Çocuklar okulda değil, tarlada

Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinden gelen yaklaşık 250 tarım işçisi, Ankara’nın Şereflikoçhisar ilçesindeki Hamzalı köyünde, soğan tarlasında yaz aylarından bu yana çalışmaya devam ediyor. Henüz okullar kapanmadan aileleriyle birlikte çalışmaya gelen çocuklar, okulların eylül ayında açılmasına karşın aileleriyle birlikte çalışıyor. İşçiler, temel ihtiyaçlarının dahi işverenin değil, kendilerinin karşılamasından şikâyetçi. Havaların da soğumasıyla çadırda yaşamanın zorluğu her geçen gün artıyor.

YARISI ‘DAYIBAŞINA’

Sabahın erken saatlerinde soğanları topraktan söken işçiler, kalan kökleri kesip ardından çuvallama işlemine geçiyor. Gün sonunda ise, çuval başı 7 TL yevmiye alınıyor. Her işçi, günde ortalama 10 çuval soğan toplayabiliyor. İşçiler, yevmiyelerinin yarısını, “dayıbaşı” denilen işçilerden sorumlu kişiye komisyon olarak veriyor. Üstelik işçiler, bu zahmetli işin karşılığında yevmiyelerini alma konusunda da sıkıntı çekiyor. Çalışanlar, geçen yıl fiyatları çok yükseldiği için herkesin soğan ektiğini ancak bu yılki hava koşullarından dolayı hasadın verimsiz geçtiğini söylüyor. Aileleriyle birlikte okullarından erken ayrılan ilköğretim ve lise çağında olan yaklaşık 150 çocuk da, kasım ayının ortasına kadar çalışmaya devam ediyor.

Lise son sınıfta olanlar okullar açılınca Şanlıurfa’ya dönse de, çocukların büyük çoğunluğu köyde kalıyor. Çocuklara kırtasiye ve giyinme yardımı yapmak için Hamzalı köyünü ziyaret eden Tarım Orman-İş Sendikası Genel Başkanı Şükrü Durmuş, Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada, “Okullar açılalı haftalar geçti. Lise son sınıf öğrencilerden bile yalnızca bazıları üniversite sınavına hazırlanmak için gitti. Urfa’da kendine tek başına bakamayacak olanların birçoğu hâlâ burada, çünkü aileleri olmadan orada da geçinemiyorlar. Buradaki çocukların artık okullarda olması gerekiyor. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen ‘mobil okul projesi’ sözleri yıllardır tutulmuyor” dedi.

SENDİKADAN RAHATSIZ

İşçilerden sorumlu “dayıbaşının” sendikanın ziyaretinden rahatsız olduğunu da belirten Durmuş, “Bu işlendirmenin İŞ- KUR aracılığıyla yapılması gerekiyor. İktidar, bu isteğe karşı çıkıyor. Emeğin sömürülmemesi gerektiğini işçilere anlattığımız için dayıbaşı da bizlerden rahatsız. Aileler, insani koşullara uygun olmayan şartlarda aylarca kalıyor ve sosyal güvenceleri olmadan çalışıyor. Artık bu insanların çaresizliğine iktidar tarafından bir çözüm bulunmalı” diye konuştu.

SAYI HER YIL KATLANIYOR

Hayata Destek Derneği’nin “Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği Raporu”na göre, 18 yaş altında tarlada çalışan çocukların yüzde 50’sinin eğitimi terk ettiği görülüyor. Türkiye’de her yıl 400 binden fazla çocuğun mevsimlik tarımda çalışması, sayısı giderek artan vahim tabloyu gözler önüne seriyor. Bu sayı, Suriyeli çocukların da okula gitmeyerek tarımda çalışmaya başlaması ile birlikte her yıl giderek artıyor