Kuzey İrlanda Başbakanı Foster istifa etti

Foster, parlamentoda yaptığı konuşmada, başbakanlık görevinde bulunduğu dönemle ilgili ayrıcalıklı ve onurlu olduğunu dile getirdi.

Bütün liderlik dönemlerinin bir şekilde sona ermesi gerektiğini bildiğini ifade eden Foster, başarılı bir Kuzey İrlanda için "güçlü, işleyen ve başarılı yetki devri"nin hayati olduğunu vurguladı.

Foster, geçen nisanda yaptığı açıklamada, Demokratik Birlik Partisi liderliğinden ve haziran sonunda da Kuzey İrlanda Başbakanlığı görevinden ayrılacağı konusunda partisini bilgilendirdiğini söylemişti.

Arlene Foster, Brexit ve Kuzey İrlanda'nın Avrupa Birliği'yle (AB) gümrük birliği içinde kalmasını öngören Kuzey İrlanda Protokolü nedeniyle partisindeki milletvekillerinin istifa baskısı altındaydı.

Muhalifler, Foster'ı Kuzey İrlanda'nın AB'den Birleşik Krallık'ın geri kalanıyla aynı koşullarda ayrılmasını sağlayacak bir Brexit anlaşmasına varılması için merkezi hükümete baskı yapmamakla eleştiriyordu.

Demokratik Birlik Partisi, Kuzey İrlanda'nın Birleşik Krallık içinde kalmasını savunuyor.

TARTIŞMALI KUZEY İRLANDA PROTOKOLÜ

Birlik yanlıları, Brexit anlaşmasının bir parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü'ne karşı çıkıyor. Protokol, Birleşik Krallık'ın parçası olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticareti düzenliyor.

Protokole göre Brexit'e rağmen Kuzey İrlanda, AB'nin gümrük birliği kurallarına tabi olmaya devam ediyor. Birleşik Krallık'ın geri kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutuluyor.

Birlik yanlıları, protokolün, Kuzey İrlanda'nın Birleşik Krallık'taki konumunu tehdit ettiğini savunuyor.

Protokole karşı Kuzey İrlanda'da 29 Mart'ta şiddet içerikli protestolar başlamıştı.

Başkent Belfast'ın düşük gelirli Protestan bölgelerinde başlayan olaylar, Kuzey İrlanda'nın diğer bölgelerine yayılıp Katolik gençleri de sokağa çekmişti.

Protestolarda bir otobüs ve bazı araçlar ateşe verilirken, kentte tarafları birbirinden ayıran "barış duvarı"nın üzerinden karşılıklı taşlar ve molotofkokteylleri atılmış, olaylarda 100'den fazla polis memuru yaralanmıştı.

Endişeye yol açan protestolar, 20 Nisan'da büyük ölçüde sona ermişti.

İRLANDA SORUNU

İngiliz imparatorluğunun ilk sömürgesi İrlanda adasından İngiltere'nin elinde kalan kısmı teşkil eden Kuzey İrlanda, 1960'lı yıllardan 1998'e kadar Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere ile birlik yanlısı Protestanlar arasındaki çatışmalara ve terör olaylarına sahne olmuştu. 40 yıla yayılan ve "Sorunlar" diye anılan yıllarda terör olaylarında 3 bin 500 civarında kişi hayatını kaybetmişti.

Ada ancak 1998'de imzalanan Hayırlı Cuma Anlaşması ile sükunete kavuşurken, Kuzey İrlanda'da çatışan tarafların ortaklığına dayalı bir bölgesel yönetim kurulması üzerinde anlaşılmıştı.

Belfast Anlaşması olarak da bilinen metinler, Kuzey İrlanda'da bugün yürürlükte olan bölgesel yönetimin temelini oluşturuyor.

Barış anlaşmasının üzerinden geçen 20 yılı aşkın süreye karşın, bölge halkı arasında güven tam olarak tesis edilebilmiş değil.