Jetlerin deposu nasıl doluyor?

Bir Airbus A380’in deposunu doldurmak, dakikada 3 bin 780 litre hızında yakıt pompalarsanız iki saati bulabiliyor. Yakıtı bu kadar hızlı püskürtmek statik elektrik oluşmasına, bunun yaratacağı bir kıvılcım da ölümcül sonuçlara yol açabilir. Jet yakıtı, gazyağı esaslı olduğundan mazota kıyasla çok daha fazla yanıcı. Fakat böylesi bir kazayı önlemek için yakıt hortumları yarı iletken malzemeden yapılıyor. 

Yakıtı gereğinden fazla koyarsanız ekstra ağırlık uçağın verimsiz olmasına yol açıyor. Yakıtı gereğinden az koyarsanız da bir felaket gerçekleşebilir. Farklı tanklara yanlış miktarda yakıt doldurmak ise uçağın dengesini bozabiliyor. Yakıt ikmal görevlileri hızlı çalışıyorlar çünkü uçağın pistte durduğu her dakika para kaybı demek. İşlemi hızlandırmak için, araçlarını uçağın kanadının hemen altına getirip deponun ne kadar dolu olduğunu bilmeden yakıt pompalamaya başlıyorlar. İkmal görevlileri tankerlerini, hortum, bağlantı kablosu ve asansörlü platformu uçağın kanadının altına denk getirerek konumlandırıyorlar. 

Bazı havaalanlarında yakıt hortumları küçük tekerlekler ile yer seviyesinden yukarıda tutuluyor. Ardından, ikmal görevlisi bir emniyet şalterini kaldırıyor. Görevli, akışın devam ettiğinden emin olmak için her iki dakikada bir bu şalteri tekrar kaldırmak zorunda.

Uçağın kalkışına yakın, kaptan pilot hava koşullarını ve yolculuk mesafesini göz önüne alarak telsizle bir rakam bildiriyor (örneğin rüzgar karşıdan esiyorsa yakıt miktarını yüzde 10 artırmak gerekebiliyor).

A380’in yakıt depoları 320.000 litre yakıt alabiliyor ve dört adet Rolls-Royce Trent 900 motoru yolcu başına (toplam yolcu kapasitesi 853) her 125 km’de 4 litre yakıt tüketiyor. Heathrow’da ASIG’in ikmal görevlileri her gün yaklaşık 12 milyon litre yakıt dolduruyorlar.

Popular Science