Özelleştirme İdaresi'nden TEKEL açıklaması

Özelleştirme İdaresi Başkanlığın bazı basın yayın organlarında yer alan TEKEL'in Alkollü İçkiler Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve sigara üretimi ile ilgili varlıklarının özelleştirme süreci hakkındaki yanlış bilgi ve iddialara ilişkin haberler üzerine yazılı bir açıklama yaptı.

Açıklamada, sigara üretim işiyle ilgili varlıkların, marka ve hakların özelleştirilmesinde esas şartnamenin ekinde, özelleştirme işlemlerine ait muhtelif konulara ilişkin sözleşmelerin yer aldığını belirtildi. Açıklamada şöyle denildi:
"Bu Sözleşmeler ihaleye giren tüm alıcılar için geçerli olup, hepsi tarafından da bilinmektedir. Söz konusu 25 bin ton tütün, özelleştirme sürecinin, paketi cazip kılmaya yönelik parçasıdır. Bu işlem rutin olarak yapılan bir tütün satış işlemi değildir. Alıcılar ihaleyle ilgili fiyat teklifinde bulunurken söz konusu 25 bin ton tütünü de fabrikalarla beraber alacaklarını bilmektedirler. Ayrıca, söz konusu 25 bin ton tütün, belirtildiği üzere, sadece A grad ve B grad tütünlerden oluşmamaktadır. İhale hazırlıklarının yapıldığı dönemde TEKEL'in sigara üretirken harman reçeteleri itibariyle fiilen kullanmakta olduğu tütünlerin nev'i ve oranları dikkate alınmak suretiyle oluşturulmuştur. Kaldı ki mevcut markaların içim nefaseti itibariyle bu tütünlerin kullanılma zarureti de bulunmaktadır. Dolayısıyla, Fabrikaları satın alan Firmaya, A grad ve B grad tütünlerin yanı sıra, aynı paket muhteviyatı olarak, hem KP, hem de CU nev'i tütünlerden oluşan 25 bin ton tütün teslim edilmiştir. Bu tütünler şartnamenin ekinde bulunan "Özelleştirmeye konu 25 bin ton tütünün bakım, depolama ve teslimine dair sözleşme"nin ekinde nev'iler ve miktarlar itibariyle bulunmaktadır."

"İddialarının yersiz olduğu saptandı"

Yapılan açıklamada TEKEL'in bağlı ortaklığıyken özelleştirilen Alkollü İçkiler Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin borçlarının silindiği, borçların alıcının değil, Devletin sırtına yüklendiği iddilarının doğru olmadığı belirtilen açıklamada şöyle denildi:
"Bu özelleştirmeyle ilgili diğer iddialarla birlikte müteaddit incelemelere konu olmuş, nitekim, bu kapsamda Devlet Denetleme Kurulu'nun talebi üzerine Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulu tarafından iki defa denetlenmiş, keza, bilahare aynı iddialar nedeniyle Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından da İnceleme konusu yapılmış, tüm incelemeler sonucunda, gerek yazınızda yer alan hususların, gerekse diğer iddiaların doğru olmadığı, hem Ana Şirket TEKEL, hem de Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından ihale öncesi, ihale sürecinde ve sonrasında yapılan iş ve işlemlerin tamamen uygun olduğu, yolsuzluk ve usulsüzlük iddialarının yersiz olduğu saptanmıştır."

Açıklamada, Alkollü İçkiler Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin 292 milyon dolara satılmasına karşılık, alıcının, iki yıl sonra Şirketi 950 milyon dolara devrettiği hususuyla ilgili tespit ve değerlendirmelerinde yanlış ve eksik bilgilendir olduğu ifade edildi.


"Yabancıların pazara girmesiyle kamu kuruluşu olan TEKEL rekabette zorlandı"

Açıklamada, TEKEL'in bağlı ortaklığı olan Sigara Sanayi İşletmeleri ve Ticareti A.Ş.'ye ait "sigara üretim işiyle ilgili varlıkların, marka ve hakların özelleştirilmesi" süreciyle ilgili olarak da yapılan tespitlerin kapsamında yabancı firmaların belli aralıklarla kendi fabrikalarını da kurarak pazara girmelerinden sonra kamu kuruluşu olan TEKEL'in rekabette zorlandığı kaydedildi.

"Uzun yıllar ihtiyacın üzerinde tütün satın alınmak zorunda kalındı"

TEKEL'in uzun yıllar, 196 sayılı Kanun ve Destekleme Kararnameleri kapsamında üreticiden tütün satın almış olduğunu kaydeden açıklamada, satın alma işleminin iktisadi kriterler esas alınmak suretiyle yapılamamış olduğu, uzun yıllar, ihtiyacın üzerinde, bahse konu Kararnameler gereği tütün satın alınmak zorunda kalınmış olduğu belirtildi.

Bu işlemin bir devlet politikası olarak uygulanmamakta olduğu belirtilen açıklama şöyle devam etti:
"TEKEL, tütün satış fiyatlarını ilgili Kanun ile Destekleme Kararnamelerinin verdiği yetki dahilinde, stok durumu, stok maliyeti ve piyasa koşullarını dikkate almak suretiyle belirlemektedir. TEKEL'in alım yaptığı ve stoklarında bulunan tütünün yüzde 80'inden fazlasının TEKEL dışındaki alıcıların faaliyet yürütmediği, alım yapmadığı Doğu ve Güneydoğu Bölgelerinden oluştuğu gözden uzak tutulmamalıdır. Kaldı ki, uzun yıllar büyük stoklama külfetlerine sebebiyet veren ve esasen bu nedenle Devlete yük teşkil eden, alıcısı nadiren çıkan ve sigara harmanlarında kullanılma kabiliyeti bulunmayan tütünlerin uzun yıllar boyunca tamamen popülist politikalar sonucu satın alındığı da bilinmektedir.

Ayrıca, TEKEL'in tütün satışlarında yerli, yabancı vb. alıcı seçmek, belli alıcılara satmak gibi bir uygulaması da söz konusu değildir. Dolayısıyla, alıcı olan kişi ya da firmaların doğrudan TEKEL'den ve en uygun fiyatla alabilme imkanı varken, aynı tütünü bir aracı vasıtasıyla ve yüksek fiyatla satın alması doğru bir bilgi değildir. Zira; tütün ve sigara sektöründe ilgili kişi ve firmalar sektörü, sektördeki hareketleri ve ilgili tarafları gayet yakından bilir, takip eder ve bu çerçevede ticari faaliyetlerini yürütmeleri beklenir."