İşgale karşı ilk kurşunu atan gazeteci Hasan Tahsin anılıyor

İzmir'e 15 Mayıs 1919’da çıkartma yapan ve seçkin askerlerden oluşan Yunan Efzon Alayı işgal askerine, Kordonboyu'ndan ilk kurşunu sıkarak Türk direnişini başlatan yazar ve gazeteci Hasan Tahsin, ölümünün 102. yılında anılıyor.

Hasan Tahsin, Yunan ordularının İzmir'i işgali başladığı sıralarda silahını çekip ateşleyerek en öndeki Yunan bayraktarını başından vurmuş ve Kurtuluş Savaşı'nın ilk kurşununu atmıştı. 31 yaşındaki Tahsin, 'ilk kurşun'u attığı yerde şehit edildi.

1973 Yılında anısına İzmir Konak Meydanı'nda "İlk Kurşun Anıtı" dikildi.

ATATÜRK İLE AYNI OKULA GİTTİ

Hasan Tahsin, ilköğretimine Selanik'te bulunan ve Mustafa Kemal Atatürk'ün de eğitim aldığı Şemsi Efendi Okulu'nda başladı. Daha sonra Selanik Feyziye Mektebi'ni bitiren Hasan Tahsin, bu okulun ardından İttihat ve Terakki tarafından burslu olarak Paris Sorbonne Üniversitesi'nde siyasal bilimler öğrenimi gördü.

Tümgeneral Doktor Mazlum Boysan ile birlikte kalan Hasan Tahsin, öğrenim gördüğü esnada Trablusgarp'ı işgal eden İtalya'yı protesto etmek için, Mısırlı öğrenci lideri Şeyh Dayef ile birlikte mitingler düzenledi.

Paris'te İttihat ve Terakki Fırkası'nda ve Teşkilat-ı Mahsusa'da görev alan Hasan Tahsin, İstanbul'a döndükten sonra, Osmanlı Devleti aleyhine Balkanları karıştıran İngiliz istihbarat teşkilatı adına çalışan Buxton kardeşlerin bu faaliyetlerini önlemekle görevlendirildi.

10 YIL HAPİS CEZASI ALDI

Buxton kardeşlere Bükreş'te bir tünelde suikast düzenleyen Hasan Tahsin, 10 yıl hapis cezası aldı. Fakat 1916 yılında Almanya'nın Balkanlara girmesi nedeniyle Romanya'da serbest kadı ve İstanbul'a döndü.

Gerçek adı Osman Nevres idi. Tahsin, yurda döndükten sonra, verem tedavisi için İsviçre'ye gitmek zorunda kalınca, tanınmamak için pasaportuna Hasan Tahsin ismini yazdırdı ve daha sonra hep bu adı kullandı.

TÜRKİYE'DE KADIN HAKLARININ SAVUNUCULUĞUNU YAPAN İLK ERKEK

1918'de İzmir'e yerleşen ve 'Hatıra' isimli bir şirket kuran Hasan Tahsin, Osmanlı Sulh ve Selamet Cemiyeti'nin sözcülüğünü yapan Hukuk-u Beşer (İnsan Hakları) gazetesini yayımlamaya başladı. Gazetedeki yazılarında ise 'Vatanperver Hasan Tahsin' lakabını kullanan Tahsin, yazdığı yazılarla aynı zamanda Türkiye'de kadın haklarının savunuculuğunu yapan ilk erkekti.

HALKI DİRENMEYE ÇAĞIRDI

14 Mayıs'ı 15 Mayıs'a bağlayan gece binlerce İzmirli, eski Musevi mezarlığında (Maşatlık meydanı) toplanmıştı. Bu esnada İngiliz, Fransız, Amerikalı, İtalyan ve Yunan zırhlıları İzmir Körfezi'nde bulunuyordu. Kalabalığa hitap eden önemli bir isim, o zamanın Belediye Başkanı Hacı Hasan Paşa'ydı. Belediye Başkanının yanı sıra topluluğa hitap eden bir diğer önemli isim ise Hukuk-u Beşer gazetesinin başyazarı olan Hasan Tahsin'di. Halkı direnmeye çağırıyorlardı.

İLK KURŞUNU SIKTI

Yunan askerlerinin İzmir’de karaya basacakları gün, Hasan Tahsin, yanında bulunan revolver ile düşmana ilk ateşi açtı. Daha sonra ise yanında fazla yandaşı olmayan Tahsin, Yunan alayı tarafından açılan ateş ve ardından süngüleme sonucunda, 31 yaşında yaşama veda etti.

Hasan Tahsin'in işgal askerlerine sıktığı ilk kurşun, Türk Kurtuluş mücadelesinde diğer yerlere de sıçradı. Aydın ve Balıkesir'de işgale karşı direniş başladı. Hatta Çerkez Ethem, Yunan işgaline karşı efeleri toparladığı gün, Demirci Mehmet Efe ayağa kalkarak; "Bir genç düşmana ilk kurşunu sıkmış, bundan sonrası bize düşer!" demiştir.

Hasan Tahsin adına, İzmir Gazeteciler Cemiyeti tarafından her yıl "Şehit Gazeteci Hasan Tahsin Gazetecilik ve Gazetecilik Teşvik Yarışması" düzenleniyor ve yarışma, Türkiye'de basın-yayın organlarının düzenlediği yarışmaların en eskisi olma özelliğini taşıyor.