Teşvik kralı Ayan... ‘1 sterlinlik’ şirketin tek yönetim kurulu üyesi: Adı Malta belgelerinde

CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun açıkladığı belgelere göre, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ailesinin milyonlarca dolarlık para trafiği yaşadığı, Man Adası’nda kurulu ‘1 sterlinlik’ şirketin tek yönetim kurulu üyesi olan Sıtkı Ayan, AKP iktidarları döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks’te de Malta belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın adı İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.

Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor.

Hükümetin Aralık 2013 teşvik verileri açıklandığında, listede yer alan dev bir yatırım göze çarpmıştı. İran-Türkiye- Avrupa doğalgaz boru hattı projesini hayata geçirecek Turang Transit 11.5 milyar TL ile zirvede yer almıştı. Bu, Çalık Grubu’nun Samsun- Ceyhan boru hattı ve rafinerisi için aldığı 14.5 milyar liralık yatırım teşvik belgesinden sonra Cumhuriyet tarihinin en yüksek tutarlı teşvik belgesi oldu. Yatırımın konusu “Doğalgaz Boru Hattıyla Taşımacılık” olarak kayıtlara geçiyordu. Tarihi 16.12.2013 olan belge, “Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi Oranı, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği” gibi destekleri kapsıyor. İran ile anlaşma 2008’de imzalanmıştı. Turang Transit’in kurucu ortakları da Gent Elektrik Enerjisi Toptan Satış, Samed Petrol, Alan Enerji ve Aktau Petrol. Tüm bu şirketlerde Sıtkı Ayan’ın ortaklığı ve yönetim kurulu üyeliği bulunuyor.

Kriptolu belge

WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliyordu. Bu yatırım işbirliği ise 2007 ve 2008 yıllarında imzalanan ilk anlaşmalara istinaden yapılacaktı.

Elçiliğin başvurusu

ABD Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Dale Eppler, söz konusu işbirliği konusunda daha derin bilgi edinmek amacıyla BOTAŞ Başkanı Saltuk Düzyol’a başvurmuştu. Ancak Düzyol, şirketinin bu projeyle ilintili olmadığını ve projenin özel bir şirkete verildiğini belirtmişti.

Sonuç olarak söz konusu İran projesindeki özel şirketin Som Petrol AŞ. olduğu belli olmuş ve şirketin Sıtkı Ayan sahipliğinde olduğu anlaşılmıştı. Som Petrol, 22 Temmuz 2010’da İran ile 1 milyar Avro’luk boru hattı inşası anlaşması yapmıştı. Som Petrol’ün İstanbul Ticaret Odası (İTO) kayıtlarında 11 milyon lira sermayesi görünüyor. Ancak şirketin asıl merkezinin Londra’da olduğu ve sermayesinin de milyar dolarları bulduğu iddia ediliyor.

Galip Gent Elektrik

2009’da İran’dan elektrik ithali için özel sektör arasında süren yarışın galibi sürpriz bir biçimde Gent Elektrik oldu. O dönemde Türkiye’nin elektrikte yaşadığı arz krizini aşmak için İran’dan elektrik ithalatı gündeme gelmişti. Gent Elektrik, İran’dan elektrik getirmek için gerekli yasal çalışmaları tamamladı ve iznini aldı. Bir dönem Şavk Elektrik ve Kartet’in mücadele ettiği İran’dan elektrik ithalatında rakiplerini geride bıraktı.

İTO kayıtlarında Ayan

İTO kayıtlarına göre Sıtkı Ayan’ın yönetim kurulu üyesi olduğu ve halen faaliyette olan şirketler şöyle: Som Petrol, Aktau Petrol, Gent Elektrik, Somas Enerji, SMS Gemi İnşa Sanayi AŞ, Turang Transit, Bylan Uluslararası Ticaret ve Gayrimenkul Sanayi AŞ, Anatolian Uluslararası Enerji Yatırım, Alan Enerji, Anka Enerji, TRG Petrol Ticaret, CTAT Gıda ve Sağlık Ürünleri, Som Overseas Petroleum, ASB Grup Enerji, Perlite İnşaat, Aska Enerji, BJ Petrol Sanayi, Başlam Petrol.

Sıtkı Ayan’ın ortağı gözüktüğü şirketler ise şöyle sıralanıyor: Gent Petrol ve Dış Ticaret Limited Şirketi, Samed Petrol ve Enerji Dış Ticaret, Saor İnşaat. Sıtkı Ayan’ın ilginç bir tarafı da çok sayıda şirketi kurup kapatması.

Ayan, İTO kayıtlarına göre ortağı olduğu İnsaş İnşaat’ın kaydını 31 Temmuz 2013’te, yönetim kurulu üyesi olduğu Metaş Mesken’i 2 Temmuz 2003’te, yine ortağı olduğu 20. yıl Konut ve İnşaat’ı 26 Ağustos 2002’de, yönetim kurulu üyesi olduğu S.S. Konutbirlik Evleri Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi’ni 28 Mayıs 2002’de ve son olarak yine yönetim kurulu üyesi olarak gözüktüğü S.S. Ayanca Konut Yapı Kooperatifi’ni 31 Temmuz 2013’te kapatmış.

Malta belgeleri

European Investigative Collaborations (EIC) konsorsiyumunun açıkladığı Malta belgelerinde Ahmet Burak Erdoğan, Mustafa Erdoğan ve Ziya İlgen’ın bağlantılı olduğu Bumerz adlı bir off-shore şirket olduğu ve 2008 yılında Agdash isimli petrol tankerinin bu şirkete bedelsiz devredildiği iddia edilmişti. İddiaya göre söz konusu tanker için 23 milyon dolarlık ödemeyi Mübariz Mansimov, 7 milyon dolarlık ödemeyi ise Som Petrol üzerinden Sıtkı Ayan yapmıştı.