10 Ağustos’tan bu yana bölgede bulunan geminin araştırma görevi için yeni Navtex yayımlanmadı

Türkiye, NATO ve Avrupa Birliği’nden gelen diyalog ve müzakere çağrılarının ardından Oruç Reis gemisinin önceki gün süresi dolan sismik araştırma görevi için yeni Navtex (seyrüsefer bildirimi) yayımlamadı. Oruç Reis gemisi, 10 Ağustos’tan bu yana Akdeniz’de Türkiye’nin ilan ettiği kıta sahanlığı sınırlarının en güneyinden başlayarak, kuzeye doğru sürdürdüğü sismik araştırmalarını tamamlayarak Antalya Limanı’na döndü. Türk ve Yunan askeri heyetlerinin NATO karargâhında teknik görüşmelere başlamasının ardından Oruç Reis, Türkiye’nin daha önce açıkladığı kıta sahanlığı sınırlarının batı bölümünde yeni ruhsat alanlarında Yunanistan ve Mısır’ın belirledikleri deniz yetki alanı sınırını kapsayan bölgede araştırma yapmadan geri dönmüş oldu. Geminin Antalya Limanı’na demirlemesinin ardından Türkiye ve Yunanistan arasındaki diyalog ve müzakere çabalarının yoğunlaşması bekleniyor.

Oruç Reis, donanma gemilerinin eşliğinde, Türk kıta sahanlığının güney sınırlarında sismik araştırma faaliyetine başlamıştı. Yunanistan’ın bu araştırmaların yapıldığı bölgenin Yunan kıta sahanlığıyla örtüştüğü tepkilerine rağmen 27 Ağustos ve 1 Eylül’de yeni Navtex mesajlarıyla Oruç Reis’in araştırma faaliyetleri kuzeye kaydırılmıştı. Oruç Reis’e eşlik eden TCG Kemal Reis firkateyni ile Yunanistan’a ait Limnos firkateyni arasında hafif bir çarpışmanın ardından bölgede uçuş yapan Yunan F-16’ları ile Türk F-16’ları arasında “it dalaşı” olarak tabir edilen kovalamaca yaşanmıştı.

NATO DEVREYE GİRDİ

Doğu Akdeniz’de yükselen gerilimin ardından NATO devreye girmiş ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, geçen hafta Türkiye ve Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’de çatışmayı önleme mekanizmaları kurmak kapsamında teknik görüşmeler yapmak için mutabakata vardığını açıklamıştı. Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, görüşmelere başlamak için “Türk gemilerinin Yunanistan kıta sahanlığından çekilmesi gerektiğini” söylese de Türk ve Yunan askeri heyetleri geçen hafta Brüksel’deki NATO karargâhında Doğu Akdeniz’de çatışmayı önleme mekanizmaları hakkında ilk görüşmelerini yapmıştı. Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada görüşmelerin süreceği belirtilmiş, ayrıntı paylaşılmamıştı.

Geçen hafta ayrıca Fransa’nın ev sahipliğinde, AB üyesi Güney Avrupa ülkeleri (Med7) toplantısında, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin yaptırım çağrılarına rağmen İtalya, İspanya, Malta ve Portekiz’in çabalarıyla, sonuç bildirisinde Türkiye’ye yönelik sert yaptırım uygulanmasına yönelik ifadeler yer almamış ve müzakere vurgusu yapılmıştı. 

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Oruç Reis’in araştırma faaliyetine başlamasından sonra 11 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, Mısır ve Yunanistan’ın belirledikleri deniz yetki alanı sınırıyla da kesişen Türk kıta sahanlığının batısında Türkiye Petrolleri’nin ruhsat başvurusunda bulunduğu 28 numaralı doğu meridyeninin batısındaki yeni sahalarda, ağustos ayı sonunda araştırmaya başlanacağını duyurmuştu. Buna karşın Oruç Reis’in 10 Ağustos-12 Eylül arasında yaptığı araştırma bu bölgeleri kapsamadı. Çavuşoğlu, Oruç Reis’in araştırmalarının 90 gün daha süreceğini de söylemişti.