Benny Gantz: İsrail’in eski Genelkurmay Başkanı, seçimde Netanyahu’nun yeni rakibi

AFP - Binyamin Gantz

İsrail'in eski Genelkurmay Başkanı Binyamin "Benny" Gantz, Netanyahu'yu beşinci kez liderliğe oynadığı seçimde koltuğundan etmeye en yakın aday olarak görülüyor.

59 yaşındaki emekli korgeneral, Şubat ayında oluşturduğu yeni merkez sol ittifak "Mavi ve Beyaz"ın (Blue and White) "yolunu kaybetmiş olan İsrail'i birleştireceği" sözünü veriyor.

İkinci Dünya Savaşı'ndaki soykırımdan kurtulan anne ve babasının kaçtığı İsrail'in ortasındaki çiftçi köyü Kfar Ahim'de 1959'da doğan Gantz, Tel Aviv'deki yatılı bir okula gitti.

1977'de mezun olur olmaz İsrail Savunma Birlikleri'ne (IDF) kaydolarak orduya katıldı. Kendisine verilen ilk görev, o dönem İsrail'i ziyaret edecek olan Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın güvenliğini sağlayacak ekibin bir parçası olmaktı.

İki yıl sonra askeri okuldan mezun olduğunda, paraşüt birliğinde birlik komutanı olarak asli görevine başladı ve hızla yükseldi.

Güney Lübnan işgalindeki en yüksek rütbeli subay

AFP - 1991'de Etiyopya'dan uçakla getirilen Yahudiler

Gantz, İsrail ordusunun önemli operasyonlarında kilit roller oynadı. Mayıs 1991'de Etiyopya'daki binlerce Yahudi'nin 36 saat içinde uçakla İsrail'e getirilmesinden sorumlu elit komando birliğini komuta etti.

1994'te IDF'nin Yahudiye Tugayı Komutanı'yken, İsraillilerin Hebron olarak adlandırdığı, İsrail işgali altındaki Batı Şeria'da bulunan El Halil şehrinde İsrailli yerleşimcilerin 29 Filistinliyi katletmesinin ardından, güvenliği yeniden sağlama görevi de Gantz'a verilmişti.

1997'de askerliğe bir yıl ara vererek ABD'ye gitti. Ulusal Savunma Üniversitesi'nde milli kaynakların yönetimi konusunda yüksek lisans yaptı.

Getty Images - İsrail ordusu 200'de Lübnan'dan çekildi

1999'da, Lübnan'ın güneyindeki işgalde en yüksek rütbeli İsrailli subay olarak görev yaptı. Bu göreve, asıl komutan aynı bölgede bir bombalı saldırı sonucu hayatını kaybettikten sonra getirildi.

Gantz'ın söylediğine göre, 2000 yılında güney Lübnan'ın işgali sonra erdikten sonra İsrail askerleri geri çekilirken, bölgedeki en büyük düşmanlarından olan bu ülkeyi son terk eden ve sınır kapısını bizzat kapatan da kendisi oldu.

2014'teki Gazze saldırısının başındaki isim

Aynı yıl, Yahudiye ve Samiriye Tümeni'nin komutanı olarak atandı. İsrail işgaline karşı Filistinlilerin başlattığı İkinci İntifada'dan hemen önce bu göreve atanmıştı.

2006'da Lübnanlı Hizbullah örgütü ile İsrail arasında başlayan savaş sırasında ise Kara Kuvvetleri Komutanı'ydı. İsrail ordusunun ve siyasilerinin 'başarısızlıkla' suçlandığı ve çokça eleştiri aldığı bu savaş için Gantz yıllar sonra, "başarılar ve hatalar olduğunu kabul ediyorum" diyecekti.

2007'nin sonunda Washington'a, İsrail Büyükelçiliği'nde askeri ataşe olarak atandı. 2 sene burada görev yaptıktan sonra IDF'nin Genelkurmay Başkan Yardımcısı olmak üzere İsrail'e geri döndü.

2011'de, emekliye ayrılacak olan Genelkurmay Başkanı Gabi Aşkenazi ve dönemin Savunma Bakanı Ehud Barak arasında, yeni genelkurmay başkanı adaylarıyla ilgili anlaşmazlık yaşandı. Bu anlaşmazlığın sonunda beklenmedik bir şekilde genelkurmay başkanlığına Binyamin Gantz getirildi.

Gantz'ın Genelkurmay Bbaşkanı olduğu dönemde İsrail, Gazze'ye yönelik iki büyük operasyon düzenledi. Biri 2012'de biri 2014'te düzenlenen operasyonlar için İsrailli yetkililer "Gazze'yi yöneten Hamas örgütünün İsrail'e yönelik bir saldırı hazırlığında olduğu" iddiasını gerekçe gösterdi.

"Savunma Sütunu" adı verilen 2012'deki ilk operasyonda, İsrail 8 gün boyunca havadan Gazze'yi bombaladı, kara saldırısı olmadı. Birleşmiş Milletler'e (BM) göre 101'i sivil 174 Filistinli hayatını kaybetti. Operasyonda 2 asker 4 sivil olmak üzere 6 İsrailli de hayatını kaybetti.

Getty Images - 2014'teki Gazze saldırısında 1462'si sivil 2251 Filistinli hayatını kaybetti.

2014'te "Koruyucu Hat" adı verilen operasyon ise 50 gün sürdü. İsrail ordusunun karadan da Gazze'ye saldırdığı 50 günün ardından BM verilerine göre 1462'si sivil 2251 Filistinli, 67 de İsrail askeri hayatını kaybetti.

Hem Filistinli yetkililer hem de insan hakları grupları, bu operasyon sırasında İsrail'i savaş suçu işlemekle suçladı. Gantz ise o dönem "askeri birliklerinin sivil ölümlerini engellemek için çok çalıştığını" söyledi ve Hamas'ı "çatışmaları sivil yerleşim bölgelerine çekmekle" suçladı.

İsrail'in devlet denetçisi ise Gantz ve diğer askeri üst düzey yetkilileri, sınırdaki Hamas tünellerinden gelen tehdidi engelleyemediği ve savaş sırasında Hamas'ın bu tünelleri kullanarak İsrail'e saldırdığı gerekçesiyle eleştirdi.

2015'te emekli olurken ise Netanyahu, Gantz'a "muhteşem hizmetleri için" teşekkür ederken, "kaliteli, etik, sorumluluk sahibi, dengeli ve düşünceli bir genelkurmay başkanı" olarak tanımladı.

Ancak üzerinden sadece 4 sene geçtikten sonra, Gantz karşısına bu kez en güçlü rakibi olarak çıktığında, Netanyahu onu "güçsüz bir solcu" olarak adlandırdı.

AFP - Eski genelkurmay başkanları Moşe Yaalon ve Gabi Aşkenazi de Mavi ve Beyaz ittifakına katıldı

Asker emeklileri güçlerini birleştiriyor

Gantz, partisi 'İsrail Direniyor' seçimde zafer kazanırsa, "sorumluluk sahibi, sağlam ve kararlı bir hükümet" kuracağını söyledi.

İran ve Hamas'ın Gazze'deki yeni lideri Yahya Sinwar hakkında sert ifadeler kullanan Gantz, Sinwar'a "beni bir daha test etmeye kalkmayın" dedi.

2012 ve 2014'te yüzlerce sivilin ölümüne yol açan Gazze operasyonlarını komuta etmiş olan Gantz, Hamas hakkında sert ifadeler kullanırken bir yandan da "barış için çabalayacağını" ve "bölgeye değişim getirmek için hiçbir fırsatı kaçırmayacağını" dile getirdi.

Başbakan Binyamin Netanyahu hakkındaki iddianameleri de seçim kampanyası döneminde hatırlatan Gantz, soruşturma altındaki bir başbakanın görevde kalmasının "gülünç" olduğunu söylüyor.

İsrail Direniyor partisi, 9 Nisan'daki seçim için yine merkez sol bir parti olan, Yair Lapid'in liderliğindeki Yesh Atid partisi ile ittifak yaparak, ittifaka İsrail bayrağının renkleri olan "Mavi ve Beyaz" ismini verdi.

İki eski IDF komutanı olan Moie Yaalon ve Gabi Aşkenazi ile birlikte İsrail'de tümgeneral rütbesine yükselen ilk kadın asker olan Orna Barbivai de Mavi ve Beyaz ittifakına katıldı.

Gantz ve Lapid, ittifakları seçimi kazanırsa 5 yıllık dönemde sırayla, iki buçuk yıl süreyle başbakanlık görevini yürütme konusunda uzlaştı. Uzlaşmaya göre seçilirlerse, ilk iki buçuk yıl başbakanlık koltuğuna Gantz oturacak.