Eski Japonya Başbakanı'ndan Türkiye'ye nükleer enerji ihracı itirafı: 'Utanç duyuyorum'

Japonya'daki Fukuşima nükleer felaketi sırasında başbakan olan Naoto Kan, zamanında Türkiye'ye gelip Türk yetkililere nükleer enerjiyi güçlü bir şekilde tavsiye ettiği için pişman olduğunu söyledi.

11 Mart 2011'de Fukuşima'da büyük hasara yol açan deprem ve tsunami sonucu oluşan Daiichi nükleer reaktörü felaketinin yaklaşan onuncu yılı nedeniyle bir diğer eski Başbakan Junichiro Koizumi ile birlikte basın toplantısına katılan Kan, BBC Türkçe'nin sorusunu yanıtladı.

Kan, Japonya'nın Türkiye dahil diğer ülkelere sattığı nükleer santral projeleri hakkındaki soruya, "Başbakanlığım sırasında Fukuşima felaketinin henüz gerçekleşmediği bir dönemde Türkiye'ye gittim ve bu tür büyük satış toplantılarına katıldım. Türk yetkililere, eğer Türkiye nükleer enerjiyi getirmeyi düşünüyorsa bu teknolojiyi Japonya'dan almalarını rica ettim. Şu an bundan utanç duyuyorum. Bugün olsa bunu yapmam" şeklinde cevap verdi.

Fukuşima'dan sonra öğrendiği gerçekleri o gün bilse böyle bir satışta asla bulunmayacağını söyleyen Kan'a bir zamanlar hasmı olan bir diğer eski başbakan ve nükleer enerji karşıtı Junichiro Koizumi de destek çıktı.

Koizumi, Japon bakanlık yetkililerinin uzun yıllar nükleer enerji konusunda kendisi de dahil herkesi aldattığını iddia etti.

Fukuşima felaketinin üzerinden zaman geçtikten sonra şu an istifa etmiş olan eski Başbakan Şinzo Abe ile golf oynadıkları bir sırada onu Japon Ekonomi, Ticaret ve Endüstri Bakanlığı'nın (METI) nükleer enerji konusunda uyardığını hatırlatan Koizumi, "Doğruları söylemiyorlar. Nükleer enerjiyi 'güvenli, düşük maliyetli ve temiz' olarak sunup karbon emisyonuna karşı ideal çözümmüş gibi gösteriyorlar. Abe'ye 'Onların seni aldatmasına izin verme' dedim" şeklinde konuştu.

2013 yılında Türk hükümetinin Şinzo Abe hükümetiyle imzaladığı ve Japonya'nın Fransız Engie konsorsiyomuyla ortak geliştirdikleri Sinop nükleer santral projesi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın fizibilite çalışmasına takılmıştı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2019'da Japonya ziyareti öncesinde verdiği bir demeçte "Hem maliyet hem de takvim bakımından başlangıçtaki anlaşmayla uyum içinde olmayan bir tablo ile karşılaşıldığını" söylemiş ve projenin ilerlemediğini teyit etmişti.

Naoto Kan, Haziran 2010-Eylül 2011 arasında Japonya'da başbakanlık görevini üstlendi. Bu dönemde 11 Mart 2011'de meydana gelen deprem ve sonrasında oluşan tsunami nedeniyle Fukuşima'daki Daiichi nükleer santralinde meydana gelen patlama ve sonrasındaki çevre felaketinin faturası kendisine çıkarılmıştı.

2001-2006 arası Başbakanlık yapan Junichiro Koizumi ise açıksözlüğü ve nükleer karşıtlığıyla tanınıyor. Aynı zamanda on yıl önce Fukuşima'da yaratılan nükleer atığın ve yarattığı çevre kirliliğinin temizlenmesi için çalışan Çevre Bakanlığının şu an başındaki kişi.