Şahsım Devleti’nde fenomenler ve ponziler 1

01 Aralık 2023 Cuma

Bu konudaki üçüncü yazımda yeni terimleri tanımlayalım!

Şahsım Devleti: Erdoğan/AKP iktidarının, 21 Ekim 2007 tarihinde Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi konusundaki halkoylamasıyla başlayan...

Ve 16 Nisan 2017 Halkoylaması ile sonuçlanan bir süreç sonunda...

Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin tek bir kişinin emrine verilmesiyle ortaya çıkan ucube bir devlet biçiminin ismidir!

Bu ismi, Erdoğan’ın bir ifadesinden esinlenerek ben koydum:

Londra’da düzenlenen NATO Zirvesi öncesinde Britanya, Fransa, Almanya ve Türkiye liderleri bir araya gelmiş ve Erdoğan bu toplantı için “İngiltere, Almanya, Fransa ve şahsım dörtlü zirve yaptık” demişti.

Ben de bu ifadeden esinlenerek Erdoğan/AKP iktidarının 2017 Halkoylamasıyla, bütün devleti tek bir kişinin iradesine bağlamasıyla ortaya çıkan ucube yapıya “Şahsım Devleti” adını koymuştum.

Bu isim, başta CHP Sözcüsü Faik Öztrak olmak kaydıyla politikacılar ve gazeteciler tarafından da yaygın olarak kullanılmaya başlanınca günlük dilimize girdi.

***

Fenomen: Aslında Kant dönemine kadar uzanan bu terim, felsefi anlamda Fenomenoloji veya görüngübilim diye bir düşünce akımını da oluşturmuş olmakla birlikte, insan ve toplum bilimleri yazınında “Olgu” anlamında kullanılır.

Günlük normal dilde, “Dikkati çeken olgu” anlamını kazanmıştır.

Genellikle bir kişinin önemini veya dikkat çekiciliğini vurgulamak için o kişiye “fenomen” denilmektedir.

Günümüzde, internetin yaygınlaşmasıyla, bir iletişim ve etkileşim aracı haline gelen, adı sonradan X olarak değiştirilen Twitter gibi, Facebook gibi, Instagram gibi sosyal medya platformlarında çok izleyicisi olan kişilere de “Sosyal Medya Fenomeni” deniyor.

“Sosyal Medya Fenomeni” terimi, genellikle, herhangi bir yeteneği veya başarısı olmadan garip sözleri, tutumları, davranışları, ilişkileri ve/veya görsel malzemeleriyle izleyici toplayan kişilerdir.

(Bu terim çok takipçisi olan herkes için, örneğin, ünlü sanatçılar, sporcular, yazarlar için pek kullanılmaz.)

“Sosyal Medya Fenomenleri”, bazı markalar için reklam amacıyla kullanıldıklarında kendilerine “etkileyici” anlamındaki İngilizce “Influencer” sözcüğünden gelen “influensır” da denir.

Bunlar da kendi içlerinde “blogger” gibi, “YouTuber” gibi, “Sosyal Medyacı” gibi gruplara ayrılırlar.

Son günlerde bunların önündeki “Sosyal Medya” nitelemesi de kaldırılmış ve kendilerine sadece “Fenomen” denmeye başlanmıştır.

***

Yazımda yeni olmayan “Ponzi” terimi de var:

ABD’de, dolandırıcılık olarak “Saadet Zinciri” yöntemini uygulayan kişinin adından gelen bir kelime. 

“Saadet Zinciri” dolandırıcılığı ve bu dolandırıcılığı yapan kişiler için de kullanılır.

Ayrıntılı bilgiyi Pazar günü vereceğim.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

1 Mayıs 2024 28 Nisan 2024

Günün Köşe Yazıları