Özür dileme krizi

İki lider arasındaki özür krizinin tekrar gündeme gelmesini istemeyen ABD ve Türkiye, liderlere sorusorulmamasında anlaştı. CumhurbaşkanıTayyip Erdoğan ve Biden’ın bugün Beylerbeyi’nde yiyeceği öğle yemeğinin ardından basına bir açıklama yapması planlanıyor. Ancak bu basın buluşmasında taraflar soru sorulmamasında mutabakat sağladı. Kaynaklar, soru sorulmamasına neden olarak “ilk sorunun özür krizine yönelik olacağı biliniyor” değerlendirmesini yaptı. Biden’ın 183 sivil toplum örgütünü çatısında barındıran Denge ve Denetleme Ağı’nda yapacağı konuşmaya da Türk basını yerine beraberinde gelen ABD basını alınacak.

Biden: Rusya oyunun kurallarına uygun devam etmeli

Biden, Harvard’da yaptığı konuşmada Türkiye’yi IŞİD’e destek vermekle suçlamış, Erdoğan ise bu sözler üzerine “bunları söylediyse benim için tarih olur” demişti. Bu açıklamanın hemen ardından Biden, Erdoğan’ı aramış, Beyaz Saray’dan da sözlerinin yanlış anlaşıldığı belirtilerek, özür dilendiği açıklanmıştı. Ancak Biden bu yazılı açıklamayı da geçtiğimiz günlerde “Özür dilemedim” diyerek yalanlamıştı.

Biden öncesi Erbil mutabakatı

Davutoğlu’nun Irak ziyaretinde Erbil’e uğramasının Biden ile yapılacak görüşmelerle bağlantılı olduğu belirtildi. Kaynaklar, çözüm süreci-IŞİD’e karşı koalisyon-Kobani’nin birbiriyle bağlantılı olduğunu belirterek, “Davutoğlu’nun Biden’dan hemen önce Erbil’e gitmesi tesadüf değil”değerlendirmesini yaptı.

Esad’a karşı Maliki örneği

Türk kaynaklar, Irak’ta Maliki yönetiminin değişimiyle birlikte başlayan sürece işaret ederek, Suriye için de benzer kapsamlı bir değişim içeren stratejinin sürecinin yaşanması konusunda ısrarını sürdürdü. Türkiye’nin 36. Paralel’de güvenli bölge oluşumu için de Biden’ı ikna çabalarının süreceğini belirtti.

‘Eğitirim ama Esad’a karşı savaşsın’

Türkiye’nin eğitim konusundaki çekincelerine de işaret eden kaynaklar, eğitimin kime verileceği kadar, eğitilenlerin kimlerle savaşacağının da önemli olduğuna işaret etti. Türkiye’nin eğitim vereceği söylenen 2000 kişi konusunda sayının ve koşulların netleşmediğine işaret eden kaynaklar,“Eğitime evet dense dahi, kime karşı savaşılacağı net olarak tanımlanmalı. Türkiye, Esad güçlerine karşı savaşmayacak bir gruba evet demeyecektir. ABD’nin beklentisi IŞİD’e karşı savaşılması ancak bölgede IŞİD dışında terörist unsurlar da var ve birçok farklı grup var” yorumunu yaptı.

Güvenli bölge için Kobani örneği

ABD’nin öncelikleri arasında uçuşa yasak bölge olmadığına işaret eden bir ABD’li yetkili, Kobane benzeri ‘de facto’ güvenli bölge oluşumlarının ABD’de tartışıldığını belirtti. Yetkili, bu aşamada uluslararası hukuk açısından güvenli bölge oluşumunun yasal olmadığına işaret ederken, böyle bir oluşum için karadan güvenliği kimin koruyacağının da belli olmadığına dikkat çekti.

Kaynaklar, Türkiye’nin IŞİD’in, Esad’dan daha öncelikli tehdit olduğuna ikna edilmesi sürecinin de devam ettiğini belirtti.

“Erdoğan zorlu bir alıcı”

Biden’ın ziyaret öncesinde Yakın Doğu Politikaları için Washington Enstitüsü’nde görev yapan ABD’nin eski Ankara Büyükelçisi James Jeffrey, Türkiye ile ABD arasında ABD’nin Esad’ı devirmek için daha fazla şey yapması, karşılığında da Türkiye’nin IŞİD’e karşı daha fazla şey yapmasını içeren bir uzlaşma bulunabileceğini söyledi. Ancak Jeffrey, bu konuda “nefesini tutar” görünmezken, “Erdoğan kendi sebeplerinden ötürü zorlu bir alıcı, fakat Türkiye önemli bir istikrar ve destek kaynağı ve kartlarımızı daha iyi oynarsak daha iyi olabilir” ifadelerini kullandı. Jeffrey, Erdoğan’ın şu haliyle “sorun yaratacak şekilde öngörülemez olduğunun” da altını çiziyor.

Fidan'dan Erbil turu

Başbakan Davutoğlu’nun Bağdat ve Erbil'e yaptığı ziyarete MİT Müsteşarı Hakan Fidan da eşlik etti. Daha önce çözüm sürecinde yaşanan tıkanıklıklar sırasında sık sık Erbil'e giden Fidan'ın ziyaretinin hem çözüm süreci hem de bölgede bölgesel yönetimle IŞİD ve Esad'a karşı işbirliği süreciyle bağlantılı olduğu öğrenildi.