Genel Sağlık Sigortası iflas etti

Hükümetin sosyal güvenlik politikaları iflas etti. Sayıştay, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) ilişkin denetim raporunda, usulsüzlükleri bir bir sıraladı. Rapora göre usulsüzlük yapan işverenlere idari para cezaları uygulanmadı. Özel hastaneler sağlık uygulama tebliğine (SUT) aykırı işlem yaptı. Ancak bunlardan kesinti yapılmadı. Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında sigortalıların toplam borcu 8 milyar lirayı aştı. Sayıştay, “GSS’nin işlevselliği ve sürdürülebilirliği büyük ölçüde risk altında” uyarısı yaptı.

Sayıştay “SGK 2013 Yılı Denetim Raporu”nda çok sayıda usulsüz işleme dikkat çekti. Raporda şu değerlendirmelere yer verildi:

 2004 yılı öncesi döneme ilişkin toplam 2 milyar 393 milyon 532 bin 555.39 TL alacak tahsil edilmedi.

26 bin 728 işverene, toplam 63 milyon 553 bin 191.90 TL tutarında idari para cezası uygulanması gerekirken uygulanmadı.

İşverenler, sigortalı olarak çalıştırdıkları toplam 101 bin 894 kişi için işe giriş bildirgesi vermedi. Buna karşın, her bir sigortalı için uygulanması gereken aylık asgari ücret tutarındaki idari para cezası uygulanmadı. İşverenler toplam 172 bin 339 kişi için işten ayrılış bildirgeside vermedi. Yine ceza uygulanmadı.

Bazı işverenler, usulsüz olarak sigorta prim teşvikinden yararlandı. Toplam 23 milyon 516 bin 587.27 TL yersiz prim indirimi uygulandı.

793 işveren, istihdam edilen 2 bin 248 kişinin hizmetlerini SGK’ye bildirmedi. İşçiler kayıt dışı çalıştırıldı.

Bazı işverenler, SGK’ye ve vergi dairelerine farklı çalışan sayısı bildirdi. Vergi dairelerine beyan edildiği halde SGK’ye eksik bildirildiği tespit edilen çalışan sayılarının asgari ücret üzerinden ödenmesi gereken prim tutarlarıyla çarpılması sonucu yaklaşık olarak 2.2 milyar TL sigorta prim
kaybı olduğu tahmin ediliyor.

SGK’ye eksik aktarıldı

Toplam 1 milyon 240 bin 763 kişi, sigortalı olmalarına karşın herhangi bir sosyal güvencesi olmayan kişiler kapsamında genel sağlık sigortalısı olarak tescil edildi. Bu kişiler adına hatalı genel sağlık sigortası primi tahakkuku yapıldı. Rakam 1 milyar 547 milyon 745 bin  424.59 TL.

GSS, prim borç tahakkuku (gecikme faizi hariç) 8 milyar 542 milyon 161 bin 127.28 TL; kuruma yapılan toplam ödeme bu tutarın yüzde
3.4’ü olan 293 milyon 437 bin 507.07 TL ve kuruma olan toplam borç tutarı ise 8 milyar 248 milyon 723 bin 620.21 TL. Sayıştay, “Tahakkuk ettirilen
tutarların yüzde 96.6’sının tahsil edilememesi, tescili yapılan kişilerin yüzde 98.8’inin kuruma borçlu durumda olması, henüz ikinci yılını tamamlamış olan uygulama sonucu sigortalıların toplam borcunun 8 milyar TL’yi aşması ve borçlu sigortalılar için kurumca herhangi bir yasal takibatın başlatılmamış olması; 2012 yılı başında hayata geçirilen zorunlu GSS uygulamasının işlevselliği ve sürdürülebilirliğinin büyük ölçüde risk altında olduğunu ortaya koymaktadır” vurgusu yaptı.

Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık hizmeti sunucularınca tahsil edilen katılım payları SGK’ye ya eksik aktarıldı ya da hiç aktarılmadı. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu’ndan alınan bilgilere göre; toplam 94 milyon 511 bin 85.84 TL katılım payı tahakkuk ettirildi. Ancak Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık hizmeti sunucularınca Medula Hastane Sistemi’ne girilen veriler kullanılarak; yardımcı üreme yöntemi ve ağız protezlerine ilişkin katılım payları hesaplandı. 2013 yılında tahakkuk ettirilmesi gereken toplam tutarın 103 milyon 800 bin 938.68 TL olduğu görüldü. Hastanelerce tahakkuk ettirilen tutar ile olması gereken tutar arasında 9 milyon 289 bin 852.84 TL fark belirlendi.

Sağlık Bakanlığı’na bağlı bazı ağız ve diş sağlığı merkezleri, tahsil ettikleri katılım paylarını SGK’ye bildirmedi. Kurum hesabına da yatırmadı.

Sağlık Bakanlığı’na bağlı ikinci ve üçüncü basamak resmi sağlık hizmeti sunucularınca bazı hastalar için Medula Hastane Sistemi’ne giriş yapılmaması veya yapılan girişin daha sonra silinmesi sonucu söz konusu hastalar için SGK tarafından tahakkuk ettirilmesi gereken 4 milyar 977 bin 985 TL tutarında muayene katılım payı tahakkuk ettirilmedi.

Özel hastaneler, SUT kurallarına aykırı işlemleri faturalandırdı. 2 milyon 16 bin 438.22 TL tutarında bir meblağ ilgili sağlık hizmet sunucularının alacaklarından kesilmesi gerektiği halde kesilmedi.

Bazı vakıf üniversitesi hastanelerinin tesis türleri kamu üniversitesi olarak kaydedildi. Hata nedeniyle tesisler 368 bin 519.04 TL tutarında işletme gideri, Hazine kesintisi, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu kesintilerini yersiz olarak SGK’ye fatura etti.

Bazı ayakta tedavi başvurularında SUT’a aykırı hareket edildi. Hastanelerden, yaklaşık 2 milyon 673 bin 201.14 TL tutarında kesinti yapılması
gerekirken bu kesinti yapılmadı.

Bazı özel hastaneler doktorlar için günlük azami muayene sayılarına, bazıları içinse çalışma saatleri bazında haftalık yapabilecekleri azami muayene sayılarına uymadan SGK’ye faturalama yaptı. Buna karşın bu tesislerin büyük bir bölümünden kesinti yapılmadı. Günlük azami muayene sınırlarına uyulmaması nedeniyle 1 milyon 150 bin 676.18 TL tutarında işlem SGK’ye fazladan fatura edildi. Toplamda, kesilmesi gereken yaklaşık 5 milyon TL tutarında rakam özel hastanelerden kesilmedi.

Hastaneler, yoğum bakım işlemlerinde de SUT hükümlerine aykırı faturalandırma yaptı. Buna karşın, hastanelerden 1 milyon 457 bin 359.73 TL tutarında kesinti yapılması gerekirken bu kesinti yapılmadı.

SGK’nin mülkiyetinde bulunan taşınmazlara ilişkin de sağlıklı bir envanter yok. 165 taşınmaz kurum envanterinde görünmüyor.