Sokakta muhalefetten iktidara

Avrupa’daki tüm sistem karşıtı sol partilerin dikkatle takip ettiği ve gelecekte iktidara gelmeleri açısından önemli bir deneyim olarak gördüğü Yunanistan’daki Radikal Sol Koalisyon (SYRİZA), 2008’de Atina’da 15 yaşındaki bir anarşist gencin polis tarafından öldürülmesinin ardından protestoculara tam destek vermesiyle tanındı.

2009 genel seçiminde aldığı yüzde 4.6 oyla ve Aleksis Çipras isimli genç lideriyle dikkatleri üzerine topladı. 2012’den itibaren ekonomik ve siyasi krizlerle çalkalanan bir ortamda hızlı bir yükselişe geçti.

Oyunu Mayıs 2012 seçimlerinde yüzde 16.8’e, Haziran 2012 seçimlerinde yüzde 26.9’a taşıdı. Bu durum kıta çapında solda heyecan yaratırken AB’nin liderleri ve finans kurumları tarafından SYRİZA adeta “şeytanlaştırıldı”; ama Mayıs 2014’teki Avrupa Parlamentosu seçimlerinden de yüzde 26 ile birinci parti çıkmasına engel olamadı. Bugünkü seçim öncesi son anketler ise yaklaşık yüzde 36 oyla birinci parti çıkacağını gösteriyor.

Partiden popüler lider

SYRİZA, 2001’de bazı sol gruplar arasında oluşturulan Solun Birliği ve Ortak Eylemi İçin Alan adlı koalisyona dayanıyor. Bu birliğin 2004 seçimlerine girerken bir sol ittifak kurmak istemesiyle ortaya çıktı. Ayrılan gruplar da oldu, yeni katılanlar da. Maoculardan, Troçkistlere, demokratik sosyalistlerden, ekolojistlere sol içi birçok farklı grup ve politik eğilim bulunuyor ama SYRİZA lideriyle birlikte anılan bir parti. 41 yaşındaki Çipras’ın kişisel popülaritesinin partinin başarısında büyük payı var. Bazı dönemlerde anketlerde Çipras’a destek oranı, partininkinden daha yüksek çıkıyor. 1974 doğumlu Çipras, 1980’lerin sonunda Yunanistan Komünist Partisi’nin gençlik örgütüne girdi. Atina Teknik Üniversitesi’nde inşaat mühendisliği eğitimi aldı. Öğrenci hareketleri içinde aktif rol üstlendi. 33 yaşındayken SYRİZA’yı kuran gruplardan en büyüğü olan Synaspismos’un lideri oldu. Che hayranı Çipras, kravat takmıyor. Sıkı bir Panathinaikos taraftarı ve en büyük zevklerinden biri motosiklet kullanmak. İki çocuk babası genç lider, AB’nin karalama kampanyalarından kurtulmak için son dönemde daha ciddi-sorumlu bir porte çiziyor. AB liderleriyle zorlu pazarlıklara hazırlık için gelişmiş İngilizce dersleri alıyor.