farklıdırlar, Alberta güçlü, iş odaklı, Gabriela içe dönük, narindir. Kostümlü tarihi bir filmden sipariş alınca herkes hummalı bir çalışmaya girişir. Özpetek asistanken terzi atölyelerine sık sık gitmiş, burada ünlü Umberto Tirelli, Piero Tosi‘yle, yönetmenlerle, aktrislerle tanışmıştır. Bu deneyimlerini öyküye katan, gerçekle kurguyu iç içe geçiren sinemacı, izleyiciyi büyüleyici bir yolculuğa çıkarır. Birlikte çalışılır, paylaşılır, dayanışılır, yardımlaşılır, yaratıcılıkla kostümler dikilir. İletişim bakışlar, sessizlik, bedenle, yakın planlarla sağlanır.
IŞIĞIN, RENGİN, DETAYIN ÖNEMİ
Işığın, rengin, detayın çok önemli olduğunu bilen sinemacının her planı bir tablo gibidir.
Görsel estetik ve aydınlatma mükemmeldir. Diyaloglar (ben değil biz, karıncalar gibi birlikte daha güçlüyüz), detayların etkileşimi başarılıdır. Yaslar, platonik aşklar, gizli ilişkiler, düş kırıklıkları, pişmanlıklar yüzeye çıkar.
Oyuncular arasındaki uyum şaşırtıcıdır, en küçük rol bile değerlidir. Kostüm tasarımcısı Stefano Ciamitti olağanüstü kostümler yaratmıştır. Film, tutku, yalnızlık, kaygı, kayıplar, gerçeklik, rekabet, kız kardeşlik, dayanışma, coşku, heyecan, paylaşma, sevgi, insana ait tüm duyguları içerir. Kutlama yemeği sahnesinden finale bağlanan bölüm etkileyicidir. Giuliano Taviani ile Carmalo Taviani’nin Diamanti teması, Mina, Patty Pravo’nun şarkıları filmle bütünleşir. Luisa Ranieri, Jasmine Trinca, Geppi Cuccari, Anna Ferzetti, Milena Mancini, Paola Minaccioni, Lunetta Savino, Vanessa Scalera, Carla Signoris, Kasia Smutniak, Mara Venier, Milena Vukotic’in oynadığı Elmaslar’ı Mariangela Melato, Virna Lisi, Monica Vitti’ye adayan Ferzan Özpetek herkesin özlem duyduğu nostaljik, insan ilişkilerini öne çıkaran geçmişin etik değerlerini hatırlatan, kadınların dayanışmasını, emeğini, gücünü yücelten benzersiz bir film gerçekleştirmiş.
43 YIL SONRA TRON
Steven Lisberger’in Tron’u (1982) internetin, sanal dünyanın ortaya çıkmasından çok önce insanlı video oyunu tasarımlarını siber evrene sokmuştu, film kült bilimkurguya dönüştü. Joseph Kosinski’nin Tron 2’sinde (2010) internet vardı. İlk iki filmde ana kahraman Kevin Flynn tıpkı Alis Harikalar Diyarında gibi aynanın içinden sanal dünyaya geçiverdi. İlk filmin el yapımı özel efektlerini üç boyuta çevirdi.
43 yıl sonra Tron serisi Z kuşağı için geri döndü. Joachim Ronning özgün filmin vizyoner evrenine saygı duruşunda bulunmak istediğini söyleyince Tron hayranlarının 15 yıllık bekleyişi sona erdi. Bu kez sanal dünya bizim gerçekliğimize giriyor. İki mega şirket Encom’la Dillinger Systems arasında dijital silahlanma yarışı vardır. Dillinger iki dünya arasında köprü kurmak ve geleceği kontrol etmek için için en gelişmiş güvenlik programı kusursuz asker Ares’i yaratır.
Encom ise kalıcılık kodunu arar çünkü gerçek dünyaya geçen programların ömrü ancak 20 dakikadır. “Teknolojik ustalık ile karakterlerin duyguları arasında denge kurdum. Savaşçı program Ares, Prometheus gibi kendi başına evrimleşiyor” diyen yönetmen filme dişil enerji katmış. Filmde 2100’den fazla görsel efekt var. Nine Inch Nails’in müziği olağanüstü.
Kontrolle ilişkimizi, yapay zekânın aşırı kullanımını, yarattıklarımızın bize karşı dönmesinden duyduğumuz korkuyu ustalıkla sergileyen bilimkurguda Jared Leto, Greta Lee, Evan Peters Gillian Anderson ve Jeff Bridges oynuyor. Hem nostalji arayan hem de aksiyon, heyecan arayan gençlerin beğenisini kazanacak Tron: Ares.
