CHP'li Budak: 'Pandemide işten çıkarma yasağı kağıt üzerinde kaldı'

Budak, işsizlik maaşı başvurularındaki artışın ve ödeme yapılan işçi oranındaki düşüşün açıklanması istemiyle TBMM Başkanlığına bir soru önergesi sundu. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un yanıtlaması talebiyle verilen soru önergesinde şu ifadelere yer verildi:

“İş-Kur rakamlarına göre Antalya’da geçen sene nisan ayında 4 bin 351 kişi işsizlik maaşına başvurdu ve 2 bin 119 kişi de bu imkandan faydalandı. Bu sene ise başvuru sayısı Antalya’da dört kat artarak 17 bin 431 kişiye yükseldi, ama hak kazanan işçi sayısı yalnızca 3 bin 65.

Dikkat çekici nokta, 2019 yılında hak kazanan kişilerin oranı yüzde 48 iken, bu oran bu sene yüzde 17’ye düşmüş durumda.

Türkiye geneli için de aynı durum geçerli. İş-Kur verilerine göre 2019 nisan ayında işsizlik maaşına 142 bin 90 kişi başvurdu ve 76 bin 363 kişiye maaş bağlandı. İşten çıkarmanın yasaklandığı 2020 nisan ayında başvuru sayısı 308 bin 968’e çıkmasına rağmen hak kazanan kişi sadece 69 bin 329. Yani geçen yıl yüzde 53 olan hak kazanma oranı, bu yıl yüzde 22’ye düşmüş durumda.

“KAÇ İŞÇİ CEZA KARŞILIĞINDA İŞTEN ÇIKARILDI?”

Yasak kapsamında işçi çıkaran işverene bir brüt ücret tutarında idari para cezası bulunuyor. Bu yaptırımın kaç işçi için, kaç firmaya uygulandığının da bilinmesi gerekiyor. Ya işverenler cezayı göze alarak işçi çıkarıyorlar ya da yasağı cezasız kılmanın yolunu buldular. İşsizlik maaşı başvurularındaki artıştan anlıyoruz ki işten çıkarmayı yasaklamak etkin bir çözüm olmamış.

Başvuru bu kadar artmışken işsizlik maaşı alabilen işçi oranlarındaki ciddi düşüş de iyi niyet kurallarına uymayan haller gerekçesi ile işten çıkarmaların yaygınlaştığı endişesi yaratıyor. Çünkü bu gerekçeyle çıkarılan işçiler işsizlik maaşı alamıyorlar. Bu rakamların topluma izah edilmesi lazım. Ancak görünen o ki iktidarın pandemi döneminde getirdiği işten çıkarma yasağı da tıpkı diğer tedbirler gibi sadece kağıt üzerinde kaldı.”

Budak’ın önergede şu sorulara yer verdi:

“İşten çıkarma yasaklanmasına rağmen hem Antalya özelinde hem de Türkiye genelinde işsizlik maaşı başvurularında yaşanan artışın sebepleri nelerdir? Yasa maddesine aykırı davranan kaç işverene, kaç işçi için, ne kadar idari para cezası kesilmiştir?

İşsizlik ödemesi alabilen kişilerinin oranında son bir senedir yaşanan düşüş ortadadır. Bu düşüşün sebebi bu dönemde işverenlerin iş veya hizmet sözleşmelerini ahlaka aykırı davranış gerekçesiyle feshetmeleri midir? Bu kapsamda kaç işçinin işine, işvereni idari cezadan muaf hale getirecek şekilde son verilmiştir?”