Amerikan maliye idaresinin önünde bir haftadan daha az bir zaman kaldı: Eğer Başkan Barack Obama ve Temsilciler Meclisi Sözcüsü John Boehner bu süre içerisinde Amerikan Maliye Bakanlığı’nın borçlanma üst sınırının aşılmasına izin verilmesini sağlayacak bir formül üzerinde anlaşamazlarsa 2 Ağustos itibarıyla artık Amerikan ekonomi idaresinin eli kolu bağlanmış olacak: ABD hükümeti artık borçlanmadan tek bir sent’lik olsa yeni bir harcama yapamayacak; sosyal yardımlarını sürdüremeyecek; kamu çalışanlarının ücretlerini ödeyemeyecek; kamu hizmetlerinin bedelini karşılayamayacak...

Ama en korkunç olanı şu: ABD Maliye Bakanlığı eğer yeni borçlanma olanağına kavuşturulamaz ise vadesi gelmiş borç senetlerinin anapara ve faiz ödemelerini gerçekleştiremeyecek. Finans sermayesinin titanları için kabul edilemez bir sonuçla karşı karşıyayız. ABD borç senetleri artık derecelendirme kuruluşları tarafından “çöp” olarak değerlendirilmekte.

ABD’de kamu sektörü borcu 14.2 trilyon dolara ulaştı. Bu rakam Amerikan ulusal gelirinin yüzde yüzünü aşmak üzere. Bu sonuçta özellikle 2008’den bu yana verilmiş olan bütçe açıklarının rolü kuşkusuz çok büyük. 2008’de Amerikan bütçe açığı 1.4 trilyon dolar, yani ulusal gelirin yüzde 10’u düzeyinde idi.

Amerikan kamu borç stokunun bu denli sıçramasının ardında üç önemli etken sayılabiliyor: (1) Bush döneminde gerçekleştirilen büyük ölçekli vergi indirimlerinin mali baskısı; (2) Irak ve Afganistan savaşlarının maliyeti ve (3) küresel kriz ve ardından gelen “büyük” durgunluk. Bu üç unsur bir arada son dönemdeki Amerikan bütçe açıklarının oluşumunun neredeyse yüzde doksanını açıklamakta.

Şimdi gelinen noktada ise Amerikan Hazine Dairesi’nin (Maliye Bakanlığı) yeniden borçlanabilmesi için borç limiti üzerine getirilen mali kuralın aşılması gerekiyor. Bu durumda Başkan Obama ve hükümetinin önünde iki seçenek kalmış gözüküyor: Birincisi vergilerin yükseltilmesine dayalı bir plan uyarınca önümüzdeki 10 sene içerisinde bütçe açığının 2-3 trilyon dolar düşürülmesi; ikincisi ise kamu harcamalarında kısıntıya gidilerek aynı dönem boyunca 4-5 trilyon dolarlık bir dengeleme sağlanması. Ancak iki seçenek de durgunluk koşullarında gerçekçi olarak uygulanabilir durmuyor.

Geriye gerçekçi tek bir yol kalmış gibi: Federal Rezerv Sistemi (Amerikan Merkez Bankası) elindeki kamu varlıkları için moratoryum ilan edilmesi. Ne de olsa kamu sektörünün, yine bir kamu kuruluşu olan Amerikan Fed’ine olan karşılıklı borcundan bahsediyoruz. Böylesi bir moratoryum seçeneği acaba Amerikan finans sermayesi açısından nasıl karşılanır?