Ankara’dan yeni duyuruya ilişkin ‘Ege ile Akdeniz’deki uzlaşılar farklı konular’ açıklaması yapıldı

Türkiye ve Yunanistan, NATO Savunma Bakanları toplantısında iki ülkenin ulusal bayramlarında tatbikat yapmama uzlaşısını yeniden yaşama geçirirken Ankara’dan 27, 28 ve 29 Ekim’de Akdeniz’de atış eğitimleri yapılacağını duyuran yeni NAVTEX (seyrüsefer bildirimi) mesajları geldi. Atina-Ankara, 28 ve 29 Ekim’de Ege’deki tatbikatları iptal etme konusunda uzlaşmıştı. Türk askeri yetkililer, Akdeniz için duyurulan atış eğitimlerinin Yunanistan’la Ege’de ulusal günlerde karşılıklı olarak tatbikat yapmama uzlaşısıyla ilgisi bulunmadığını söyledi.

Yunanistan, 8 Ekim’de yayımladığı NAVTEX mesajıyla Ege Denizi’nde kendi anakarasına yakın bir noktada 29 Ekim’i de kapsayan tarihlerde atış eğitimi yapacağını duyurmuştu. Bunun üzerine Türk yetkililer, Yunanistan’ın Ege’deki atış eğitimlerini 29 Ekim’i de kapsayacak şekilde planlamasının, iki ülke arasındaki güven artırıcı önlemler kapsamında kabul edilen “İki ülkenin milli günlerinde askeri faaliyet planlamama” ilkesine aykırı olduğunu belirterek, bu adıma karşılık verileceğini bildirmişti. Türkiye, yanıt olarak Yunanistan’ın ulusal bayramlarından olan 28 Ekim’de Ege Denizi’nin ortasındaki alanda atış eğitimi yapacağını duyuran NAVTEX yayımlamıştı.

Önceki gün düzenlenen NATO Savunma Bakanları toplantısının ardından konuşan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, toplantıda Türkiye’nin diyaloğa katkı sağlamak için, Yunanistan’ın ulusal günü için planladığı faaliyeti iptal edebileceğini, Yunanistan’ın da bu adıma olumlu yaklaştığını söylemişti. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de Türkiye ve Yunanistan’ın ulusal bayramları olan 29 ve 28 Ekim için Ege Denizi’nde yapacakları tatbikatları iptal etme konusunda uzlaştıklarını duyurmuştu. 

Bu uzlaşıya karşın önceki gün Türk Deniz Kuvvetleri’ne bağlı Antalya NAVTEX istasyonu üzerinden yayımlanan duyurularda Akdeniz’de Finike kıyılarında 27, 28 ve 29 Ekim’de atış eğitimi yapılacağı bildirildi. Yunan basınında, Türkiye’nin bu atış eğitiminin iki ülke arasındaki uzlaşıya aykırı olduğu yorumları yapıldı.

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan askeri yetkililer, Akdeniz’deki atış eğitimlerinin Yunanistan’la ulusal günlerde Ege’de karşılıklı olarak askeri faaliyetler yapılmaması uzlaşısıyla bir bağlantısının olmadığını ve ikisinin “farklı konular” olduğunu bildirdi. Yetkililer, Türkiye’nin Ege’de 28 Ekim, Yunanistan’ın ise 29 Ekim için duyurduğu NAVTEX mesajlarının iptaliyle ilgili ise “koordinasyon çalışmalarının Brüksel’deki NATO karargâhında devam ettiğini” ve bu çalışmaların tamamlanmasının ardından bu NAVTEX mesajlarının iptal edileceğini, ancak Akdeniz için yayımlanan NAVTEX’lerin konuyla ilgisi olmadığını belirtti.

‘MUTABAKATLAR EGE İÇİN GEÇERLİ’

Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, Türkiye’nin Akdeniz’de 27, 28 ve 29 Ekim’deki atış eğitimleriyle ilgili, “Türkiye ve Yunanistan’ın, iki ülkenin ulusal günlerinde askeri faaliyet yapmama uzlaşısını da içeren İstanbul ve Atina mutabakatlarındaki güven artırıcı önlemler Ege için geçerlidir. Fakat iki ülke arasındaki gerilim öyle bir seviyeye geldi ki Yunanistan tarafı yapılan jestleri bile yorumlayacak durumda değil” ifadelerini kullandı. 

Gürdeniz, şöyle konuştu: “Böylesine gergin bir psikolojik ortamda Yunan kamuoyu Ege-Akdeniz ayrımını, İstanbul ve Atina mutabakatlarını anlayacak durumda değil. Şu an bütün olaylara siyah ve beyaz olarak bakıyorlar. Çünkü Türkiye, kendilerinin hak iddia ettiği alanlarda Yunanistan’ın iddialarını çürütecek politika uygulayarak onların yüz yıllık psikolojilerini bozdu. Dilerim bu psikolojiden kısa sürede çıkarlar. Yunanistan bu kafa yapısını değiştirene kadar Türkiye direnmelidir.”