Türkiye’de 2013 yılından bu yana 695 çocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi

Bugün, Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü. Çocuk işçiliğinin nedenlerine ve sonuçlarına farkındalık kazandırmak için her yıl çeşitli çalışmaların yapıldığı bu günde Türkiye’nin karnesi de kırık. Çocuk yaştaki öğrenciler Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum (ÇEDES) protokolü kapsamında laik eğitimden uzaklaştırılırken Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) uygulamasıyla da işçileştiriliyor. Bu uygulamanın bilançosu ise ağır. Yılda ortalama 60-70 çocuk iş cinayetlerinde hayatını kaybediyor.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG Meclisi) 2013-2024 yılları Çocuk İşçiler İş Cinayetleri Raporu’na, göre 11 yılda en az 695 çocuk işçi çalışırken yaşamını yitirdi. Ayrıca raporda her yıl en az 60-70 çocuk işçinin iş cinayeti nedeniyle canından olduğu ifade edildi. Raporda, MESEM’in çocuk işçi sayısını artıran bir proje olduğunu da vurgulandı.

‘PATRONLARA FİNANSMAN’

2024’te maaşsız çalıştırılan öğrenci-işçiler için patronlara kamu kaynaklarından 1 milyar 698 milyon TL ödendiğine vurgu yapılan raporda, son üç yılda MESEM programlarına aktarılan kamu kaynağının 15 milyar liraya yaklaştığına dikkat çekildi. Çocuk işçi ölümlerinin en fazla 12-17 yaş aralığında olduğu kaydedildi. Konuyu değerlendiren Birleşik Metal-İş Sendikası Genel Başkanı Özkan Atar, “MESEM uygulaması, iktidarın kamu kaynakları eliyle sermayeye karşılıksız işgücü temini biçimine dönmüş durumda. Bu proje kapsamında öğrencilere ilk yıllarda asgari ücretin yüzde 30’u ve son yılda ise yüzde 50’si ödeniyor. Bu ödenek kamu kaynaklarından ödeniyor. Çalıştıkları işyerinden öğrencilere hiçbir ücret ödenmiyor. Sermayeye bir maliyeti yok” dedi. 

‘GÖÇMENLERİ KAPSAMIYOR’

İSİG Ankara Meclisi gönüllüsü Özgür Hüseyin Akış, TÜİK’in 2019 yılında açıkladığı çocuk işçiliği raporunda 720 bin çocuk işçi olduğunu ancak bu raporun sığınmacı çocuk işçileri kapsamadığını aktardı. Akış, “MESEM projesiyle çocuklar bir gün okula dört gün işyerine gidiyor. Çocukların gelişimlerine katkıdan çok üretim sürecinin parçası olan çocuklar çalıştıkları işyerleri milyonlarca liralık cirolar açıklıyor. Çocuklar bu hafta sonu karnelerini alacak. Bir kısmı tarım sektöründe aileleriyle birlikte çalışmaya gidecek. Kimisi ücretli kimisi ise ailelerinin yemeğini, kendilerinden küçük kardeşlerini bakımından sorumlu olacak. On yılda en çok çocuk işçi cinayetinin olduğu sektör tarım ve orman oldu. Son 11 yılda 80 mülteci/göçmen çocuk çalışırken yaşamını yitirdi” dedi.