Dünyaca ünlü akciğer hekimi Davidson: Koronavirüse karşı en savunmasız olduğumuz an uyku saatleri

Dr. Bruce L. Davidson, CNN

Çeviren: M. Birol Güger

Koronavirüs, genelde burun ve boğazda başlayan diğer grip türlerinin aksine, gırtlağın alt kısmındaki solunum yollarında ve akciğerlerin derinlerindeki hücrelerde faaliyete geçer. Koronavirüs bu hücrelere burun veya boğazdaki sıvılar yoluyla, gırtlaktan geçerek ulaşır (buna aspirasyon adı verilir) ve nefes borusu veya trakeadan aşağı doğru kayıp gider.

Çalışmalar, her yaş grubundan normal insanların en az yarısının gece uyku sırasında aspirasyon yaptığını göstermektedir. Derin uykuda aspirasyon olasılığı daha da yüksektir ve yaşlandıkça, normal yutkunma genellikle daha az gerçekleşir.

YAŞLILAR VE SİGARA İÇENLER YÜKSEK RİSK ALTINDA

Sigara kullanımından dolayı akciğer problemleri yaşayan insanlarda, tükürük yutma işlemi sırasında akciğerlere daha fazla aspire edilmiş kalıntı gidebilir. Uyku sırasında aspire edilen sıvı miktarı, akciğer iltihabının oluşumu için yeterlidir. Aslında, çoğu akciğer iltihabı da zaten böyle oluşur. Ancak burun ve boğazımızda, güvenli bakteriler de bulunmaktadır ve akciğerimizin derinliklerinde de oraya gelen mikropları öldüren bazı savaşçı hücreler.

Sağlıklı insanlar, sağlam vücut sistemleri sayesinde, aspire edilen virüsleri ve bakterileri önce nefes borusuna taşır, ardından da yemek borusuna bırakır. Daha sonra tükürük yardımıyla yapılan sindirim işlemi başlar. Bazı insanlar içe çekilen bu virüslerden dolayı hafif ishale yakalanabilir, çünkü bu virüsler bağırsaklarımızdaki hücreleri de enfekte edebilir.

SAĞLIKLI BÜNYE DİRENİR

Normal bir öksürük refleksiniz var ise yiyeceklerin nefes borusundan aşağı inmesi gibi uyanık durum aspirasyonlarında, içeri çekilen her neyse öksürülerek dışarı atılır. Ancak nispeten genç ve sağlıklı insanlar için geçerli olan bu koruyucu faktörler, ilerleyen yaşlarda yaşanması muhtemel akciğer rahatsızlıkları neticesinde bozulabilir.

Akciğerler veya solunum yolu işlevinin yıllarca sigara alışkanlığı yoluyla tahrip edilmesi, kalıcı astım veya uyuşturucu kullanımı nedeniyle bağışıklığı zayıf olan bir kişi, az sayıda virüsden bile etkilenebilir ve her zaman diğerlerinden daha fazla risk altındadır. Sağlıklı ve dirençli insanların az sayıda virüse karşı koyma ve onları "temizleme" olasılığı ise her zaman daha yüksektir. Enfekte bir kişiye şans eseri temas etmeleri halinde belki biraz hastalanabilirler ama daha yüksek bir miktara maruz kalsalar dahi diğer insanlardan daha duyarlı reaksiyonlar verirler.

UYKU ÖNCESİ TEMİZLİK NASIL OLMALI?

Koronavirüsü kaparak hastalanmak genelde iki faktörün göreli baskısına bağlıdır. Bunlar, akciğer enfeksiyonuna karşı savunmasızlık ve akciğere nüfuz eden koronavirüs miktarıdır.

Uyku saatlerinin, virüse karşı en savunmasız olduğumuz zamanlar olması sebebiyle hedef, uyumadan önce yüzünüzün içindeki virüs yükünü en aza indirmektir. Bunun için de:

• Burnunuz ve boğazınızın etrafındaki muhtemel koronavirüs yuvalanmaları için ellerinizi ve yüzünüzü, sabun ve ılık suyla iyice yıkayın.

• Her bir burun deliğinize su çekerek temizleyin ve sümkürün.

• Virüsleri daha da içlere itebilecek basınçlı burun kitlerinden uzak durun.

• Dişlerinizi ve dilinizi fırçalayın ve tükürün.

• Antiseptik bir gargara ile bir veya iki kez gargara yapın.

• Uyku ilacı kullanımından sakının.

• Uyku apnesi sorunu için kullandığınız bir cihaz var ise insanların öksürdüğü, hapşırdığı ve yoğun nefes aldığı yerlerden uzak durduğuna emin olun ve cihazınızı düzenli olarak temizleyin.

• Gün boyu, yüz çevresinde biriken virüs parçacıklarını en aza indirmek için çeşitli temizlik önlemleri alın.

Bu şekilde, uyku esnasında koronavirüs kapma olasılığınızı en aza indirebilirsiniz.

DIŞARIDA ALINACAK ÖNLEMLER

Bunlar dışında, gün içinde koronavirüse maruz kalma olasılığınızı nasıl azaltabilirsiniz?

• Yakın mesafeden insanların nefesine maruz kalmaktan sakının.

• Kapalı mekanlarda yapılan buluşmalardan kaçının ve dışarıdayken bile insanlardan birkaç metre uzak durun.

• Vücut ısınızı yüksek tutun.

• Birilerinin öksürmüş olabileceği kötü havalandırmalı mekanlarda uzun süre harcamayın.

Sonuç olarak, bağışıklık sistemi zayıf bir insansanız diğerlerinden çok daha dikkatli olun.

DR. BRUCE L. DAVIDSON KİMDİR?

Dr. Bruce L. Davidson, ABD’nin Seattle eyaletinden bir akciğer hekimi ve araştırmacı olmasının yanı sıra, bulaşıcı solunum yolu enfeksiyonları konusunda uzman bir bilim adamıdır.

Dr. Bruce L. Davidson, ABD