Brexit anlaşmasının oylama tarihi belli oldu, pazarlıklar hızlandı

AFP

BBC'ye konuşan hükümet kaynakları, İngiltere'nin Avrupa Birliği (AB) üyeliğinden ayrılma (Brexit) koşullarıyla ilgili İngiltere Başbakanı Theresa May tarafından hazırlanan anlaşmayla ilgili oylamanın parlamentoda 15 Ocak Salı günü yapılacağını söyledi.

May tarafından hazırlanan Brexit taslak anlaşmasıyla ilgili oylamanın Aralık ayı içinde yapılması öngörülüyordu ancak yeterli desteğin sağlanamamasının ardından erteleme kararı alınmıştı. Hükümet kaynakları oylamanın ikinci kez ertelenmeyeceğini belirtti.

Taslak anlaşmada, serbest dolaşımın sona ermesi ve AB ile İngiltere arasında "tek gümrük bölgesinin" kurulması, İngiltere'nin 29 Mart 2019'da AB'den ayrılmasının ardından 21 aylık bir geçiş sürecine geçilmesi öngörülüyor.

AFP

Mart ayı sonunda ise İngiltere her koşul altında AB'den çıkmış olacak. Herhangi bir anlaşmanın sağlanamaması halinde gümrüklerden sivil havacılığa kadar birçok alanda sıkıntı yaşanmaması ve hizmetlerin devamı için bir dizi yeni düzenlemenin hızla yürürlüğe sokulması gerekiyor.

200'den fazla parlamenter May'e yazdıkları mektupta, AB'den anlaşma sağlanmadan çıkılmasını engellemek için adımlar atma çağrısı yaptı.

Anlaşmanın parlamentoda kabulünün önündeki en büyük engellerden birini taslakta, 1998 tarihli Hayırlı Cuma anlaşması uyarınca kaldırılan Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti arasındaki sınır kontrollerinin, Brexit sonrası yeniden konulmasını engelleyecek düzenlemelere gidilmesine dair verilen garantiler oluşturuyor.

Getty Images - İrlanda Cumhuriyeti-Kuzey İrlanda sınırı

İrlanda sınırıyla ilgili tartışmalar neler?

Brexit sonrası, AB ile İngiltere arasındaki ilişkileri şekillendirecek nihai anlaşma yapılana kadar Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti arasında sınır kontrollerinin uygulanmaması için de bu garantiler devreye girecek.

BBC'ye bilgi veren kaynaklar, May hükümetinin AB'den bu garantilerle ilgili yeniden teminatlar almaya çalıştığını söyledi.

İngiltere'nin herhangi bir anlaşma olmaksızın AB'den ayrılması halinde Birleşik Krallık'ın bir parçası olan Kuzey İrlanda ile bağımsız bir devlet olarak AB üyesi olan İrlanda Cumhuriyeti arasında mal, hizmet ve insanların geçişine yönelik farklı düzenlemelerin yürürlüğe girmesi, sınır kontrollerinin de yeniden başlamasını gündeme getirecek.

Bu durum da Kuzey İrlanda'daki savaşın sona ermesini sağlayan anlaşmanın en önemli maddelerinden birini geçersiz kılmış olacak.

Barış anlaşmasının devamını sağlamak için konunun tarafları arasında sınır kontrollerinin geri getirilmemesi ve fiziki bir sınıra geri dönülmemesi konusunda görüşbirliği var. Ancak bunun nasıl olacağıyla ilgili anlaşmazlık sürüyor.

Bazı parlamenterler, taslak Brexit anlaşmasıyla öngörülen düzenlemeyle getirilecek garantilerin ileride Kuzey İrlanda'nın İngiltere'den farklı düzenlemelere tabi olmasının yolunu açmasından ve Birleşik Krallık'ın bütünlüğüne zarar vermesinden endişe ediyor.

BBC'nin Yardımcı Siyaset Editörü Norman Smith, getirilecek garantilerin Kuzey İrlanda ve Birleşik Krallık'ın diğer parçaları olan İskoçya, Galler ve İngiltere arasındaki farklı düzenleme sayısını en az düzeyde olacak şekilde tasarlanmasının beklendiğini belirtti.

Taslak anlaşmaya yönelik itirazları gidermek için atılması gündem de olan bir diğer adım da İngiltere'nin İrlanda'daki sınıra yönelik garantileri uygulamaya başlamasından ve uygulamayı durdurmasından önce bunun parlamentoya sunulması.