Ülkenin birçok yeri “madencilik” adı altında talan edilirken Sayıştay’dan da uyarı geldi. Sayıştay, denetim faliyetlerinde sorunlar olduğuna dikkat çekti.
Sayıştay’ın Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) denetim raporunda, “madencilik faliyetlerinin denetiminde uygulanan denetim yönteminin sorunlara neden olması” başlığı altında yaşanan sıkıntılara dikkat çekildi. “Madencilik faaliyetlerinin kontrol ve denetim görevinin yerine getirilmesi usulünün denetimin gereklerine uygun olmaması ve insan kaynağının yetersiz olması nedeniyle denetim faaliyetlerinde sorunlar ortaya çıktığı” tespitinde bulunuldu.
‘GEÇİCİ GÖREVLENDİRMEYLE’ DENETİM!
Rapora göre, 2024’te toplam 9 bin 297 ruhsat sahasında denetim oldu. Denetimler 271 teknik personel ve 139 “mali uzman yerine” Ankara’dan yapılan geçici görevlendirmeler ile gerçekleştirildi. Ayrıca bir denetim personeli çalıştırılmadı. Kurumun diğer işlerinde çalışmakta olan personel “görevlendirme” ile denetim faaliyetinde bulundu. Raporda, “Yani denetim için görevlendirilen personelin denetim görevi dışında görevleri de bulunmaktadır” denildi. Görevlendirme süreleri ise çoğunlukla, gidiş ve dönüş yol dahil, 3-7 gün arasında olurken, her bir görevlendirmede ortalama 4,5 ruhsat denetlendi. En fazla görevlendirmesi bulunan 109 kişinin ortalama görevlendirme sayısı 30 oldu.
SAYIŞTAY UYARDI
Raporda, “Madencilik faaliyetlerinin hassasiyeti, çeşitliliği, iş yoğunluğu, karmaşıklığı, dinamikliği dikkate alındığında, görevlendirme sürelerinin yeterli olmayacağı, mevcut denetim süreleri ile etkin bir denetim yürütülmesinin mümkün olmayacağı değerlendirilmektedir” denildi.
UZMAN PERSONEL YOK
Madenlerdeki “Devlet Hakkı”nın yasaya uygun olarak hesaplanıp ödenmesini sağlamak amacıyla gerçekleştirilen mali denetim kapsamında ise yapılması gereken işlemlerin ve söz konusu belgelerin incelenebilmesinin belirli bir yeterlilik gerektirdiğine işaret edildi. Raporda, şöyle denildi:
“Ancak MAPEG’de mali denetimde uzmanlaşmış personel bulunmamakta olup kurumda diğer işlerde çalışan memurlardan mali uzman yerine görevlendirme yapılmak suretiyle mali denetimler yürütülmektedir.
Nitekim MAPEG tarafından gerçekleştirilen denetimler sonucunda uygulanan idari para cezalarına ilişkin çok sayıda dava ile MAPEG’in karşı karşıya olduğu görülmektedir. Açıklanan nedenlerle; mevcut insan kaynağı, uygulanmakta olan denetim yöntemi ve denetim süreleri ile denetim faaliyetlerinin etkin olarak yerine getirilmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.”
