Kültür Sanat Haberleri

Devlet Tiyatroları'nın tartışılan repertuvarı açıklandı: Yerli,eski, milli ve yeni

Repertuvarda ‘yerli ve milli’ oyunların yanında, Dostoyevski, Shakespeare ve Çehov gibi yazarların ‘klasik’ oyunları da olacak. Açıklanan programda devletin ‘sakıncalı’ gördüğü yazar Yıldırım Türker’in Yeşim Dorman ile yazdığı ‘Gölge Ustası’ da var.

Yayınlanma: 14.09.2016 - 21:00

Güncelleme: 15.09.2016 - 05:55

Devlet Tiyatroları’nın (DT) yeni sanat sezonu açılışını yerli yazarların oyunlarıyla yapacak olması üzerine başlayan tartışma, genel müdürlüğün ilk sezonda sahnelenecek oyunlara ilişkin repertuvarı açıklamasının ardından, son buldu. DT Genel Müdürlüğü’nün açıkladığı repertuvarda, Ahmet Mithat Efendi’nin “Felatun Bey ile Rakım Efendi”, Ülker Köksal’ın yazdığı “Sacide”, Orhan Asena’nın “Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe” gibi oyunlarının yanında, Dostoyevski’nin “Yeraltından Notlar”, Shakespeare’nin “Fırtına/çocuk oyunu”, Durvin ve Prevos’un yazdığı “Çamaşırhane” gibi oyunlar da yer alıyor. Ancak yabancı oyunların bir çoğu geçen sezondan bu yana izleyici ile buluşan oyunlar. Bu anlamda, tiyatronun bu sezonki repertuvarı “hem yeni, hem eski.

” DT Genel Müdürü Necat Birecik’in, yeni sanat sezonunun açılmasına sayılı günler kala yaptığı “Milli, manevi duyguları pekiştirmek için hümanist vatan milliyetçisi sanatçılar olarak vatan bütünlüğüne, birliğine katkıda bulunmak amacıyla sadece yerli oyunlarla sahnelerimizi açıyoruz” açıklaması, tiyatroda “yerli ve milli oyun ve sanatçı” tartışmalarını beraberinde getirmişti. Sanatçıların tepki göstermesi üzerine tiyatrodan her ne kadar “Yabancı oyunlar da repertuvarda var” açıklaması gelse de repertuvar açıklanmadığı için tartışma gün be gün büyümüştü.

Başbakan Binali Yıldırım’ın da, “Önümüzdeki sezonda tiyatro sadece yerli oyunlarla sahne açacak” sözleri, tartışmayı alevlendirmişti. Hatta aynı sürece Nobel Edebiyat Ödüllü İtalyan oyun yazarı Dario Fo da “Türkiye’de yasaklanan dört yazardan hayatta olan tek kişi benim. Bu benim için ikinci bir Nobel ödülü kazanmak gibi!” sözleriyle katılmıştı. Repertuvara göre DT’nin sezon açılışı oyunlarında yabancı oyunlar da var; ancak bu oyunların hemen hemen hepsi geçen sezonlardan bu yana izleyici ile buluşan oyunlar. Bu nedenle, sezon açılışında, bir önceki sezonlara göre çok sayıda yeni oyun bulunmuyor.

Hem yeni hem değil

Ayrıca sezonda, “yerli ve milli” olarak sahnelenecek “Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe”, “Rumuz Goncagül”, “Felatun Bey ile Rakım Efendi”, “Huzur” gibi Türk yazarların oyunları önceki sezonlarda pek çok kez izleyici ile buluşmuştu. Bu anlamda, DT repertuvarı prömiyerler açısından bakıldığında “yeni”, ancak bu oyunların kerelerce prömiyer yapması nedeniyle de “eski.” Bu nedenle, DT Ankara ve İstanbul gibi büyükşehir izleyicilerinin karşısına “yepyeni” oyunlarla çıkmıyor. Repertuvarda dikkat çeken bir başka ayrıntı ise Bursa, Adana, Trabzon, Diyarbakır, Antalya, Erzurum, Konya, Sivas, Van gibi bölge tiyatrolarının açılış oyunları arasında, henüz hiç bir yabancı kaynaklı oyuna yer verilmemiş olması.

Atay İzmir’de, ‘sanık’ Türker İstanbul’da!

Tüm bu tartışmaların göbeğinde yer alan DT’nin 2016-2017 sanat sezonundaki repertuvarına yakından baktığımızda, Ankara DT’de, Ülker Köksal’ın yazdığı “Sacide”, Ahmet Mithat Efendi’nin yazdığı “Felatun Bey ile Rakım Efendi”, Orhan Asena’nın “Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe”, Oktay Arayıcı’nın yazdığı “Rumuz Goncagül”; İstanbul DT’de Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Huzur”; İzmir DT’de Oğuz Atay’ın yazdığı “Oyunlarla Yaşayanlar”, Yeşim Dorman ve - Özgür Gündem Nöbetçi Genel Yayın Yönetmeni olduğu için devlet tarafından kendisine dava açılan ! - gazeteci ve yazar, senarist Yıldırım Türker’in yazdığı “Gölge Ustası”; Bursa DT’de Musahipzade Celal’in yazdığı “İstanbul Efendisi”; Adana DT’de Uğur Saatçi’nin yazdığı “Bu da Geçer Yahu” adlı belli başlı oyunlar prömiyer yapacak. Ancak bu oyunların yanı sıra Ankara DT’de Durvin ve Prevost’un yazdığı “Çamaşırhane”, Dostoyevski’nin “Yeraltından Notlar”, Julie Jensen’in “Annemin Son Çılgınlıkları” ile Shakespeare’nin yazdığı “Fırtına/çocuk oyunu”; İstanbul DT’de Almir İmsireviç’in yazdığı “Eğer Bu Bir Film Olsaydı”, Duşan Kovaçeviç’in yazdığı “Profesyonel” gibi yabancı yazarların oyunları da, yeni sezonun açılış oyunlarından.