Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Alaturka Ombudsman
Ombudsmanlık 1809 yılında ilk kez İsveç’te kurumsallaşmış, 1919 Danimarka’dan başlayarak İskandinav ülkelerinden dünyaya yayılmış, 20. yüzyılın ikinci yarısı itibarıyla, birçok gelişmiş demokraside yer bulmaya başlamıştır.
\nArtık çağdaş ülkelerde iktidarın, idarenin işlem eylemleri karşısında vatandaşın şikâyetlerini inceleyecek, onun haklarını koruyacak, yargının yanı sıra bir kurum daha vardı.
\nTürkiye ise ombudsmanlık kurumu İsveç’te ortaya çıktıktan 150 yıl sonra bile idarenin tüm eylem ve işlemlerinin yargı denetimine tutulmasının siyasal mücadelesini vermekteydi ve bu amaca 1961 Anayasası ile varıldı.
\nAncak 1961 Anayasası’nın 114. maddesinde “İdarenin her türlü eylem ve işlemine karşı yargı yolu açıktır” hükmü yer alabilmiştir.
\nİdarenin her türlü eylem ve işleminin yargı denetimine tutulması bile çok partili yaşam içinde on yıllık dişe diş bir mücadeleyi gerektirmiş ve ne yazık ki ancak bir askeri darbeden sonra gelen anayasayla yaşama geçmiş olması da demokrasimiz adına utançtır.
\nBu utancın askere mi, yoksa sivile mi ait olduğunu ise takdirlerinize bırakırım.
\nYine 1961 Anayasası ile getirilmiş olan anayasal denetim mekanizmasının ise işbaşındaki iktidarın hâlâ içine sinmediğini belirtmeye bilmem ki gerek var mı?
\n***
\nBaşta başbakan olmak üzere, AKP iktidarının, CHP’nin Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvuruları halka şikâyet etmesi bu çarpık zihniyetin ürünüydü.
\nGerçekten de anayasal denetim, bütün uygar ülkelerde var olan bir demokratik kurum olduğuna göre, bu yola başvurulmasının milli egemenliğe aykırı olarak yorumlanmasını anlamak mümkün değildir.
\nAma demokrasiyi salt sandığa indirgenmiş totaliter buyurgan bir “en fazla oyu alanın diktası” olarak algılayan kafalara bu gerçeği anlatmak tabii ki mümkün değildi.
\nBöyle bir ortamda bir tür ombudsmanlık olarak nitelendirilebilecek Kamu Denetim Kurumu’nun yaşama geçmesinin ihtiyatlı bir iyimserlikle karşılanması doğaldı.
\nİyimserlik idarenin her türlü denetiminin demokrasiyi güçlendireceği düşüncesinden kaynaklanırken tereddütler de bu demokrasi anlayışının böyle bir denetlemeyi hiçbir şekilde kabul etmeyip, etkisiz kılacağı endişesinden doğuyordu.
\nNitekim öyle de oldu. Başbakanın yakını olan geçmişi tartışmalı Nihat Ömeroğlu Kamu Denetçiliği Kurumu Başdenetçisi olarak seçildi.
\nTürkiye’nin İşveç’ten yüz yıl sonra kendi ombudsmanına kavuşmasını, olayın iç yüzünü bilmeyenler olumlu bir adım olarak destekleyebilirler.
\n***
\nAma ne yazık ki durum bu değildir.
\nTürkiye’nin ilk ombudsmanı iktidara yakınlığıyla tanınmaktadır.
\nBunun başka türlü olmasını beklemek abesti ve böyle bir gelişme bu iktidarın tabiatına aykırı olurdu. Aslında büyük bir aldatmacadır söz konusu olan. İstenen totaliter baskı rejimini demokrasi giysisi altında saklamaktır.
\nTıpkı 12 Eylül 2010 referandumunda olduğu gibi.
\nO oylamada da iktidar, askeri vesayetten ve onun eseri olan 12 Eylül Anayasası’ndan kurtulmak amacını taşıdığını söylüyordu.
\nÖnerileri kabul edilince herkes gördü ki askeri vesayetin yargısından çok daha ağır koşullar yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. 12 Eylül 2010 referandumuyla oluşturulan yargı, 12 Eylül Anayasası’nın bile ötesinde sımsıkı siyasi iktidarın denetimine sokmuştur.
\nİleri demokrasinin kurumlarını, totaliter diktanın pekiştirmesi için kullanma yöntemlerinin bir yeni örneğidir, alaturka Ombudsman Mehmet Nihat Ömeroğlu.
\n\n
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Cumhuriyet Vakfı Başkanı Alev Coşkun konuşma
- Özgür Özel'den 'atama' çıkışı
- Özgür Özel kutlama programında
- CHP'li vekilden Soma için flaş çağrı...
- Mine Esen'den anlamlı konuşma...
- Serra Menekay yazdı, Aysim Dolgun Ildız besteledi
- İşte Cumhuriyet'in tarihi
- Ankara Emek ve Demokrasi Güçleri eylem yaptı
- Cumhuriyet 100 yaşında! İyi ki Cumhuriyet var
- Şişli'de Hıdırellez coşkuyla kutlandı
En Çok Okunan Haberler
- 'Sakın 'Bizim burada fay yok' diye düşünmeyin'
- Erdoğan, Kalın ve Tunç'u Saray'a çağırdı
- ORC anketinde AKP'ye büyük şok!
- Çocukları için ekmişti, şimdi 20 dönüm arazide ekiyor
- Ev sahipleri artık bu şartları arıyor!
- Bakan Ali Yerlikaya'dan flaş açıklama
- Gezi Parkı Davası'nda kritik gelişme
- 13 bin istasyonda tabelalar yarın değişiyor
- 14 Mayıs'ta AKP diyenlerde kararsızlık 'havası'
- ATV muhabirinin sorusuna sert yanıt