Maske kullanırken dikkat edilmesi gerekenler

Evrim Ağacı’nda yer alan bir makeleye göre koronavirüs salgını, kamu ve sağlık çalışanlarının yüz maskeleri için kapışmasına yol açtı. Maske yetersizliği nedeniyle, yeteri kadar etkili olmamasına rağmen maskeler şimdi birden çok kez kullanılıyor.

Her ikisi de tek kullanımlık olmak üzere iki yaygın yüz maskesi var. Cerrahi maskeler bir kişinin kendi mikroplarını yaymasını önler ve tipik olarak cerrahlar tarafından mikropları hastalardan uzak tutmak için kullanılırlar. Ayrıca, öksürükle çıkan küçük parçacıklar yoluyla hastalığın yayılmasını en aza indirmek için hastalar tarafından da kullanılabilirler.

Diğer yandan N95 maskeler, havada bulunan parçacıkların yüzde 95’ini süzer ve giyen kişinin bulaşıcı hastalığa maruz kalma riskini en aza indirmek için kullanılırlar. Hasta insanlarla ilgilenen ve enfekte olmak istemeyen sağlık çalışanları bu maskeden giyer.

Kaynak: Evrim Ağacı

YÜZ MASKELERİ TEKRAR KULLANIM İÇIN TASARLANMIYOR

Burnett Tıp Merkezi’nde genel cerrah olan Hans Rechsteiner hem cerrahi hem de N95 maskelerin tek kullanımlık olduğunu söyleyerek, "Tekrar kullanılabilen maskeler var ancak bu maskeler genellikle tıp uzmanları tarafından kullanılmaz. İtfaiyeciler gibi, kimyasallara maruz kalan veya duman çıkaran maddelerle çalışanlar için tasarlanırlar. Temizlenip tekrar kullanılan maskelerin koronavirüsün çözümünün bir parçası olduğunu düşünmüyorum” dedi.

Dünya Sağlık Örgütü, kişinin nefesinden kaynaklı nemlenen maskelerin çıkartılması ve tek kullanımlık bir maskeyi birden çok kez kullanmaması uyarısında bulundu. Normal koşullar altında, sağlık görevlileri enfekte hastayla ilgilenmeyi bitirdiğinde bu maskelerin atılması gerekir.

Maskelerin son kullanım tarihleri aniden dolmayacağını belirten Rechsteiner’a, "Üretim tarihinden başlayan beş yıllık süre, bir maskeyi kullanmak için en iyi zamandır. Ancak yine de eskimiş bir maske hiçbir şey takmamaktan iyidir” diye konuştu.

MASKE EKSİLİĞİ NEDENİYLE MASKELER BİRDEN ÇOK KEZ KULLANIYOR

Tıp doktoru Shweta Pai, maske eksikliği nedeniyle ekipmanların amaçlanan kapsamları dışında kullanıldığına dikkat çekerek, "Koronavirüs salgını nedeniyle hem cerrahi hem N95 maske bulmakta zorlanan sağlık çalışanları tek kullanımlık tasarlanan maskeleri tekrar kullanıyorlar veya tüm vardiyaları boyunca aynı maskeyi takıyor” ifadelerini kullandı.

Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC) eksiklik ortamında maske kullanımı için yayınladığı yönergede şu önerilerde bulundu:

• Cerrahi veya N95 maske sadece aynı insan tarafından tekrar kullanılmalı, asla tıp uzmanları arasında paylaşılmamalı.
• Maskeyi uzun süre kullanmak tekrar kullanmaktan daha iyi, bu nedenle tüm vardiya boyunca maskeyi takıp çıkarmak yerine devamlı olarak takmak daha doğru. Böylece insanların yüzlerine dokunma miktarı ve virüsün vücuda girme ihtimali en aza indirilmiş oluyor. 
• Bir maskeyi kaç kez yeniden kullanmanın güvenli olacağını bilmenin bir yolu yok, bu nedenle tıp uzmanları buna kendileri karar vermeli.
• Kullanılmadıklarında, maskeler kağıt torba gibi hava alabilen bir kapta muhafaza edilmeli. 

Araştırmalar gösteriyor ki kovid-19’a sebep olan virüs yüzeylerde 72 saate kadar kalabiliyor. Rechsteiner bu nedenle üç adet yüz maskesini dönüşümlü olarak kullanmanın ideal olduğunu kaydederek, "Eğer ilaveten güvende olmak istiyorsanız, üç maske kullanın ve bu maskeleri her gün kendi aralarında değiştirin. Bu sırada iyi havalanan bir yerde bulunmalarına izin verin ki virüsler ölsün. Bazı bölgelerdeki ciddi maske eksikliği nedeniyle bu yöntemin güvenli ve kabul edilebilir olduğuna inanıyorum” dedi.

KUMAŞ MASKELER NASIL UYGUN BİR ŞEKİLDE KULLANILIR?

Cerrahi maske temin edemeyen insanlar kumaştan atkılara kadar her şeyden ev yapımı maskeler yapıyor.

Araştırmalara göre tişörtlerden üretilen ev yapımı maskeler, enfeksiyonu önlemede cerrahi maskelerin sadece üçte biri kadar etkili. Ancak yine de kullanıcı tarafından yayılan mikrop miktarını önemli ölçüde azaltıyorlar.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre koronavirüs 56 °C sıcaklıkta öldürülebilir. Bu nedenle kumaş maske kullanan kişilere, maskeyi sabun ve suyla yıkayıp yüksek sıcaklıkta kurutması öneriliyor.