Huzursuz bacak sendromu nedir, belirtileri nelerdir?

Huzursuz bacak sendromunun ülkemizde görülme sıklığınının yüzde 3 civarında olduğu belirtiliyor. Peki ama huzursuz bacak sendromu nedir, belirtileri nelerdir, tedavisi var mıdır? Nöroloji Uzm. Dr. Figen Hanağası huzursuz bacak sendromuna dair tüm merak edilenleri anlattı.

Yayınlanma: 08.03.2020 - 16:43
Abone Ol google-news

Huzursuz Bacak Sendromu (HBS) bacaklarda rahatsızlık hissi ile ortaya çıkan ve bazen ailevi özelliği de olan bir hastalık grubu olarak tanımlanıyor. Huzursuz bacak sendromunun görülme sıklığı ülkeden ülkeye değişiyor ve  doğudan batıya doğru sıklığı artıyor. Ülkemizde yapılan çalışmalarda toplumda görülme sıklığının yüzde 3 civarında olduğu belirtiliyor.

Hastalığın ortaya çıkış yaşı çok değişkendir. Ailevi formlarda yakınmalar sıklıkla genç yaşlarda, hatta çocukluk çağında ortaya çıkabiliyor. Nöroloji Uzm. Dr. Figen Hanağası huzursuz bacak sendromunun belirtilerine ve işaretlerine dikkat çekiyor;

UYKUSUZLUĞA NEDEN OLUYOR

Hastalar genellikle yakınmalarını tam tarif edememekle birlikte bacaklarda rahatsızlık, karıncalanma, germe hissi, ağrı ve uyuşmadan şikayet ediyor. Akşamüstü ve gece yatarken bacaklar hareketsizken ortaya çıkan bu yakınmalar, hasta kalkıp dolaştığında, bacaklarını hareket ettirdiğinde veya masaj yapıldığında rahatlıyor.

Hastalar zaman zaman  bu yakınmalarının başka sebeplere bağlı olduğunu zannedebiliyor. Huzursuz bacak sendromu, yıllardır uykusuzluk çeken uykuya dalmakta sorun çeken hastaların bir kısmında görülebiliyor ve tedavi ile birlikte yakınmaları tamamen geçebiliyor. Bacak varisleri olan hastalar yakınmalarını bununla ilişkili zannedip huzursuz bacak tanısı atlanıyor ve yıllarca tedavisiz kalabiliyor. Bir grup hasta ise bu yakınmalarını romatizmadan kaynaklandığını düşünüp hekime başvurmuyor. Hatta bazı çocuklar bacaklarını devamlı oynattıklarından “hiperaktif çocuk” tanısı konulabiliyor. Bazen çocukların ifade ettikleri bacak ağrıları yanlışlıkla “büyüme ağrısı” olarak değerlendirildiklerinden hastalar tedavisiz kalabiliyor.

Hastalık kişiyi nasıl etkiler?

Bazı hastalarda yakınmaların şiddeti ve sıklığı o kadar fazladır ki gece uykuya dalmakta zorlanıyor ve uyku kaliteleri bozuluyor. Kalitesiz ve yetersiz uyku sonucunda da hastaların günlük yaşamı etkilenmeye başlıyor. Oturularak yapılan uzun süreli yolculuklarda, sinema, tiyatro, konser ya da iş toplantıları gibi sosyal ortamlarda hastalar oldukça sıkıntı duyabiliyor.

Tanıyı nasıl koyarız? Hangi belirtilere dikkat etmemiz gerekir?

Huzursuz bacak sendromu olan kişilerde aşağıdaki yakınmaların tümü vardır.

.Bacaklarda huzursuzluk hissine bağlı hareket ettirme ihtiyacı

.Bu yakınmaların oturma ve yatma gibi istirahat durumlarında ortaya çıkması

.Bu yakınmaların akşam saatlerinde ya da gece ortaya çıkması ya da artması

.Bacakları hareket ettirmekle bu huzursuzluk hissinin bir süreliğine azalması veya kaybolması

En sık nedenleri nelerdir?

Birincil  tip ve ikincil tip olmak üzere iki grupta ele alınıyor.

Birincil tip olanlar, ailevi olan ve olmayan olarak iki gruba ayrılıyor. Bu grupta huzursuz bacak sendromuna neden olabilecek başka bir hastalık bulunmuyor.

İkincil tip olanlar ise bir hastalık veya etkenler sonucunda ortaya çıkan gruptur. Bunların arasında; Parkinson hastalığı, böbrek hastalığı, polinöropati (sinir ucu iltihabı), demir eksikliği, vitamin ve mineral eksikliği, gebelik, bazı romatolojik hastalıklar sayılabiliyor. Depresyon, psikoz ve alerji ilaçları hastalığın çıkmasında veya şiddetinin artmasında etken olabiliyor. Ayrıca kafein, alkol ve sigaranın da huzursuz bacak sendromu bulgularını kötüleştirebileceği akılda tutulması gerekiyor. Gebelikte olan huzursuz bacak sendromu ile ilgili yakınmalar ilk kez ortaya çıkabilir ya da gebelik öncesi var olan yakınmalar artış gösterebilir. Özellikle gebeliğin son aylarında yakınmalar şiddetlenebiliyor.

Huzursuz bacak sendromu uykuda da olur mu?

Huzursuz bacak sendromu olan hastaların bir kısmında, gece uykudayken belli sürelerle tekrarlayan ve şiddetli durumlarda uykunun yapısını bozabilen, bacaklarda atma, irkilme şeklinde hareketler ortaya çıkar. “Uykuda periyodik bacak hareketi bozukluğu” adı verilen bu sendrom, huzursuz bacak sendromu olan hastaların yaklaşık yüzde 80’inde mevcuttur. Hastalar genellikle bu hareketlerden habersiz oldukları için hasta yakınının ifadesine başvurulur. “Gece yatakta tekme atıyor”, “Aniden bacağı sıçrıyor, irkiliyor” şeklinde hasta yakınından bilgiler alınıyor.

Hastalık süresi ne kadardır? 

Gebelik dönemi ve bazı sekonder nedenlere bağlı olan grup dışındaki hastalarda hastalığın kendiliğinden gerileyip geçmesi nadir görülüyor. Hastalık hayat boyu, alevlenme dönemleri ile dalgalı bir seyir izleyebiliyor. Hastalar bazen yakınmalarının azaldığını hatta kaybolduğunu da ifade edebiliyor. Ancak bir süre sonra hastalık bulguları tekrar ortaya çıkabiliyor. Kandaki demirin eksilmesi, stres, aşırı egzersiz, alkol, sigara ve kafein hastalığın şiddetinin artmasında ve tetiklenmesinde rol oynayan etmenler arasında yer alıyor.

Nasıl tanı konur? 

Hastalığın tanısı, uyku hastalıkları ile ilgili uzman hekimlerin ayrıntılı hastalık öyküsünü alması ve muayenesi sonucunda konuyor. Huzursuz bacak sendromuna yol açabilen diğer nedenleri dışlamak için de bazı kan tahlilleri ve gerektirdiğinde elektrofizyolojik testler istenebiliyor.

Tedavisi var mıdır?

Tedavide birçok ilaç kullanılmakla birlikte ilk olarak eşlik edebilen hastalıkların ve metabolik bozuklukların saptanması ve tedavisi gerekiyor. Hastaların çoğunda kolaylaştırıcı nedenler tedavi edilse de (anemi, vitamin eksikliği vb.) yakınmalar devam edebiliyor. Hafif şiddette yakınmalar masaj, sıcak-soğuk uygulama, egzersiz, tetikleyen ilaçlardan ve kafeinden uzak durma ile gerileyebilir. Sendromun orta ve şiddetli düzeyde seyrettiği hastalarda ilaç tedavisine başlanıyor. Yakından takip edilen bu hastalarda doz ayarlaması yapılarak hastalığın aktivitesi baskılanıyor İlaç tedavisi ile hastaların çoğunda oldukça yüz güldürücü sonuçlara ulaşılması mümkün hale geliyor.

Nöroloji Uzm. Dr. Figen Hanağası


Cumhuriyet Tatil Otel Rezervasyon

En Çok Okunan Haberler