Festivalde günümüzün Oedipus’u

Atlas Sineması’nın restorasyon sonrası halini ilk kez görüyorum, zaten çok severdim, daha güzel olmuş. İKSV Tiyatro Festivali kapsamında International Theatre Amsterdam’dan Oedipus’u izlemeye geldim, yerler numarasız. Bazılarının niye önlerde yer kapmaya çalıştığına hayret ediyorum, Hollanda tiyatrosunun oyunundan çekilmiş bir film izleyeceğiz sonuç olarak. Meğer canlı seyredeceklerini sanıyorlarmış, protesto ederek çıkıp giden 3-4 kişi! Oedipus’un kim olduğunu biliyorlar mıydı acaba? Sophocles’in bu antik kahramanını ve yaşadığı trajediyi günümüze uyarlayan Laurence Olivier Ödülü sahibi Robert Icke, klasiklere getirdiği yenilikçi yorumlarla ünlendi.

21. yüzyılın Oedipus’unu bir seçim kampanyasının son gününde, sandıklar açılmadan önce seçmenlerine son vaatlerini verirken görüyoruz: şaibeli olan doğum belgesini ve yaşlı başkanın ölümündeki sır perdesini araştırıp açıklayacağına söz veriyor! O şeffaf bir başkan olacak. Sonrası ise seçim kampanyasının yürütüldüğü ofiste geçiyor. Sandıkların açılıp sonucun alınmasını beklerken Oedipus, (Hans Kesting) karısı Iokaste (Marieke Heebink) üç çocukları, Oedipus’un annesi, seçim danışmanı olan kayınbiraderi ve medyumla komedi, süspens, dram, tartışma, trajedi! Kocası ölüm döşeğinde olan anne, oraya oğlunun zaferini paylaşmaktan çok, ona bir şey söylemeye gelmiş ama bir türlü anlatamıyor! Karısı seçim heyecanının verdiği adrenalinin de etkisiyle kocasıyla her an sevişmeye hazır!

Danışman, seçmene verilen sözlerden rahatsız, onu başkanın ölümünü araştırmaktan vazgeçirmeye çalışıyor. Kör medyum ise korkunç kehanetleri sıralıyor: Oedipus, babasını öldürecek, annesiyle sevişecek, kendini kör edecek, lanetli bir çocuk! Felemenkçe dinleyip akan yazıları okuyarak diyalogları takip ettiğimiz ve her şeyin aynı dekorda gelip geçtiği bu müthiş sıkıcı olabilecek oyunu nefes almadan izledik! Herkesin bir sırrı var: herkes sandık sonuçlarına bakıp zaferin ilan edilmesini beklerken bir bir ortaya çıkan gerçekler bu sonucu değiştirecek gibi.

Oysa herkes susabilir, Oedipus, gerçekleri araştırmaktan vazgeçebilir, annesini dinlemese, karısını sorguya çekmese, çocuklarına kulaklarını kapasa, zaferini kutlayıp başkan olsa ya! Ama tiyatronun altın kuralıdır: sahnede bir silah görüldüyse o zamanı gelince patlar! Marieke Heebink, Iokaste rolündeki olağanüstü oyunuyla Altın Theo’ya aday gösterilmiş. Bütün oyuncular ödülleri hak ediyor. Keşke o çıkıp giden sersemler bu muhteşem gösteriyi kaçırmasalardı!