Batı ittifakında Rus çatlağı

ABD’nin Ukrayna’ya Rusya yanlısı ayrılıkçılarla savaşta silah desteği restiyle Soğuk Savaş rüzgârları daha sert eserken, Batı ittifakında çatlaklar belirdi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yaptırımlarla yüklenen Avrupalı liderler, krizin ucunda “topyekûn savaşın” göründüğü kaygılarıyla
harekete geçiyor. Almanya, Fransa, Ukrayna ve Rusya liderleri çarşamba kapsamlı anlaşma için yeni zirve düzenliyor. Fransızların dörtlü görüşme için kullandığı “Normandiya formatındaki” zirve Beyaz Rusya’nın başkenti Minsk’te yapılacak.

Putin kararsız

10 ayda 5 bin 400 can almış Ukrayna krizi eylülde imzalanan Minsk ateşkes planının çöküşüyle derinleşmişken, Uluslararası Münih Güvenlik Konferansı, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in
başını çektiği Avrupalı liderlerle, ABD yönetimi ve neocon siyasileri ters köşeye düşürdü. Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande’ın cuma akşamı Putin ile yaptıkları 5 saatlik zirvede Minsk temelinde sıkı sınır kontrolü, tampon bölge ve uygulama için mühletler içeren yeni taslak hazırlanmasında uzlaşılırken, Merkel konuyu Münih konferansına taşıdı. Konferansta Batı ittifakının görüş ayrılıkları ortaya serildi. Hollande, yeni girişimi “barış için son şans” diye nitelerken, dün sabah Merkel, Hollande, Paraşenko ve Putin arasında “yoğun” telefon diplomasisinin ardından yine zirve kararı çıktı. Zirve için bugün Berlin’de hazırlık toplantısı yapılacak. Merkel’in sözcüsü Steffen Seibert eylüldeki Minsk ateşkes planının imzacıları Rusya, Ukrayna ve ayrılıkçıların temsilcilerinin de çarşamba ayrı bir toplantı yapacağını ekledi. Rusya’nın savaşta olmadığını ve kimseyle savaş istemediğini söyleyen Putin ise yeni zirveyi doğrulasa da katılımını “dört ülkenin bir dizi noktada anlaşmasına” bağladı. Dün Washington’ın yolunu tutan Merkel meseleyi ABD Başkanı Barack Obama’ya “taşıyor”.

Steinmeier: Yüksek riskli ve yapıcı değil

ABD silah desteğinin “Kiev’in savunması için” olacağını savunurken, Merkel cumartesi günü Münih konferansında ABD’nin planına açıkça itiraz edip “Avrupa’da güvenliği Rusya ile birlikte teşkil etmek istiyoruz, Rusya’ya karşı değil” demişti. Dün de Dışişleri Bakanı Frank- Walter Steinmeier, “silah sevkıyatının salt yüksek bir risk oluşturmakla kalmayıp yapıcı olmadığı” eleştirisi getirdi. Buna karşılık ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın Brüksel’deki Avrupa Parlamentosu özel oturumunda Rusya’ya yaptırımlara yönelik muhalif sesleri “uygunsuz ve rahatsız edici” diye niteleyerek Avrupa ülkelerine “birlik” çağrısı dikkat çekti. Der Spiegel’e göre Biden, “Bu ABD ve Avrupa’nın birlikte güçlü durması gereken bir an. Rusya’nın Avrupa’nın haritasını yeniden çizmesine izin verilemez” dedi.

Neocon’lar sahnede

Amerikalı neocon Cumhuriyetçi senatör John McCain de Berlin’i “müttefiklerine sırtını dönmekle”suçladı. Dün Münih’te “sahne alırken” açıkça “Kiev’in silahlandırılmasını” savunan McCain, “Günün sonunda Avrupalı dostlarımıza göre bu iş yürümüyor. Moskova’ya yüzünüz maviye dönerek gidebilirsiniz. Açık bir yalan ve tehlikeye karşı ayağa kalkın” dedi. McCain, Rusya’nın Ukrayna
milliyetçi sağının etnik temizlik yaptığı tezine karşılık, Ukraynalıların “katledildiğini” iddia etti ve “Onlara sadece battaniye ve yiyecek yolluyoruz. Rus tanklarına karşı battaniyeler işe yaramaz” dedi.

Kerry: Tartışma taktiksel, stratejik değil

Avrupa ile hatların gerilmesi üzerine dün ABD Dışişleri Bakanı John Kerry önce yalanlamaya gitti. Avrupalı müttefikleri ile Ukrayna konusunda “diplomaside birleştiklerini” söylerken “Bölünmüşlük yok, ayrılık yok. İnsanların bunu yaratmaya çalıştıklarını işitip duruyorum. Birleşmiş haldeyiz, birlikte yakın çalışıyoruz” diyen Kerry yaptıkları tartışmaların “stratejik değil taktiksel” olduğunu savundu. Kerry, Almanya ve Fransa’nın yeni planını desteklediklerini de belirtti ve Kiev’e “ek yardım” sunmaktan söz ederken “silahlandırmayı” anmaması dikkat çekti.