İstanbul Şehir Tiyatroları Yönetmeliği Meclis'te

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları'na ilişkin yapılan yönetmelik değişikliğine tepkiler büyüyor. Şehir tiyatrosu yönetiminin belediye bürokratlarına geçeceği gerekçesiyle eleştirilen değişiklik, Meclis gündemine de taşındı.

CHP Genel Sekreteri ve İstanbul Milletvekili Bihlun Tamaylıgil, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ve İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin tarafından yazılı yanıtlanması istemiyle TBMM Başkanlığı'na iki ayrı soru önergesi verdi.

Tamaylıgil, Günay'ın yanıtlamasını istediği önergesinde, İstanbul'un en önemli kültür hazineleri arasında yer alan, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları'na ilişkin yapılan yeni yönetmelik değişikliğinin, sanat çevrelerinde, büyük üzüntü ve şaşkınlık yarattığını ifade ederek, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş'ın imzası ile yürürlüğe giren yönetmelikle, "sanatın siyasallaştırılarak adeta idam edileceğine" ilişkin, kamuoyunda ciddi endişeler bulunduğunu belirtti.

Tamaylıgil, Bakan Günay'a şu soruları yöneltti: "98 yıldır aralıksız hizmet veren İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları'na ilişkin çıkarılan yönetmeliğin, sanatçıların görüş ve önerileri alınmadan, tepeden inme bir anlayışla çıkarılmasını doğru buluyor musunuz? Yeni düzenleme ile İBB Şehir Tiyatroları'na, genel sanat yönetmeni yerine, belediye genel sekreter yardımcısının başkanlık etmesi, yedi kişilik kurulda daire başkanı, müdür ve bir belediye meclis üyesinin olmasının sanata ne gibi katkıda bulunacağını düşünüyorsunuz? Bu güne kadar kurul sanatçılarının kendi aralarından onaylayarak seçtiği iki üye artık, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Topbaş tarafından belirlenecek. Bu durum sanatın siyasallaşmasına yol açmayacak mıdır? Yeni yönetmelikle, İBB Şehir Tiyatroları'nın bir sanat kurumu olma özelliği ortadan kaldırıldığına ilişkin yoğun eleştiriler yapılıyor. Bu eleştirileri dikkate alarak, bakanlık olarak her hangi bir inceleme başlatmayı düşünüyor musunuz? Yüzüncü yılını kutlamaya hazırlanan bir sanat kurumunun, basit bir şube müdürlüğü düzeyine indirgenmesini nasıl değerlendiriyorsunuz? İBB Şehir Tiyatroları'nda, karalama kampanyaları ile başlatılan baskı sürecinin ülke genelinde bulunan şehir tiyatrolarına da yansıması durumunda, sanat ve sanatçıların geleceği nasıl olacaktır? İBB Şehir Tiyatroları'nda sergilenen oyunlar hakkında yapılan ağır eleştirileri doğru buluyor musunuz? Şehir tiyatrolarının, dünyadaki örneklerinde olduğu gibi bağımsız bir yasayla yönetilmesine ve sanatın özgürleştirilmesine ilişkin, bakanlığınız bünyesinde yapılan her hangi bir yasal çalışma var mıdır? Bürokrasinin, sanata hükmetmesini ülkenin kültürel geleceği açısından doğru buluyor musunuz? Mustafa Kemal Atatürk, 'Hepiniz milletvekili olabilirsiniz, bakan olabilirsiniz, hatta cumhurbaşkanı olabilirsiniz ama sanatçı olamazsınız' demiştir. 100. yılını kutlamaya hazırlanan bir sanat kurumunu, kültürel mirasımız olarak yüceltmek yerine, basit bir şube müdürlüğüne indirgemek, sizce hangi zihniyetin ürünüdür?"

'Belediyelerin yetki ve görev alanları arasında mı?'

CHP'li Tamaylıgil, İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin'in yanıltmasını istediği soru önergesinde ise yeni yönetmelikle ilgili, sınırları yasalarla çizilen belediyelerin yetki, görev ve sorumluluk alanı içinde bulunup, bulunmadığına ilişkin soru işaretleri yer aldığını kaydetti. Tamaylıgil, Şahin'e şu soruları sordu: "Sanat ve sanatçıyı baskı altına alan yönetmelik çıkarmak, belediyelerin yetki ve görev alanları arasında yer almakta mıdır? 98 yıldır sanatçılar tarafından yönetilen İBB Şehir Tiyatroları'na ilişkin yönetmelik değişikliğinin, sanatçıların bilgisi dışında, görüşü dahi alınmadan yapılması, yasalara uygun mudur? Belediyelerin, sanat kurumlarını, şube müdürlüğü düzeyine indirebilme yetkisi bulunmakta mıdır? Sanat kurumlarının yönetiminin, belediye bürokratlarına devredilmesine ilişkin düzenleme yapmış olan dünyada başka bir ülke var mıdır? Sanatı ve sanatçıları, siyasi baskı ve bürokrasiden korumak amacıyla, bakanlığınız tarafından Yerel Yönetimler Yasası'nda her hangi bir değişiklik yapılması planlanıyor mu?"
 

DETİS: Şehir Tiyatroları vesayet altına alınamaz

Devlet Tiyatrosu Sanatçıları Derneği'nden (DETİS) yapılan açıklamada da, yönetmeliğe tepki gösterildi. Açıklamada, diğer kurumları olduğu gibi, parlamentoda çoğunluğu bulunan AKP'nin yasalarda ya da yönetmeliklerde kendi ideolojilerine uygun düzenlemeler ve değişiklikler yaparak, İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları'nı da vesayet altına aldığı belirtildi. Bu ideolojiyle, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın dediği gibi "dindar ve kindar bir toplum yetiştirmenin" amaçlandığını ifade edilen açıklamada, "Eskilerin 'Mekteb-i Edep' dedikleri tiyatro da bu iş için biçilmiş kaftan. Zaten sanat kurumları, yıllardır soran, sorgulayan, aydınlık düşünceli insanın yetişmesine katkı sağlamadı mı? O halde şimdi de, hele çoğunluk da onlardayken, onların ideolojisine uygun kuşaklar yetiştirmek, bu yolda toplum mühendisliği yapmak, hakları değil mi?" denildi.

Açıklamada, "Bu ölçüyü kaçırmış olan yüzde 49.7'lik çoğunluğun karşısında yüzde 50.3'lük azınlığımızla dimdik duruyoruz. Dimdik duranlara sonuna kadar omuz veriyoruz. 'Muhafazakar Sanat' anlayışlarının karşısına 'özgür, özerk, özgün' sanat anlayışımızla dikiliyoruz. Ve bir ağızdan haykırıyor; 'Şehir Tiyatroları vesayet altına alınamaz' diyoruz" ifadeleri kullanıldı.