İzmir’in Menderes ilçesinden Selçuk’a giderken mandalin ve zeytin ağaçları arasında binlerce yıllık bir sırrı taşıdığına inanılan bir vadi var: Klaros.
Ahmetbeyli Mahallesi sınırları içerisinde yer alan kent, Antik Çağ’ın en önemli kehanet merkezlerinden biri olarak biliniyor. Apollon’un kutsal alanı olarak kabul edilen bu antik kent, MÖ 13. yüzyılda kurulmuş. Yaklaşık 1500 yıl boyunca önemini korumuş.
Geçen hafta bir grup gazeteci ile gezdiğimiz Klaros, antik dönemde sadece bir kehanet merkezi değil, aynı zamanda önemli bir kültür ve sanat merkezi olarak da ön plana çıkıyor.
Klaros’a gidiş nedenimiz 1907’de başlayan, savaşlar ve maddi imkânsızlıklarla kesintiye uğrayan, 2001’den bu yana Türk ekipleri tarafından süren kazılara verilen yeni bir nefes...
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni, Ege Üniversitesi’nin bilimsel koordinasyonu ile süren kazıların yeni ana sponsoru Saya Holding.
Antik şehri birlikte gezdiğimiz Saya Holding Yönetim Kurulu Başkanı Cem Mengi, kültürel mirasa yapılan yatırımın yalnızca bir sponsorluk değil, uzun vadeli bir kalkınma stratejisi olduğunu savunuyor.
Kentin tarihini ise kazıların bilimsel danışmanı Doç. Dr. Onur Zunal’dan dinliyoruz. Klaros’un yalnızca bir arkeolojik alan olmadığını vurgulayarak şunları anlatıyor: Klaros, Apollo’nun bilgeliğiyle geçmişi bugüne taşıyan bir hafıza mekânı. Her buluntu insanlık tarihine yeni bir pencere açıyor.”
Klaros tarih boyunca insanların kaderine yön veren bir karar merkeziydi. Bu alanın korunması, araştırılması ve dünyaya anlatılması büyük bir emek istiyor. Saya Holding’in desteği bizim için bilimsel olduğu kadar kültürel bir güvence” diyor.
İZMİR’İN GELECEĞİNE YATIRIM
Gayrimenkul, ilaç gibi yatırımlarıyla İzmir’in önemli yatırımcıları arasında yer alan Saya Holding için Klaros desteği çok anlamlı. Yönetim Kurulu Başkanı Cem Mengi, Roma ve Atina’nın kültürel geçmişini deneyim ekonomisine dönüştürme başarısını hatırlatarak, “Biz de Klaros’la yalnızca bir kazıya değil, İzmir’in kültürel ve ekonomik geleceğine yatırım yapıyoruz. İzmir artık sadece güneş ve denizle değil, geçmişin hikâyeleriyle de anılacak” diye konuşuyor.
Bu vizyon boş değil. İzmir, 2024’te 1,6 milyon yabancı turist ağırladı. Bu yılın ilk dört ayında ise artış oranı yüzde 37. Mengi’ye göre bu yükselişin sürdürülebilir olması için turizmin kültürel derinlikle beslenmesi şart. Klaros gibi sembolik anlamı ve mitolojik arka planı güçlü alanlar ise bu açıdan en değerli kaynaklar.
KENT KURDURAN KEHANET
Antik kaynaklarda Apollon adına kehanetlerin verildiği Klaros’un yalnızca bireylerin değil, kent devletlerinin de yolunu belirlediği biliniyor. Büyük İskender’in gördüğü ünlü rüyanın burada yorumlanması, Smyrna’nın yeni yerleşim yerinin seçilmesine bile yön vermişti. Bu yüzden Klaros, yalnızca taşların değil, bir uygarlığın hafızasını taşıyor.
Bugün hafta sonu okurları için belki uzak bir isim gibi görünse de Klaros, aslında İzmir’in geleceğinde yeniden söz sahibi olmaya hazırlanıyor. Kazılar derinleştikçe yalnızca arkeologlar değil, turizmciler, ekonomistler ve şehir plancıları da bu sessiz vadide neler olup bittiğini daha yakından izliyor.
