1999 öncesi çıraklık ve stajyerlik yapanların durumu ne olacak? EYT'de staj başlangıç sayılacak mı? SGK Uzmanı Ali Duman açıkladı...

Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düğüm kısmen çözüldü. 1999 öncesi çıraklık ve stajyerlik yapanların ise şimdilik kapsam dışı kaldığı görülüyor. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu’nda (SGK) çırak ve stajyer kaydı olanlar düzenlemenin kendilerini de kapsamasını istiyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nda (SGK) çırak ve stajyer kaydı bulunan kişilerin EYT düzenlemesinden faydalanıp faydalanamayacağına dair belirsizliği SGK Uzmanı Ali Duman, Cumhuriyet TV'ye anlattı. 

EYT'DE STAJ BAŞLANGIÇ SAYILACAK MI?

Bakan Bilgin'in yaptığı açıklamayı hatırlatan Duman "Çırak ve stajyerler için ileride bir düzenleme yapılsa da EYT kapsmının içinde olmayacağını anlıyoruz. Bu durumda çırak ve stajyerlik girişleri 1999 öncesi olsa da kabul edilmeyecek ve maalesef haklarına kavuşamayacak yine EYT’li bir mağdur kitle kenarda bekliyor olacak." değerlendirmesinde bulundu. Duman, "Yasa teklifi TBMM’ye verildiğinde eğer çırak ve stajyerleri kapsamıyorsa Meclis'te grubu olan partilerin maddeler halinde teklif olarak sunacaklarını düşünüyorum. TBMM’de konunun daha detaylıca tartışılacağını düşünüyorum. Herkesi kapsayan, kimseyi mağdur etmeyen düzenleme yapılacaksa çırak ve stajyerlerin sorunlarının da o yasa içinde yer alması gerekir" ifadelerini kullandı. 

Çırak ve stajyerler için borçlanma yapılasının zor olduğunu söyleyen Duman, "Türkiye’deki borçlanma sistemi 18 yaşın üstündeki sürelere ait. Bahsedilen çırak ve stajyerlik süreleri 15 ve 16 yaşlarda olan süreler. Dolayısıyla eksik günler borçlanma yoluyla tamamlanamayabilir. Ama giriş kazanılabilir. Bunun için SGK sisteminde yapılacak düzenlemeyle çırak ve stajyer girişlerinde emeklilik açısından ilk giriş olması kabul edilebilir" ifadelerini kullandı. 

1999 ÖNCESİ ÇIRAKLIK VE STAJYERLİK YAPANLAR NE TALEP EDİYOR?

Kendilerin "staj ve çıraklık mağdurları" diye adlandıran grubun halk eğitim merkezlerine çıraklık için başvuruda bulunanlardan ve meslek liselerinin stajyerlik bölümünde okuyanlardan oluştuğunu anlatan Duman, "Ortaöğretim dönemindeki stajlardan bahsediyoruz. Okul 'Haftanın 2 günü gel burada eğitimini gör, 3 günü de git bir iş yerinde bu mesleği öğren' diyor. Çırak ve stajyerler okulda öğrenci ama iş yerinde öğrenci mi asıl mesele bu. İş yerinde işveren tarafından çalıştırılıyor. İş yerindekiler okul arkadaşları değil iş arkadaşları. Emir ve talimatı veren işveren, öğretmen değil. Dolayısıyla her şey iş yerinde geçiyor. Burada bir çalışmadan bahsedebiliriz. İş bağı kurulduğuna dair SGK’ye işe giriş bildirgesi veriliyor. Dolayısıyla burada çalışma esası söz konusu. Geçmişten gelen bu sistem probleminin çırak ve stajyerin de sigorta girişlerinin çalışma olarak sayılması lazım" ifadelerini kullandı. 

BAKAN BİLGİN NE DEMİŞTİ?

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan’ın sorusuna yanıt veren Vedat Bilgin “İşletmelerde mesleki eğitimin amacı, öğrencinin iş hayatına dahil olması değil eğitiminin bir parçası olarak eğitim gördüğü mesleği uygulama ile öğrenmesidir. Başka bir ifade ile bunlar bildiğimiz anlamda bir çalışan değil öğrencidirler” ifadesini kullanmıştı.

Bu çerçevede çalışma hayatında yer alan kişilerin, “uygulama” sırasında meydana gelebilecek risklere karşı kısa vadeli sigorta kolları kapsamında sosyal güvenlik şemsiyesi altına alındıklarını savunan Bakan Bilgin, “Dolayısıyla çıraklık ve stajyerlikte geçen süreler malullük yaşlılık ve ölüm sigortası kapsamında bulunmadığından söz konusu sürelerdeki işe başlama tarihinin, aylığa hak kazanmada ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilmesine kanunen imkân bulunmamaktadır” demişti.