Selanik’te belgesel zamanı

22. Selanik Belgesel Film Festivali, 5-15 Mart arasındaki programını dünyayı saran corona virüs salgını yüzünden ertelemek zorunda kaldı. Festival, Corona Projeleri’nin ardından uluslararası 210 belgeseli 19-28 Mayıs tarihleri arasında Yunanistan’daki belgesel severlere çevrimiçi ücretsiz olarak sunuyor. Belgeseller www.filmfestival.gr adresinde yer alıyor.

Dünyamızda insanın varlığı dengeyi bozmayı sürdürüyor, gezegenimizin geleceğini etkiliyor. Dünyamızı saran ve çok sayıda insanın ölümüne neden olan corona virüs salgını bu dengenin bozulmasının  çarpıcı kanıtı. Festivali, jeolojik, ekolojik, sosyal, felsefi, politik, kültürel, sanatsal sorunları sorgulayan provokatif belgeselleri Antroposen Çağı adlı özel bölümde gösterime sunuyor. 

Antroposen Çağı, insanoğlunun dünyaya olan etkisinin en yüksek düzeye ulaştığı Sanayi Devrimi’nden günümüze dek süren dönemdir. Dünyamız artık geriye döndürülmesi çok zor bir zamana girmiştir. Önceleri insanoğlu dünyadan etkilenirken şimdi o dünyayı etkilemektedir. 

2000’de Nobel ödüllü kimyacı Paul Crutzen, buzul çağından önce başlayan Holosen Çağı’nı (Yeni Çağ) Antroposen Çağı (İnsan Çağı) olarak adlandırmıştır. Crutzen, insanların dünya üzerindeki etkilerinin giderek artması, türlerde toplu yok oluşlar, atmosferde meydana gelen değişiklikler nedeniyle Yeni Çağ’ın bittiğini Antroposen Çağı’nın başladığını savundu ve bu terimi popüleştirdi.

Günümüzde iklim değşikliğini, türlerin hızla yok oluşunu, ekolojik hasarı, nükleer deneyimlerin sonuçlarını, plastiğin aşırı kullanımını, kontrol edilmeyen et tüketimini kimse yok sayamaz. İnsanoğlunun doğaya karşı yaptığı saldırı karşısında sinema, kültür, sanat dalında çalışmalar iyice arttı. Etkinlik, ‘Antroposen’ adlı bilim adamlarının, film ve sanat tarihçilerinin, felsefecilerin düşüncelerini içeren bir kitap yayımladı.

ANTROPOSEN ÇAĞI BELGESELLERİ

Anthropocene: The Human Epoch (Jeniffer Baichwal, Edward Burtynsky, Nicholas de Pencier/ Kanada, 2018) : Üç yönetmen insanın yerküreyi nasıl kötü etkilediğini, gelecekte de olumsuz etkileyeceğini belgelemek için dört yıl dolaşmış ve ilginç bir belgesele imza atmış.

Northern Drift (Alexis Destoop/ Belçika-Norveç, 2020): Kuzey Kutbu’nun soğuk, steril topraklarında antropolojik yolculuk  güncesinin retro-fütürist bilimkurguyla karşılaşması. Avrupa’nın kuzeyinde, Rusya-Norveç sınırında insan yaşamayan bölgeler vardır. Bu ıssızlığa karşın insanın doğayı kirletmesini yönetmen Destoop görüntülerle saptar.

Ghost Strata (Ben Rivers/ İngiltere, 2019): Dünyanın çeşitli ülkelerinde çekilen belgesel yönetmen Ben Rivers’ın kişisel hareketliliğini yansıtırken insanın varlığının geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanda verdiği, verecek olduğu zararların boyutlarını tartışıyor. Sesler, metin zaman ve belleke dair bir meditasyon niteliğinde.

iHuman (Tonje Hessen Schei/ Norveç-Danimarka, 2019): Bu cesur ve politik belgesel insanla yapay insan arasındaki çatışmayı, yapay zekayı anlatıyor. Gerilim türünde başlayan yapım sonradan zorlu, üzücü sorular sormaya başlıyor. Sürekli gelişen yapay zeka endüstrisini, bu teknolojinin ne denli güçlü olduğunu, zamanı, toplumu, yaşamları, geleceği ciddi anlamda değiştirdiğini vurguluyor.

Frem (Viera Cakanyova/ Çek Cumhuriyeti-Slovakya, 2019): İnsan kimliği krizin içindeyken insanoğlu değersizliğini, geçiciliğini gün geçtikçe anlamaya, idrak etmeye başladı. İnsan düşüncesinin sınırlarını tanımlayan felsefi bir çalışma.

Earth (Nikolaus Geyrhalter/ Avusturya, 2019): Her yıl farklı araçlar, kepçeler, kazılar ya da patlamayla milyarca ton toprak doğal ortamlarından taşınmakta. Earth, maden ve taş ocaklarını, inşaat alanlarını gezerek insanların açtığı yaraları gözler önüne seriyor.

Safety 1,2,3 (Julia Gutweniger, Florian Kofler/ Avusturya-İtalya, 2019): Kolombiya’yı Panama’dan ayıran cangıl asilerin, uyuşturucu satıcılarının, yerli halkın, çiftçilerin, vahşi ve evcil hayvanların buluşma noktasıdır. Politik belgesel ağaçları, ormanı yok etmenin salt orada yaşayanları değil tüm gezegeni etkilediğini gösteriyor.

Bu önemli bölüm dışında, programda, Uluslararası Yarışma, Yeni Gelenler yarışma bölümü, Film-Forward yarışma bölümü, Film-Forward yarışma dışı, Özel Gösterimler, Open Horizons, Platform, Top Docs, From screen to Screen, Memes, Çocuk belgeselleri, Canlandırma belgeseller yer alıyor. 

19-28 Mayıs tarihleri arasında 22. Selanik Belgesel Festivali’ndeki 210 belgeseli Yunanistan’daki sinefiller çevrimiçi ücretsiz olarak www.filmfestival.gr den izleyebilirler.