Geçen hafta bu köşede yayımlanan “Yanlış Bir ‘Ölüm Kültürü’ Üzerine Düşünceler” başlıklı yazımı paylaştıklarını bildiren okurlarıma çok teşekkür ediyorum. Bu arada Sayın Dr. Tekin Özertem’in mesajını, izniyle aynen alıntılıyorum:

“Sayın Cemal,

‘Yanlış Bir ‘Ölüm Kültürü’ Üzerine Düşünceler’ yazınız için size teşekkür ederim.

Yazınız bana Perikles’in Peleponezya Savaşı’nda ölenlerin gömü töreninde verdiği söylevi hatırlattı ve bizim çocuklarımızın ‘Hangi Değerler’ uğruna öldüklerini düşündürdü. Belki o değerlerin günümüzde ne olduğunu köşenizde insanlarımıza anımsatmak ya da belirtmek yararlı olur diye düşündüm.

Saygılarımla,

Dr. Tekin Özertem”

Geçen haftaki yazımı şöyle noktalamıştım: “Son öldürülen on kişi, son bir ayda öldürülen kırk altı kişi, yıllardır öldürülen on binlerce kişi - isterseniz bırakalım artık şu yalan temelinde yükselen yanlış ölüm kültürünün hamasetini de, bunca genç geçmişte neler yapılsaydı ölmemiş olurdu, bu sorunun yanıtını/yanıtlarını –ama artık hiçbir yalana sığınmadan! – arayalım!”

Şimdi burada iki noktaya önemle dikkatleri çekmek istiyorum. Dr. Özertem, “bizim çocuklarımızın” hangi değerler uğruna öldüklerini düşünmenin ve anımsatmanın önemine değinmiş. Benim yazımın sonunda ise: “Bunca genç geçmişte neler yapılsaydı ölmemiş olurdu, bu sorunun yanıtını/yanıtlarını –ama artık hiçbir yalana sığınmadan!– arayalım!” şeklinde bir söylem yer alıyor.

Bu söylem, geçen haftadan bu yana bir rastlantı sonucu kanımca çok, ama çok önem kazandı. Çünkü aradan geçen süre içersinde, Genelkurmay Başkanlığı görevinden daha yeni ayrılmış olan Sayın Org. Koşaner’in ‘gizli’ bir toplantıda söylemiş oldukları, basında ayrıntıları ile yer aldı.

Örneğin bu bilgilere göre, “bazı askerlerimizin teröristler tarafından yerleştirilen mayınlara basarak şehit oldukları” yolundaki haberleri bundan böyle çok dikkatle karşılamamız gerekiyor. Çünkü geçmişte birçok gencimiz, çok daha önceki bir zamanda kendi ordumuz tarafından yerleştirilen, ama sonradan temizlenmeyen ve yeri de belirsiz hale gelen mayınlara, yani kendi mayınlarımıza basarak ölmüşler!

Yine Sayın Org. Koşaner’den öğrendiğimize göre, bir saldırıya uğrayınca silahını bile bırakıp kaçan komutanlarımız varmış. Bu komutanlardan bazılarının terk ettikleri tüfekleri, daha sonra numaraları ile birlikte teröristler tarafından kendi televizyonlarında gösterilmiş. Ama bu komutanlar içersinde sonradan orduda kalmayı ve ‘göğüslerini gere gere’ askerler arasında dolaşmayı sürdürenler olmuş!

Bu iki örnekle yetinelim. “…bunca genç, geçmişte neler yapılsaydı ölmemiş olurdu…” sorusuna dönelim.

Bu sorunun yanıtı, artık çok güç, hem de nasıl ağır! “Geçmişte mayınlarımızı arsada misket oynar gibi değil, sayarak ve nereye gömdüğümüzü bilerek yerleştirseydik, çoğu gencimiz şehit olmazdı…” demek zorunda kalmak, çok çok zor! Bunun gibi, “Eğer saldırılar sırasında bazı komutanlar kaçmasalardı, pek çok gencimiz bugün hayatta olurdu!” demek zorunda kalmak da çok çok zor!

Bizim ölüm kültürümüzde ‘anma’ olayının genel olarak, yani yalnızca ordumuzun verdiği şehitlerle sınırlı olmanın ötesinde kalan, çok önemli bir yeri vardır. Bu da, yine bizim için, ‘doğal’ sayılması gereken bir yazgıdır. Çünkü bütün dünyada ‘yaşatmayı’ beceremeyen toplumlar, ‘anma’ya pek meraklıdırlar; belki yaşatamadığımızı unutturabiliriz diye, ‘anma’lara can simidi gibi sarılırlar.

İyi de, öte yanda ‘tarihin belleği’ diye bir gerçek de var! Ve o bellek, çoğu zaman belki ağır bir tempoyla, ama acımasız bir yansızlıkla ve titizlikle çalışıp ‘kayda alır’!

Bunu düşünen var mı acaba?