Eylül ayı basın özgürlüğü raporu: 38 davada 64 gazeteci yargılandı

Press in Arrest eylül ayı basın özgürlüğü raporunu açıkladı. Gazetecilerin ve dolayısıyla toplumun, basın ve ifade özgürlüğü neredeyse her gün; emniyette veya savcılıklardaki sorgu odalarında, cezaevlerinde, adliye koridorlarında ve mahkeme salonlarında ihlal ediliyor.  

Rapora göre eylül ayında;

Gazeteciler haklarında 7 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ve en az 376 yıl 11 aydan 970 yıl 10 aya kadar hapis cezası talep edilen davalarda yargılandı.

3 gazeteci hakkında açılan tazminat davalarında, davacılar, gazetecilerden toplamda 340 bin TL manevi tazminat talep etti.

6 gazeteci birden farklı davada yargılandı.

Gazetecilerin yargılandığı 38 davadan 21’i ağır ceza mahkemesinde, 13’ü asliye ceza mahkemesinde, 3’ü ise asliye hukuk mahkemesinde görüldü.

"GAZETECİLER SAVCILAR KARŞISINDA İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜ SAVUNDU"

Raporda ayrıca 2020-2021 adli yılın başlamasıyla birlikte adliyelerde daha önce kaldırılan bir uygulamaya geri dönüldüğüne dikkat çekildi. Buna göre; savcıların asliye ceza mahkemeleri yargılamalarına katılmalarının önü açıldı. Asliye ceza mahkemelerinde görülen 13 ayrı davada yargılanan 15 gazeteci sadece hakim karşısında değil, duruşma savcıları karşısında da basın ve ifade özgürlüklerini savunmak zorunda kaldı. Tıpkı, ağır ceza mahkemelerinde olduğu gibi; duruşma salonlarında hakim kürsüsüyle eşit seviyede oturan savcılar karşısında…

Koronavirüs pandemisi, gazeteci yargılamalarını da etkiledi. Raporda 13 gazetecinin yargılandığı 9 davada, gözlemciler; hakimler tarafından “Koronavirüs salgını” gerekçe gösterilerek duruşma salonuna alınmadığı belirtildi. Duruşmalara sadece yargılanan gazeteciler ve avukatları alındı.

5 gazetecinin yargılandığı 5 davanın, eylül ayında görülen duruşması; polis veya özel güvenlik görevlilerinin gözetiminde görüldü. En az 13 davada mahkeme heyeti değişti.

SUÇLAMALAR 5 FARKLI KANUNA DAYANDIRILDI

Eylül ayında, en az 64 gazeteci 5 farklı kanun kapsamındaki suçlamalar karşısında yargılandı. Gazetecilere Türk Ceza Kanunu ve Terörle Mücadele Kanunu’nun yanı sıra MİT Kanunu, Bankacılık Kanunu ve Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’ndan belirlenen suçlamalar yöneltildi. Gazetecilerden bazıları, birden fazla kanun karşısında suçlandı.

54 gazeteci Türk Ceza Kanunu, 45 gazeteci Terörle Mücadele Kanunu’nun çeşitli maddeleri uyarınca suçlandı.

43 gazeteci hakkındaki suçlama ise hem Terörle Mücadele Kanunu hem de Türk Ceza Kanunu maddelerine göre oluşturuldu.

7 gazeteci hakkında Türk Ceza Kanunu ve MİT Kanunu maddeleri uyarınca hapis cezası talep edildi.

1 gazeteci Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu uyarınca, 1 gazeteci ise Bankacılık Kanunu’nu ihlal ettikleri iddiasıyla yargılandı.

3 gazeteci, haklarındaki manevi tazminat davalarında yargılandı.

24 gazeteci ‘silahlı terör örgütüne üye olmak’ suçlaması karşısında savunma yaptı.

Eylül ayında gazeteciler en çok, Türk Ceza Kanunu’nun 314/2 ve Terörle Mücadele Kanunu’nun 5. maddeleri uyarınca, “silahlı terör örgütüne üye olmak” suçlaması karşısında hakim karşısına çıktı.

21 gazeteci ‘terör örgütü propagandası yapmak’ suçlaması ile yargılandı.

5 GAZETECİYE TAHLİYE, 2 GAZETECİYE TUTUKLAMA

En az 11 gazeteci gözaltına alındı, ifadeye çağrıldı; hakkında soruşturma başlatıldı ve/veya suç duyurusunda bulunuldu. Gazeteci Oktay Candemir Van’da gözaltına alındı. Alican Uludağ ifadeye çağrıldı. TELE1 TV Genel Yayın Yönetmeni ve BirGün Gazetesi yazarı Merdan Yanardağ, ifade verdi. Hazine ve Maliye Bakanı ve Cumhurbaşkanı’nın damadı Berat Albayrak, gazeteci Barış Terkoğlu hakkında suç duyurusunda bulundu. Gazeteci Özgür Boğatekin “halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek” suçlamasıyla ifadeye çağrıldı. Yazar Işıl Özgentürk hakkında soruşturma başlatıldı. Gazeteci Sinan Aygül gözaltına alındı. Gazeteci Gökhan Altay ifade verdi. Zeynep Kuray ve Hakan Gülseven gözaltına alındı.

En az 3 gazeteci hakkında yeni dava açıldı. Yaklaşık 4 aydır tutuklu olan gazeteci Müyesser Yıldız hakkındaki iddianame tamamlandı. Gazeteci Fatih Portakal hakkında bir sosyal paylaşımı üzerinden “Cumhurbaşkanı’na hakaret” iddiasıyla iddianame daha hazırlandığı ortaya çıktı.

5 gazeteci tahliye edildi. İsmail Yıldız (Rawin Sterk), Barış Pehlivan, Hülya Kılınç ve Murat Ağırel ile Mümtazer Türköne tahliye edildi.

2 gazeteci tutuklandı. Kocaeli’de yayın yapan Kocaeli Halk Gazetesi’nin imtiyaz sahibi Faruk Bostan ve yazı işleri müdürü Bülent Karagöz ‘iftira’ suçlamasıyla tutuklandı.

4 gazeteci beraat etti. Barış Terkoğlu, Erdal Güven, Semin Sezerer  ve Zehra Özdilek beraat etti.

5 gazeteci hakkında toplam 21 yıl 6 ay hapis cezası verildi.