'Ben Senin Babanım!': Bir Babalar Günü listesi

Sinema tarihi, aile kavramı ve ebeveyn-çocuk ilişkileri üzerine sayısız film ve öyküyle dolu... Bu portreler, iyinin ve kötünün toplum tarafından ayrıştırılabilmesi için kimi zaman eril veyahut dişil temsiller üzerine yergi içerse de ekseriyetle “ideal” olanın üzerine yoğunlaşan anlatılardan oluşuyor.

Pek tabii elinde baltayla dolaşan “The Shining”in delisi Jack Torrance (Jack Nicholson), “There Will Be Blood”ın otoriter figürü Daniel Plainview (Daniel Day-Lewis) veya çığ düşerken kaçtığında hem ailesini hem de aile kurumunu geride bırakan “Force Majeure”ün babası Tomas’ı (Johannes Kuhnke) gibi örnekler de mevcut.

Fakat sonunda başlığa ilham olan, galaksinin en karanlık lordu Anakin Skywalker, namıdiğer Darth Vader’ın, The Empire Strikes Back’te kısacık bir an baba olduğunu hatırlayıp duraksadığını, The Godfather’ın Don Vito Corleone’sinin çocuklarını koruma durumunu “at başına” kadar götürdüğünü veya karıncayı bile incitmemiş Yaşar Usta’nın tiradını anımsadığımızda, “güç”ün bile ele geçiremediği ebeveynler olduğunu görmek mümkün...

Gelin hep birlikte, sinema tarihinin süper babalarının veya baba olmaya çalışan kahramanlarının siyah beyaz yolculuklarına bir göz atalım.

The Kid (1921): Charlie Chaplin’in en otobiyografik filmlerinden biri olarak anılan The Kid, sinema tarihinin ikonik ikililerinden birini yaratmakla kalmadı, babalığın sadece kan bağından mürekkep olmadığını da “sessizce” anlatabilen duygu yüklü bir başyapıta dönüştü.

Boys Town (1938): Toplumdaki suçların, çocukluktan gelen eğitimle ilişkili olduğunu düşünen Peder Flanagan’ın yoksul çocuklar için kurduğu Boys Town isimli kurumun gerçek öyküsüne dayanan film, Spencer Tracy’nin Oscarlı performansıyla öne çıkıyor.

A Tree Grows in Brooklyn (1945): Elia Kazan’ın ilk uzun metrajı olan ve Betty Smith’in aynı adlı romanından uyarlanan eser, İrlandalı-Amerikalı bir babanın kızlarıyla olan ilişkisi üzerinden ebeveyn temsillerinin önemini vurgulayan nefis bir klasik.

It’s a Wonderful Life (1946): Frank Capra imzalı bu eşsiz yapım, sadece aile kavramına veya baba figürüne ilişkin değil, aynı zamanda yaşama tutunma çabasına yönelik hâlâ güncelliğini koruyan bir öykü. Ve benim de sinema tarihinin en sevdiğim filmlerinden biri.

Bicycle Thieves (1948): İtalyan Yeni Gerçekçiliği’nin Vittorio De Sica imzalı sembolik filmi, İkinci Dünya Savaşı sonrası Roma’sını bir baba ve oğlunun yaşadıkları üzerinden anlatan, çaresizlik duygusunu buram buram hissettiğiniz finaliyle yürek parçalayan bir film.

Father of The Bride (1950): Bir babanın, kızının evlenmesiyle ilgili kaygıları üzerinden aile temasına eğlenceli bir üslupla değinen filmin başrolünde, güzeller güzeli Elizabeth Taylor var.

To Kill a Mockingbird (1962): Buhran yıllarında geçen ve Harper Lee’nin aynı adlı eserinden uyarlanan To Kill a Mockingbird, Gregory Peck’in bir baba ve avukat olarak tek kişilik gösterisi adeta.

The Virgin Spring (1960): Orta Çağ’dan kalan bir İsveç baladından uyarlanan klasik, kızı tecavüze uğrayan bir babanın yaşadıklarını din ve ahlak kavramlarıyla tartışan Ingmar Bergman imzalı bir başyapıt.

Papermoon (1973): Peter Bogdanovich’in, Büyük Buhran yıllarında geçen yol filmi, bir dolandırıcıyla yetim bir kızın öyküsünü ele alıyor. Filmin başrollerinde ise gerçek yaşamda da baba-kız olan Ryan O’Neal ve Tatum O’Neal var.

Eraserhead (1977): David Lynch’in, bu sürreal korku türündeki ilk uzun metrajı, “deforme” olmuş çocuğuna bakmak zorunda kalan bir adamın öyküsüyle sıradışı bir ebeveyn temsili barındıran bir kült eser.

Bonus: Meraklısı için günümüze biraz daha yakın olan Alexander Payne imzalı Nebraska, ebeveyn-çocuk ilişkilerinin değişimi üzerine etkileyici bir siyah-beyaz eser olarak listeye eklenebilir.

Not: Bu yazı, kaleme aldığım sırada babasının acı haberini öğrendiğim arkadaşım Dilek ve çok sevdiği babasına ithaf edilmiştir.