ESK’nın temel faaliyet amacı; hayvansal ürünler, et, süt ve balık piyasasında ekonomik gereklere uygun olarak, verimlilik ve kârlılık ilkeleri çerçevesinde, kamu yararını da gözeterek faaliyette bulunmak, sektörde tam rekabet koşullarının oluşmasına katkı sağlamak. Kuruluş 13 kombina, 1 işletme müdürlüğü ve 17 satış mağazası ile faaliyetlerini sürdürüyor.
TONLARCA ET İTHAL EDİLDİ
2024 yılında besilik sığır ithalatı kapsamında üreticilere yaklaşık 545 bin baş besilik hayvan verildi. Bunun dışında 70 bin 562 baş kesimlik hayvan, 10 bin 740 ton kemiksiz sığır eti ile 66 bin 81 ton karkas sığır eti ithalatı gerçekleştirildi. Çiğ süt piyasasındaki düzenleyici faaliyetler kapsamında ise kuruluş tarafından 3 bin 608 ton yağsız süt tozu alındı.
ZİNCİR MARKETLER
ESK, 2024 yılında satış mağazalarında yaptığı satışlara ek olarak İstanbul ve Ankara’da faaliyet gösteren bazı zincir marketlere ve et piyasasında faaliyet gösteren diğer bazı firmalara da et satışı gerçekleştirdi. 2024’te yaklaşık 59 bin 788 ton büyükbaş gövde eti, 15 bin 260 ton büyükbaş parça eti ve 11 bin 118 ton beyaz et (gövde ve parça) satışı yapıldı. Ayrıca, ESK ile TİGEM arasında yapılan protokoller kapsamında 10 bin 462 baş damızlık ve 8 bin 594 besilik hayvan TİGEM işletmelerine teslim edildi.
DEVASA KÂR
Kuruluşun 2024 yılı brüt satış hasılatı bir önceki yıla göre yüzde 317.3 artışla yaklaşık 56 milyar TL olarak gerçekleşti. ESK’nın dönem kârı ise özelllikle faaliyet kârının etkisiyle 14.3 milyar TL oldu. 2024 yılında kuruluş tarafından yaklaşık 2.9 milyar TL temettü Hazine’ye aktarıldı. Kuruluşun dönem zararı 2022 yılında 706.5 milyon liraydı. 2023’te 550.4 milyon lira kâr eden kuruluş, 2024’ü ise rekor düzeyde, 14.3 milyar lira kârla kapattı. Kârda 2023’e göre artış yüzde 2 bin 506 oldu.
‘YURTTAŞ ETE ULAŞAMAZKEN...’
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi, CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, kuruluşun amacının et, süt ve balık piyasasında ekonomik gereklere uygun olarak, verimlilik ve kârlılık ilkeleri çerçevesinde, kamu yararını da gözeterek faaliyette bulunmak olduğunu ama bu amacından uzaklaştığını söyledi. Bakırlıoğlu, “Ülkede hayvancılık biterken, üreticiler iflas ederken, yurttaş ete ulaşamazken ESK kârına kâr katıyor. Ülke şap hastalığından kırılmış, milyarlarca dolar ekonomik kayıp söz konusu. Ülke hayvancılığı biterken, tek kâr eden ESK ve kurumun ithalatçı Genel Müdürü Mücahid Taylan” dedi. Kurumun 500 büyük sanayi kuruluşu sıralamasında da 67. sıraya yükseldiğine işaret eden Bakırlıoğlu, “Tüm bu rakamlara baktığımızda Türkiye hayvancılığının çöküşüyle tezat bir görüntü oluşturuyor” diye konuştu.
‘YURTTAŞ ET TÜKETEMİYOR’
Bakırlıoğlu, ESK kâr ederken üreticinin ve tüketicinin ağır bedel ödediğine dikkat çekerek, şunları söyledi:
“Üretici zarar ettiği için üretimden kopuyor. Dünyanın en pahalı etini Türk halkı yemek zorunda kalıyor, yurttaş et tüketemiyor. TÜİK’in verilerine göre dört çocuktan biri et yiyemiyor; günde en az bir kez et, tavuk ve balık içeren yemek tüketebilen çocukların oranı yüzde 69.8’iken, maddi sebeplerle tüketemeyenlerin oranı ise yüzde 23.1. ESK’nın asli görevi kâr etmek değil, piyasayı düzenlemek ve kamu yararına üreticiyi-tüketiciyi korumaktır.”
